Kỳ vọng công nghiệp văn hóa Thủ đô

Một cảnh trong chương trình “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng”. Ảnh: Hà An.

Đây là nền tảng quan trọng để Hà Nội phát triển các ngành công nghiệp văn hóa như điện ảnh, mỹ thuật, thời trang, du lịch văn hóa, thủ công mỹ nghệ...

Ngoài ra Hà Nội còn là nơi hội tụ, giao thoa của nhiều nền văn hóa, có lượng lớn nghệ sĩ, trí thức và cộng đồng sáng tạo trẻ chất lượng cao. Nhiều trường đại học, học viện nghệ thuật, thiết kế đã đào tạo hàng nghìn sinh viên mỗi năm, góp phần tạo nguồn nhân lực dồi dào cho ngành. Bên cạnh đó, các sự kiện văn hóa – nghệ thuật quốc tế tổ chức tại Hà Nội ngày càng nhiều, biến Thủ đô thành điểm hẹn giao lưu, quảng bá và kết nối.

Chính nhờ sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, Hà Nội có cơ hội phát huy lợi thế khác biệt để định vị thương hiệu “Thành phố sáng tạo” trên bản đồ công nghiệp văn hóa toàn cầu.

Tuy nhiên, trong bức tranh sáng màu ấy vẫn tồn tại không ít gam tối. Các sản phẩm văn hóa chủ lực của Hà Nội chưa có sức lan tỏa mạnh trên thị trường quốc tế, chưa xây dựng được những thương hiệu tầm vóc khu vực. Làng nghề dù phong phú nhưng phần nhiều vẫn dựa vào phương thức sản xuất thủ công, thiếu gắn kết với thiết kế và thị trường toàn cầu. Các sự kiện nghệ thuật – văn hóa còn manh mún, chưa thành chuỗi có tính thương hiệu lâu dài.

Vừa rồi, Hà Nội đã tổ chức một tọa đàm liên quan tới chủ đề làm thế nào để Hà Nội trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của khu vực và thế giới. Theo các chuyên gia, Hà Nội cần tìm ra mô hình phát triển bứt phá, vượt lên khỏi cách làm dàn trải trước đây. Thay vì chỉ khai thác đơn lẻ từng lĩnh vực, thành phố có thể tập trung vào một số ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn có lợi thế cạnh tranh rõ rệt: du lịch văn hóa, thủ công mỹ nghệ, điện ảnh và thiết kế sáng tạo. Đây là những ngành vừa gắn với thế mạnh truyền thống, vừa có khả năng kết nối thị trường toàn cầu.

Đánh giá về tiềm năng của Hà Nội, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, nhấn mạnh: Hà Nội đang đứng trước một cơ hội vàng để bứt phá trong phát triển công nghiệp văn hóa. Tiềm năng của Thủ đô không chỉ nằm trên những con số, mà còn hiện hữu trong nhịp sống từng con phố, trong chiều sâu của những công trình lịch sử, và trong sức sáng tạo bền bỉ của con người nơi đây. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế, những rào cản lớn nhất khiến Hà Nội chưa thể bứt phá mạnh mẽ về công nghiệp văn hóa nằm ở cả thể chế, hạ tầng lẫn tư duy phát triển. Trong đó hạ tầng dành riêng cho sáng tạo – từ các không gian biểu diễn, trưng bày, studio sản xuất cho đến hệ sinh thái khởi nghiệp văn hóa – còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa tạo thành một “mạng lưới” đủ mạnh để nuôi dưỡng tài năng và ý tưởng.

Theo TS Phạm Thị Lan Anh - Trưởng phòng Quản lý Di sản, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, để công nghiệp văn hóa của Thủ đô gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp trong thời gian tới, cần hỗ trợ nghệ nhân, khai thác đúng và trúng để phát huy giá trị của di sản đồng thời vẫn phải giữ gìn, phát huy những giá trị bất biến của văn hóa, của di sản bởi giá trị lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng của các công trình này. Theo đó, vai trò của cơ quan truyền thông rất quan trọng trong việc bảo vệ, phát huy giá trị của di sản, đặc biệt với giới trẻ. Đồng thời từ đó sẽ tăng cường sự sáng tạo để có những sản phẩm công nghiệp văn hóa hiệu quả.

Văn Thanh