LÀM RÕ KHẢ NĂNG CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN ĐƯỜNG VÀNH ĐAI

Toàn cảnh phiên họp

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án quan trọng quốc gia dự án đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội và Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 Tp.Hồ Chí Minh của Chính phủ, tuyến đường vành đai 4 có tổng chiều dài khoảng 112,8km (gồm 103,1km đường Vành đai 4 và 9,7km tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài-Hạ Long) qua địa phận: Thành phố Hà Nội (dài 58,2km); Hưng Yên (dài 19,3km); Bắc Ninh (dài 25,6km và tuyến nối 9,7km). Dự án có tổng diện tích đất khoảng 1.341ha. Theo đó, dự án sử dụng hình thức đầu tư hỗn hợp, giữa đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Dự kiến dự án cơ bản hoàn thành năm 2025. Tổng chiều dài tuyến vành đai 3 là 76,34 km; bao gồm: Tp. Hồ Chí Minh: 47,51km; Đồng Nai: 11,26km; Bình Dương: 10,76km; Long An: 6,81km. Tổng diện tích đất của dự án khoảng 642,7ha. Dự án đường Vành đai 3 Tp. Hồ Chí Minh được chia thành các dự án thành phần vận hành độc lập, thực hiện theo hình thức đầu tư công. Dự kiến hoàn thành toàn bộ dự án năm 2026.

Trình bày ý kiến thẩm tra 2 dự án này tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư các Dự án nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua và phù hợp với Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, trong đó yêu cầu “khẩn trương chuẩn bị đầu tư, sớm khởi công và cơ bản hoàn thành các dự án đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Về phương án thiết kế sơ bộ, phân kỳ đầu tư, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, đề xuất của Chính phủ (quy mô 4 làn xe, mặt đường 17m, mặt cầu 17,5m và không có 2 làn dừng xe khẩn cấp) chưa phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5729 : 2012) về đường ôtô cao tốc, do đó đề nghị thuyết minh thuyết phục hơn về quy mô đầu tư phân kỳ này. Ngoài ra, cần rà soát cắt giảm tối đa các nút giao trên toàn tuyến... để bảo đảm hiệu quả khai thác, an toàn giao thông và tối ưu tổng mức đầu tư của Dự án.

Về tốc độ thiết kế, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc đầu tư theo thực tế khai thác (80km/h) đối với dự án thành phần 3 (Dự án Vành đai 4) để tiết giảm tổng mức đầu tư. Đồng thời, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan thực hiện để bảo đảm được tiến độ hoàn thành dự án và ban hành chính sách hợp lý và đền bù thỏa đáng đối với người dân chịu ảnh hưởng của dự án.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc triển khai thực hiện nhiều dự án đường cao tốc cùng một thời gian, trong đó tập trung chủ yếu vào giai đoạn 2022 - 2025 sẽ cần một nguồn lực rất lớn (nguồn nhân lực, vật liệu, thiết bị máy móc…), do đó sẽ khó bảo đảm tiến độ cơ bản hoàn thành trong năm 2025. Do vậy, đề nghị Chính phủ đánh giá bổ sung đầy đủ về khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, nguồn nhân lực, khả năng gây ra tình trạng khan hiếm và tăng giá nguyên vật liệu... để có giải pháp kịp thời nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai.

Ngoài ra, đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở phân bổ ngân sách trung ương đối với từng dự án thành phần, đối với từng địa phương; đồng thời bổ sung làm rõ khả năng cân đối ngân sách, năng lực quản lý, kinh nghiệm tổ chức thực hiện của các địa phương được giao quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện các dự án thành phần. Đề nghị làm rõ hơn vai trò, trách nhiệm “đầu mối” của Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh cơ chế phối hợp, tham gia của các địa phương liên quan và cơ quan sẽ thẩm định, phê duyệt thiết kế cơ sở để việc tổ chức thực hiện toàn bộ các dự án thành phần này thuận lợi và bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất của các dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách phát biểu thảo luận

Thảo luận về nội dung này, ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, việc xây dựng hai tuyến đường này là rất cấp thiết, không chỉ giúp Tp. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh khắc phục tình trạng quá tải về giao thông mà còn giúp hai địa phương này mở rộng không gian, nguồn lực phát triển, khả năng liên kết, giao thương hàng hóa với các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, các ý kiến cho rằng, việc triển khai thực hiện nhiều dự án đường cao tốc cùng một thời gian, trong đó, tập trung chủ yếu vào giai đoạn 2022-2025 sẽ cần một nguồn lực rất lớn, do đó, sẽ khó bảo đảm tiến độ cơ bản hoàn thành.

Vì vậy, các đại biểu đề nghị Chính phủ bổ sung làm rõ khả năng cân đối ngân sách, năng lực quản lý, kinh nghiệm tổ chức thực hiện của các địa phương được giao quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện các dự án thành phần. Đồng thời, đề nghị làm rõ hơn vai trò, trách nhiệm “đầu mối” của Tp. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, cơ chế phối hợp, tham gia của các địa phương liên quan và cơ quan sẽ thẩm định, phê duyệt thiết kế cơ sở để việc tổ chức thực hiện toàn bộ dự án thành phần này thuận lợi và bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất của dự án.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu

Góp ý về hai dự án nêu trên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là những dự án quan trọng của quốc gia. Do đó, cần làm rõ việc phân kỳ đầu tư, sự phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch, chiến lược, hình thức đầu tư, cơ cấu các nguồn vốn đầu tư, nhất là kế hoạch bố trí vốn phù hợp với tiến độ triển khai dự án./.

Thu Phương