Làm thế nào để tiến lên một bước đổi mới giáo dục toán học trong nhà trường

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội nghị.

Hội nghị thu hút gần 1.000 đại biểu đến từ các trường, viện nghiên cứu trên cả nước, đặc biệt có 2 đại biểu là nhà khoa học nước ngoài và gần 90 nhà Toán học Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. Trong đó có các nhà khoa học hàng đầu như GS. Ngô Bảo Châu, GS. Vũ Hà Văn, GS. Đinh Tiến Cường, GS. Phan Thành Nam, GS. Nguyễn Lê Lực… cùng một số nhà Toán học, giáo viên ở các trường phổ thông, đại học quốc tế tại Việt Nam.

Tại hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ GD- ĐT, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn ghi nhận, đánh giá cao về những đóng góp của các thành viên của Hội Toán học Việt Nam đối với nền GD-ĐT của nước nhà trong thời gian qua. Khẳng định toán học, giáo dục toán học là một hợp phần hết sức quan trọng của nền giáo dục, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ: "Trong những năm tháng đất nước khó khăn, các điều kiện cho giáo dục còn rất hạn chế nhưng giáo dục Việt Nam, từ giáo dục phổ thông, đến khoa học cơ bản vẫn đạt tới chất lượng khá trên bản đồ giáo dục thế giới. Một phần quan trọng chính là sự đóng góp của các thầy cô giáo, các nhà giáo hoạt động trong lĩnh vực toán học". Theo Bộ trưởng, ngày nay khi các điều kiện của giáo dục tốt hơn, nền giáo dục hướng đến toàn diện, để cải thiện, tạo ra chất lượng giáo dục cần rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, vai trò của toán học vẫn là một trụ đỡ hết sức quan trọng và lâu dài. Trao đổi với các nhà toán học về mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT đang được triển khai thực hiện, Bộ trưởng nhấn mạnh: "Giáo dục Việt Nam đang chuyển mạnh từ nền giáo dục thiên về trang bị kiến thức sang hướng đến phát triển con người. Có rất nhiều việc phải làm, cần một sự đổi mới có tầm vĩ mô. Đổi mới ở triết lý và định hướng chương trình nhưng rất cần đổi mới từng phần, từng nội dung của giáo dục. Trong đó, toán học vẫn giữ vai trò quan trọng nhưng toán học, giáo dục toán học "cần một phen đổi mới". Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mong muốn, trong các nội dung được các nhà Toán học thảo luận tại Hội nghị lần này sẽ có nội dung trao đổi làm thế nào để tiến lên một bước đổi mới giáo dục toán học trong nhà trường.

Hội nghị Toán học toàn quốc là hoạt động lớn nhất của cộng đồng Toán học Việt Nam được tổ chức 5 năm một lần. Hội nghị là diễn đàn để các nhà nghiên cứu, ứng dụng và giáo dục Toán học trên cả nước trình bày những thành tựu khoa học của mình trong 5 năm gần đây. Đây cũng là dịp để cộng đồng Toán học Việt Nam tham gia, trao đổi về những vấn đề thời sự, cấp thiết đối với sự phát triển Toán học của đất nước. Hội nghị Toán học Việt Nam lần thứ X diễn ra trong bối cảnh Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2010 - 2020 đã kết thúc, và Chương trình giai đoạn tiếp theo (2021 - 2030), đã khởi động được gần 3 năm với những mục tiêu và nhiệm vụ mới. Cùng với Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển toán học giai đoạn 2010-2020, sự hỗ trợ của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia (Nafosted), sự quan tâm đầu tư cho nghiên cứu khoa học của các trường đại học và một số doanh nghiệp, Toán học Việt Nam trong những năm qua đã có những thay đổi cơ bản cả về số lượng lẫn chất lượng. Theo đó, thứ hạng Toán học Việt Nam từ vị trí 50 - 55 thế giới đã được nâng lên ở vị trí 35-40 (xét về số lượng công bố khoa học). Nhiều Khoa Toán ở các trường đại học của Việt Nam đang có những tiến bộ nhanh chóng và đã bắt đầu được xếp hạng ở các vị trí top 300- 400 trong số các khoa Toán trên thế giới.

Số lượng và chất lượng nghiên cứu của các giảng viên đại học ở Việt Nam đã có bước nhảy vọt trong 10 năm qua. Công bố trong lĩnh vực các khoa học toán của các trường đại học ngày càng nhiều cả về số lượng và chất lượng. Từ lần trao giải đầu tiên năm 2014 đến nay, đã có 7 nhà toán học được trao tặng giải thưởng Tạ Quang Bửu dành cho các công trình nghiên cứu khoa học cơ bản xuất sắc.

Hội nghị Toán học Việt Nam lần thứ X năm 2023 diễn ra từ ngày 8 đến 12- 8.

Xuân Sơn