Lần đầu tiên công trình nghiên cứu thuộc lĩnh vực lịch sử tư tưởng được trao Giải thưởng Trần Văn Giàu

Trao Giải thưởng Trần Văn Giàu lần thứ 13 cho hai tác giả Võ Văn Thắng và Nguyễn Trung Hiếu. (Ảnh: Quỳnh My)

Theo Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu, từ sau lần trao Giải thưởng lần thứ 12 cho đến tháng 6/2025, Ủy ban Giải thưởng đã chủ động gặp gỡ, làm việc với các viện nghiên cứu, các trường đại học, các nhà xuất bản và Hội Khoa học lịch sử các tỉnh để quảng bá giải thưởng và tiếp nhận các tác phẩm đăng ký xét giải.

Bằng những nỗ lực từ nhiều phía, tháng 8 vừa qua Ủy ban Giải thưởng đã xem xét và quyết định trao Giải thưởng lần thứ 13 (năm 2025) cho tác phẩm Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân đạo Phật vùng Tây Nam Bộ của hai tác giả Võ Văn Thắng và Nguyễn Trung Hiếu thuộc Trường đại học An Giang, được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2025.

Ủy ban Giải thưởng ghi nhận đây là công trình nghiên cứu hội đủ ý nghĩa khoa học và thực tiễn; góp phần làm rõ diện mạo của hai tôn giáo nội sinh tiêu biểu, có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội ở Nam Bộ, nhưng chưa được nghiên cứu tường tận từ trước đến nay.

Qua đó, tác phẩm đóng góp thiết thực vào việc giáo dục truyền thống, đạo đức, việc thực hiện chính sách tôn giáo-tín ngưỡng và chính sách văn hóa trong bối cảnh tăng tốc phát triển ở Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung.

Bìa Tác phẩm Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân đạo Phật vùng Tây Nam Bộ do Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh vừa mới phát hành. (Ảnh: Nhà xuất bản)

Mặc dù còn một số vấn đề cần được nghiên cứu toàn diện và sâu sắc hơn, nhưng xét tổng thể công trình đã đáp ứng được các tiêu chí của Giải thưởng.

Đặc biệt, đây là công trình nghiên cứu đầu tiên thuộc lĩnh vực lịch sử tư tưởng được trao Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu sau 23 năm hình thành Giải thưởng (từ 2002 đến nay).

Sự ra đời của công trình đã góp phần thiết thực thúc đẩy việc nghiên cứu, biên soạn các công trình về vùng đất, con người Nam Bộ, qua đó làm giàu thêm tri thức và văn hóa Việt Nam.

Đại diện cho nhóm thực hiện công trình, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Văn Thắng, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học An Giang cho biết, Giải thưởng Khoa học Trần Văn Giàu đã “soi đường học thuật”, tạo nên một diễn đàn khoa học có ý nghĩa đặc biệt, để các thế hệ nghiên cứu sau có cơ hội đóng góp, được khích lệ và tôn vinh.

Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Văn Thắng, hai tác giả thực hiện công trình Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân đạo Phật vùng Tây Nam Bộ. (Ảnh: Quỳnh My)

“Với chúng tôi, đây không chỉ là một giải thưởng dành riêng cho một cá nhân nào, mà còn là sự ghi nhận quan trọng đối với những nỗ lực thầm lặng của những ai trong hành trình khám phá những giá trị văn hóa, tư tưởng độc đáo của người dân Nam Bộ nói chung”, Phó Giáo sư Võ Văn Thắng cho hay.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Văn Thắng, công trình "Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Hiếu Nghĩa vùng Tây Nam Bộ" là một đề tài mà nhóm tác giả đã ấp ủ, theo đuổi trong nhiều năm, mà mở đầu là công trình “Tứ Ân Đạo Phật” với mong muốn làm sáng tỏ những giá trị lịch sử, tư tưởng và tinh thần đã định hình nên một phần quan trọng của văn hóa, đồng thời để bảo tồn và phát huy những giá trị, “tài sản” mang bản sắc của vùng đất phương nam.

Đại diện Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu cho biết, phát huy kết quả đạt được, trong thời gian tới Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc giới thiệu, quảng bá giải thưởng; tăng cường gặp gỡ, trao đổi với các cơ quan nghiên cứu, các trường đại học và các địa phương nhằm thu hút rộng rãi hơn sự quan tâm của giới nghiên cứu thuộc các lĩnh vực lịch sử, lịch sử tư tưởng trên địa bàn Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ.

Trên cơ sở đó, giải thưởng tiếp tục phát hiện và tạo điều kiện cho những đề tài đáp ứng được tiêu chí của Giải thưởng Trần Văn Giàu tham gia đăng ký xét giải.

LINH BẢO