Lắng đọng văn hóa nghìn năm

Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026), Văn phòng Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp phát hành bộ tem “Kỷ niệm 80 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (1946 - 2026)”. Tem mang mã số 1213, gồm 2 mẫu tem với giá mặt 4.000 đồng và 15.000 đồng.

Nếu như mẫu tem 2-1 là một bức tranh sống động về "Ngày hội non sông" thì ở mẫu tem 2-2, câu chuyện được kể bằng một ngôn ngữ đồ họa cô đọng. Trung tâm của mẫu tem là logo Quốc hội Việt Nam, ra đời trong một bối cảnh đặc biệt. Trong một thời gian dài, Quốc hội Việt Nam thường sử dụng các hình ảnh biểu trưng như Quốc kỳ, Đảng kỳ, Quốc huy hay hình ảnh tòa nhà Quốc hội... một cách riêng lẻ để gắn với hoạt động, sự kiện của Quốc hội. Bên cạnh đó, việc sử dụng các hình ảnh, biểu trưng còn chưa đồng bộ, nhiều sản phẩm chưa thể hiện đúng quy chuẩn, quy định của cơ quan nhà nước, chưa phản ánh sâu sắc và rõ nét tính đặc trưng của Quốc hội.

Mẫu tem 2-2 trong bộ tem bưu chính kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam được thiết kế với hình ảnh logo Quốc hội Việt Nam trên nền trống đồng

Năm 2023, logo Quốc hội Việt Nam chính thức được công bố, với hình ảnh Nhà Quốc hội cách điệu, kết hợp cùng Quốc kỳ, Quốc huy và dòng chữ "Quốc hội Việt Nam - National Assembly of Vietnam".

Logo Quốc hội Việt Nam được xây dựng nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ về việc sử dụng hình ảnh Quốc hội Việt Nam thuộc phạm vi trong và ngoài Quốc hội, nhất là trong hoạt động đối ngoại của Quốc hội; xây dựng hình ảnh Quốc hội Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, phù hợp với quá trình đổi mới đất nước và xu hướng hội nhập quốc tế. Đồng thời, truyền tải thông điệp, tạo sự gắn bó mật thiết giữa người dân với Quốc hội; tuyên truyền hình ảnh Quốc hội Việt Nam đến cử tri, nhân dân cả nước ấn tượng, gần gũi, dễ hiểu.

Với ý nghĩa đặc biệt đó, trên mẫu tem kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam, họa sĩ Nguyễn Du đã đưa hình ảnh logo này vào vị trí trung tâm của mẫu tem 2-2. Họa sĩ chia sẻ, tem không đơn thuần là sản phẩm bưu chính mà còn mang tính biểu tượng quốc gia. Thiết kế tem có logo Quốc hội Việt Nam là một cách lan tỏa hình ảnh Quốc hội Việt Nam của thời đại mới.

Tuy nhiên, nếu chỉ đặt logo Quốc hội trên nền trắng, con tem sẽ trở nên khô cứng và thiếu tính nghệ thuật, sáng tạo. Trong quá trình thiết kế, họa sĩ Nguyễn Du đã không ít trăn trở về điều này.

"Quốc hội là cơ quan đại diện cao nhất của nhân dân. Để có được thành tựu đất nước như ngày nay là sức mạnh nội tại của cả dân tộc. Sức mạnh ấy được hun đúc trong hàng nghìn năm lịch sử... Phải đưa vào chi tiết nào để làm nổi bật giá trị tiếp nối ấy? Câu hỏi đó đã thôi thúc tôi lựa chọn hình ảnh trống đồng Đông Sơn làm nền cho logo Quốc hội Việt Nam", họa sĩ Nguyễn Du chia sẻ.

Trống đồng gắn liền với thời kỳ dựng nước các vua Hùng. Đây là một trong những biểu tượng văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam, mang đậm giá trị lịch sử, nghệ thuật và tâm linh. Nền trống đồng Đông Sơn (thường là mặt trống) có hình ngôi sao nhiều cánh ở trung tâm, tượng trưng cho mặt trời, bao quanh bởi các vòng tròn đồng tâm trang trí hình sọc và cảnh sinh hoạt của người Việt cổ như giã gạo, nhảy múa, đua thuyền, với các hình người, chim Lạc, động vật, nhà sàn... thể hiện một nền văn minh nông nghiệp lúa nước phát triển.

Hình ảnh trên mặt trống được quan niệm là tuyệt tác về mặt mỹ thuật và lưu giữ được "hồn cốt" của tổ tiên người Việt, chính vì thế mà sức lan tỏa của trống đồng rất mạnh mẽ tới người dân trong nước và quốc tế.

Theo họa sĩ Nguyễn Du, đặt biểu tượng Nhà Quốc hội hiện đại nằm trên nền trống đồng mang một ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc về sựkế thừa, phát triển. "Mẫu tem 2-2 mang thông điệp ý nghĩa rằng hành trình đất nước đổi mới, hội nhập và phát triển hiện đại hôm nay không tách rời giá trị sâu lắng của nền văn hóa nghìn năm, hun đúc từ sức mạnh đại đoàn kết của dân tộc. Đấy cũng chính là bệ phóng để Quốc hội ngày càng đổi mới, chuyên nghiệp, hiện đại, góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới".

Hải Đường