Làng Ước Lễ: Khám phá làng giò chả 500 năm tuổi ở Hà Nội

Khám phá làng nghề giò chả 500 năm tuổi

Làng Ước Lễ, tọa lạc tại xã Dân Hòa, huyện Thanh Oai, là một trong những làng nghề cổ xưa và nổi tiếng nhất ở ngoại thành Hà Nội. Nơi đây không chỉ được biết đến là cái nôi của món giò chả trứ danh mà còn thu hút du khách bởi vẻ đẹp trầm mặc, rêu phong của những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn thời gian.

Làng Ước Lễ

Nghề làm giò chả tại Ước Lễ đã có lịch sử gần 500 năm, bắt nguồn từ thời nhà Mạc (1527 - 1592). Theo các bậc cao niên trong làng, một cung tần họ Nguyễn sau khi rời cung đã về quê hương, xây dựng cổng làng và truyền dạy cho dân làng nghề làm giò chả. Kể từ đó, nghề được cha truyền con nối, trở thành một phần không thể tách rời của văn hóa và đời sống người dân nơi đây.

Bí quyết làm nên thương hiệu giò chả Ước Lễ

Để tạo ra những khoanh giò chả thơm ngon nức tiếng, người thợ Ước Lễ phải tuân thủ những quy trình nghiêm ngặt, từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến. Thịt lợn phải là loại thịt mông tươi ngon, vẫn còn độ ấm nóng. Người thợ phải khéo léo cân bằng tỷ lệ giữa phần thịt đỏ và thịt bạc để sản phẩm cuối cùng có độ giòn, dẻo và hương vị đậm đà.

Làng Ước Lễ

Mặc dù ngày nay máy móc đã thay thế phần lớn công đoạn giã thịt thủ công, người dân Ước Lễ vẫn giữ nguyên cách gói giò bằng lá chuối truyền thống. Giò được bọc trong ba lớp lá: lá non bên trong, lá bánh tẻ ở giữa và lá già ngoài cùng. Cách gói này không chỉ giúp giò chín đều mà còn làm dậy lên mùi thơm đặc trưng không thể nhầm lẫn.

Dấu ấn thời gian qua những công trình kiến trúc cổ

Bên cạnh nghề làm giò chả, Ước Lễ còn là một không gian kiến trúc làng quê Bắc Bộ điển hình với nhiều công trình cổ kính được bảo tồn gần như nguyên vẹn.

Cổng làng Ước Lễ uy nghi

Cổng làng được xây dựng bề thế theo hình vòm cuốn, cao 6m, rộng 12m, phía trên có đắp nổi ba chữ Hán “Ước Lễ môn”. Hai bên cổng là đôi câu đối thể hiện triết lý Nho giáo và mong ước về sự thành đạt, tôn trọng lễ nghĩa của người dân trong làng. Công trình này được xem là biểu tượng vững chắc, bao bọc và gìn giữ những giá trị văn hóa của ngôi làng.

Làng Ước Lễ

Đình làng đậm nét kiến trúc Hậu Lê

Nằm ngay sau cổng làng, đình Ước Lễ là nơi thờ thành hoàng Lữ Gia. Ngôi đình mang đậm phong cách kiến trúc thời Hậu Lê với các chi tiết chạm khắc tinh xảo hình tứ linh (long, ly, quy, phượng) và tứ quý (mai, lan, cúc, trúc). Đây là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của cộng đồng dân cư qua nhiều thế hệ.

Làng Ước Lễ

Những ngôi nhà cổ và Chùa Sổ trầm mặc

Dạo bước trong những con ngõ nhỏ, du khách sẽ bắt gặp nhiều ngôi nhà cổ có tuổi đời hàng trăm năm. Nét đặc trưng trong kiến trúc nhà ở đây là phần cổng được làm theo kiểu cuốn thư, thể hiện tinh thần hiếu học. Ngoài ra, chùa Sổ (Hội Linh quán), một di tích lịch sử cấp quốc gia với niên đại khoảng 500 năm, cũng là một điểm đến không thể bỏ qua với kiến trúc độc đáo thời Mạc.

Làng Ước Lễ

Kinh nghiệm tham quan làng Ước Lễ

Vị trí và cách di chuyển

Làng Ước Lễ thuộc xã Dân Hòa, huyện Thanh Oai, cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km. Du khách có thể di chuyển bằng các phương tiện sau:

Xe buýt: Các tuyến 103A, 103B, 125 có điểm dừng gần làng với giá vé khoảng 9.000 VNĐ/lượt.
Phương tiện cá nhân: Từ Hà Nội, đi theo hướng Nguyễn Trãi - Hà Đông, rẽ vào Quốc lộ 21B tại ngã ba Ba La. Đi khoảng 16km đến ngã tư Vác thì rẽ trái, đi thêm 5km nữa là tới làng.

Lưu ý khi ghé thăm

Chợ làng là nơi phản ánh rõ nét nhất nhịp sống của người dân địa phương. Chợ thường họp rất sớm, từ 4h30 đến khoảng 9h sáng. Nếu muốn trải nghiệm không khí phiên chợ quê và mua đặc sản giò chả tươi ngon, du khách nên sắp xếp thời gian đến làng vào buổi sáng.

CTVX