Mặc dù các hãng hàng không Nga đang rất cần phi cơ mới nhằm thay thế những chiếc Boeing hay Airbus đã cũ, nhưng do tác động từ biện pháp trừng phạt của phương Tây mà máy bay chở khách MS-21 chưa thể sản xuất hàng loạt.
Báo chí Nga cho biết, ngay cả khi hoàn tất mọi cuộc thử nghiệm, việc khởi động sản xuất máy bay MS-21 trên quy mô lớn chỉ có thể được thực hiện vào mùa thu năm 2024, và trong trường hợp gặp khó khăn, thời hạn sẽ phải đẩy lui sang năm 2025.
Thông tin trên được xem như một "gáo nước lạnh" dội vào tham vọng tự chủ đội bay hàng không dân dụng của Nga, được biết hiện tại chi phí bỏ vào chương trình MS-21 thậm chí đã vượt quá cả số tiền dành cho tiêm kích Su-57.
Đồng thời mốc thời gian tywf năm 2024 - 2025 cũng chưa có gì đảm bảo, nhất là căn cứ vào thực tế nhiều dự án nghiên cứu chế tạo của Nga thường bị chậm tiến độ tới cả chục năm, khiến phương tiện khi mới đi vào sản xuất đã lạc hậu và chẳng thể chế tạo trên quy mô lớn.
Cần nhắc lại, Irkut MS-21 (МС‑21 trong bảng chữ cái tiếng Nga) có nghĩa là Máy bay chở khách cho thế kỷ 21, đây là loạt sản phẩm phi cơ phản lực dân dụng có cự ly hoạt động gần và trung bình.
Chiếc máy bay này có khả năng chở theo 150 - 212 hành khách, là sản phẩm do Tổng công ty Irkut và Viện thiết kế Yakovlev thuộc Tập đoàn chế tạo máy bay thống nhất (UAC) của Nga hợp tác phát triển.
Tuy dán nhãn máy bay Nga nhưng động cơ của MS-21 là PW1000G do hãng Pratt & Whitney của Mỹ chế tạo, hệ thống điện tử của Rockwell Collins, hệ thống điều khiển tích hợp của Goodrich và đồ nội thất từ C&D Zodiac tại Huntington Beach, California, Mỹ.
Nga kỳ vọng rằng MS-21 sẽ trở thành đối thủ cạnh tranh của các dòng máy bay thương mại lớn hiện nay như Boeing hay Airbus và dần vươn lên lấy lại vị thế của phi đội Ilyushin và Antonov từ thời Liên Xô.
Mặc dù vậy công việc không đơn giản như người Nga dự liệu ban đầu, Moskva đã sớm vỡ mộng bởi chẳng dễ dàng gì để Boeing hay Airbus lại cung cấp sản phẩm cho đối thủ để lắp ráp.
Lý do rất dễ hiểu vì điều này sẽ tạo ra mặt hàng cạnh tranh với chính mình, bởi vậy giá thành của chiếc MS-21 là tương đối cao trong khi độ tin cậy chưa được khẳng định.
Bên cạnh đó, hiệu lực từ các lệnh cấm vận mà phương Tây áp đặt lên Nga sau những gì diễn ra tại Ukraine đã khiến cho Moskva thiếu hụt trầm trọng nguyên vật liệu để hoàn tất chiếc máy bay của mình.
Đã từng có hy vọng rằng ngành công nghiệp chế tạo Nga sẽ từng bước vượt qua khó khăn để dần dần tự chế tạo sản phẩm thay thế trong nước, điển hình như động cơ PD-14 hay đôi cánh từ vật liệu composite.
Nhưng đáng tiếc rằng quá trình phát triển và thử nghiệm vẫn còn vô vàn khó khăn, dẫn tới việc ngày sản xuất hàng loạt máy bay thương mại MS-21 lại bị chậm tiến độ.
Con đường tự chủ máy bay dân dụng của Nga nhằm lấy lại ánh hào quang Liên Xô trước kia nhiều khả năng sẽ phải tính toán lại thật kỹ lưỡng.
Bạch Dương