Liên danh của Elon Musk đề nghị trả 97,4 tỉ USD để kiểm soát OpenAI, Sam Altman phản pháo

Đề nghị của Elon Musk có khả năng làm gia tăng căng thẳng kéo dài với Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) về tương lai của công ty khởi nghiệp đứng sau ChatGPT, vốn là trung tâm của sự bùng nổ công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh.

Sam Altman ngay lập tức đáp trả Elon Musk bằng bài đăng trên mạng xã hội X hôm 10.2: "Không, cảm ơn, nhưng nếu ông muốn, chúng tôi sẽ mua Twitter với giá 9,74 tỉ USD".

Vào tháng 10.2022, Elon Musk từng mua Twitter (hiện là X) với giá đến 44 tỉ USD nhưng giá trị công ty truyền thông xã hội này đã sụt giảm mạnh kể từ đó.

Sam Altman đòi mua X với giá 9,74 tỉ USD sau khi liên danh do Elon Musk dẫn đầu đề nghị 97,4 tỉ USD để mua tổ chức phi lợi nhuận kiểm soát OpenAI - Ảnh: Internet

Elon Musk đồng sáng lập OpenAI cùng Sam Altman và nhiều người khác vào năm 2015 dưới dạng một tổ chức phi lợi nhuận, nhưng rời đi năm 2018 do bất đồng quan điểm trước khi công ty này phát triển mạnh. Năm 2023, Elon Musk thành lập xAI, công ty khởi nghiệp AI cạnh tranh với OpenAI.

Elon Musk, Giám đốc điều hành Tesla, SpaceX và chủ sở hữu mạng xã hội X, là đồng minh thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Elon Musk đã chi hơn 250 triệu USD để giúp ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ và hiện lãnh đạo Bộ phận Hiệu quả Chính phủ, cơ quan mới của Nhà Trắng có nhiệm vụ thu hẹp bộ máy quan liêu liên bang.

Vào ngày thứ hai sau khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump hôm 21.1 đã công bố nỗ lực được tư nhân tài trợ nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng AI tại Mỹ.

Ông Trump cho biết kế hoạch chung giữa OpenAI, Oracle và SoftBank Group, được gọi là Stargate, là "dự án cơ sở hạ tầng AI lớn nhất trong lịch sử". Sam Altman, Masayoshi Son (Giám đốc điều hành SoftBank Group) và Larry Ellison (Chủ tịch Oracle) đã tham gia cùng ông Trump tại Nhà Trắng trong buổi công bố Stargate.

Hôm 22.1, Elon Musk đặt câu hỏi liệu các công ty tham gia vào kế hoạch cơ sở hạ tầng AI trị giá 500 tỉ USD có đủ tài chính để thực hiện nó hay không.

Công ty không tham gia vào dự án này là xAI, do Elon Musk điều hành. Chỉ vài giờ sau khi ông Trump công bố Stargate, Elon Musk viết trên X: “Họ thực sự không có tiền” để phản hồi một bài đăng từ OpenAI cho biết liên doanh này “sẽ bắt đầu triển khai 100 tỉ USD ngay lập tức”.

“SoftBank chỉ có chưa đến 10 tỉ USD đảm bảo. Tôi biết điều đó từ một nguồn rất đáng tin cậy”, Elon Musk cho hay.

Đáp lại, Sam Altman cho rằng tuyên bố của Elon Musk là sai và mời ông đến xem một địa điểm nơi nguồn tài chính đã được sử dụng.

"Sai rồi, như ông ấy chắc chắn đã biết. Có muốn đến thăm địa điểm đầu tiên đã bắt đầu triển khai chưa? Điều này rất tốt cho đất nước. Tôi hiểu rằng điều tốt cho đất nước không phải lúc nào cũng tối ưu cho các công ty của ông ấy, nhưng trong vai trò mới của mình, tôi hy vọng ông ấy sẽ đặt nước Mỹ lên hàng đầu", Sam Altman viết trên X.

Elon Musk - Sam Altman có mối quan hệ căng thẳng và đang trong một cuộc chiến pháp lý.

Hiện tại, OpenAI tìm cách chuyển đổi từ một tổ chức phi lợi nhuận sang mô hình vì lợi nhuận, điều mà họ cho là cần thiết để huy động vốn phát triển các mô hình AI tiên tiến nhất.

Vào tháng 8.2024, Elon Musk đã kiện Sam Altman và một số người khác, cáo buộc họ vi phạm các điều khoản hợp đồng khi đặt lợi nhuận lên trên lợi ích công trong việc thúc đẩy AI. Đến tháng 11.2024, tỷ phú 53 tuổi người Mỹ yêu cầu một thẩm phán liên bang ra lệnh sơ bộ ngăn chặn OpenAI chuyển đổi thành công ty vì lợi nhuận.

Theo đơn kiện Elon Musk chống lại OpenAI và Sam Altman, những người sáng lập ban đầu đã tiếp cận ông để tài trợ cho một tổ chức phi lợi nhuận phát triển AI vì lợi ích nhân loại, nhưng giờ đây công ty lại tập trung vào việc kiếm tiền.

"Đã đến lúc OpenAI trở lại là một tổ chức mã nguồn mở, tập trung vào an toàn và phục vụ lợi ích chung như trước đây. Chúng tôi sẽ đảm bảo điều đó xảy ra", Elon Musk tuyên bố hôm 10.2.

Cả Elon Musk và Microsoft (nhà đầu tư lớn vào OpenAI) đều không trả lời ngay lập tức câu hỏi từ Reuters.

"Đề nghị từ Elon Musk khiến quá trình OpenAI tìm cách loại bỏ quyền kiểm soát của tổ chức phi lợi nhuận với thực thể vì lợi nhuận trở nên phức tạp hơn. Đề nghị này đặt ra một mức định giá cho lợi ích kinh tế của tổ chức phi lợi nhuận. Nếu định giá lợi ích của tổ chức phi lợi nhuận thấp hơn mức Elon Musk đưa ra, OpenAI sẽ phải giải thích lý do tại sao", Rose Chan Loui, Giám đốc điều hành UCLA Law Center for Philanthropy and Nonprofits, nhận xét.

Liên danh do Elon Musk dẫn đầu gồm xAI, Baron Capital Group, Emanuel Capital và một số đơn vị khác.

Theo tờ Wall Street Journal, xAI có thể sáp nhập với OpenAI nếu thỏa thuận này thành công. Gần đây, xAI đã huy động được 6 tỉ USD từ các nhà đầu tư với mức định giá 40 tỉ USD, theo nguồn tin của Reuters.

"Cú sốc"

"Đề nghị này chắc chắn là một cú sốc. Tổ chức phi lợi nhuận được thành lập để nhận tiền tài trợ nhằm thực hiện các hoạt động vì lợi ích chung, và nếu OpenAI quyết định bán nó cho một bên khác với giá thấp hơn, đó sẽ là một vấn đề với quyền lợi của những người hưởng lợi từ tổ chức phi lợi nhuận", Jonathan Macey, giáo sư tại Trường Luật Yale chuyên về quản trị doanh nghiệp, nhận định.

OpenAI được định giá 157 tỉ USD trong vòng gọi vốn gần nhất, củng cố vị thế là một trong những công ty tư nhân giá trị nhất thế giới. SoftBank Group đang đàm phán để dẫn đầu một vòng gọi vốn lên tới 40 tỉ USD cho OpenAI với mức định giá công ty là 300 tỉ USD, gồm cả nguồn vốn mới, Reuters đưa tin hồi tháng 1.

Ngoài các tác động về luật chống độc quyền, thương vụ lớn như vậy sẽ đòi hỏi Elon Musk và liên danh của ông huy động một lượng vốn khổng lồ.

Số cổ phiếu của Elon Musk tại Tesla được định giá khoảng 165 tỉ USD, theo dữ liệu từ tập đoàn LSEG, nhưng khả năng vay mượn từ ngân hàng của ông có thể bị hạn chế sau khi chi 44 tỉ USD mua lại Twitter vào năm 2022.

Để tài trợ cho thương vụ này, Elon Musk có thể bán một phần cổ phần Tesla, vay thế chấp cổ phần của mình hoặc sử dụng cổ phần tại SpaceX (công ty hàng không vũ trụ trị giá hàng chục tỉ USD) làm tài sản đảm bảo, theo chuyên gia ngân hàng đầu tư giấu tên.

"Đề nghị từ Elon Musk nhằm mua tổ chức phi lợi nhuận của OpenAI có thể khiến quá trình huy động vốn và chuyển đổi thành công ty vì lợi nhuận của OpenAI trở nên phức tạp hơn đáng kể. Lời đề nghị này dường như được các nhà đầu tư đáng tin cậy hơn hậu thuẫn, nên OpenAI có thể không thể phớt lờ điều đó. Hội đồng quản trị OpenAI sẽ có trách nhiệm ủy thác để quyết định liệu đây có phải là một đề nghị tốt hơn không, điều này có thể đặt dấu hỏi cho lời đề nghị từ SoftBank Group”, Gil Luria, chuyên gia phân tích tại hãng D.A. Davidson, nhận xét.

Sơn Vân