Liên kết sản xuất, HTX ở Vĩnh Long giúp nâng cao đời sống cho thành viên

Sự thành công của các HTX nông nghiệp đã góp phần hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Cuộc sống ổn định nhờ trồng củ cải trắng

Giai đoạn 2021-2025, Vĩnh Long với nhiều giải pháp thiết thực; sự nỗ lực, quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân đã thực hiện hoàn thành vượt mục tiêu Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều bình quân hàng năm thực hiện đạt 0,52%, so với kế hoạch ban đầu 0,41% (vượt); giảm tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số bình quân hàng năm 2,2%, so với kế hoạch đề ra 2%.

Trên cơ sở các kết quả đã đạt được, chương trình này định hướng giai đoạn tiếp theo, đề ra mục tiêu đến năm 2030 là: Tập trung đầu tư nguồn lực theo nhu cầu của hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo để tạo điều kiện cho các đối tượng vươn lên thoát nghèo và thoát nghèo bền vững. Có chính sách đảm bảo an sinh xã hội đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc đối tượng bảo trợ xã hội, không có khả năng lao động. Mọi người dân thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo được tiếp cận tốt nhất đối với các dịch vụ xã hội cơ bản, giảm nghèo phải có tính bền vững, hạn chế việc tái nghèo.

Các thành viên HTX Nông nghiệp An Hưng thu hoạch củ cải trắng.

Theo ngành chức năng, trong những năm gần đây, nhiều HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã bắt kịp xu thế này và trở thành điểm sáng trong thay đổi diện mạo nông nghiệp, nông thôn. Theo đó, nhiều HTX đã chủ động áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng mô hình liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ nhằm nâng cao chất lượng nông sản và ổn định đầu ra.

Chẳng hạn, tại xã Mỹ An (huyện Mang Thít), thời gian qua, thực hiện đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp, nhiều HTX đã tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao thu nhập trên cùng diện tích canh tác. Tại HTX Nông nghiệp An Hưng, hiện các thành viên trồng chủ yếu là khoai mỡ, củ cải trắng, hành lá, lúa… So với những loại cây trồng khác thì củ cải trắng nhanh thu hồi vốn do có thời gian trồng ngắn, khoảng 2,5 tháng/vụ nên được nông dân trồng quanh năm.

Ông Nguyễn Hữu Hùng, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp An Hưng, cho biết: HTX Nông nghiệp An Hưng với 37 thành viên, gồm ngành nghề mua bán phân bón, lúa và rau củ quả. Thời gian qua, HTX phối hợp với chính quyền xã và ngành nông nghiệp huyện tổ chức đánh giá các sản phẩm do HTX sản xuất theo tiêu chuẩn chất lượng sản xuất như chuẩn VietGAP, OCOP 3 sao, truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm khoai mỡ và sản phẩm củ cải trắng. Nhờ vậy, sản phẩm tạo được uy tín trên thị trường, giúp các thành viên có nguồn thu nhập ổn định.

Vào thời điểm thời tiết thuận lợi củ cải trắng cho năng suất tốt, bình quân 2 tấn/công, với mức giá từ 5.000-5.500 đ/kg thì nông dân có lời. Nhờ có liên kết tiêu thụ nên đầu ra của HTX tương đối ổn định, nhiều thương lái từ các tỉnh Cần Thơ, Hậu Giang, Tây Ninh… mua sản phẩm, nên các thành viên HTX an tâm sản xuất hơn.

HTX tạo dựng thương hiệu trên thị trường

Nhiều địa phương khác cũng đang đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng, tăng năng suất và chất lượng, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, giúp nâng cao đời sống thành viên. Tại xã Hòa Bình (huyện Trà Ôn), HTX Nông sản Bưng Sẫm với 14 thành viên, tổng diện tích hơn 65ha đang đẩy mạnh sản xuất khóm sạch- hướng đi mới giúp thành viên yên tâm canh tác hàng hóa chất lượng. HTX phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức nhiều lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật, ứng dụng công nghệ vào sản xuất và vận động doanh nghiệp, hộ sản xuất đầu tư đổi mới thiết bị, góp phần nâng cao năng suất và thu nhập cho thành viên.

Hay như tại xã Phước Hậu (huyện Long Hồ), vùng trồng màu trọng điểm của tỉnh với hơn 200ha chuyên canh khoảng 20 loại rau củ. Trong đó, HTX Sản xuất và Tiêu thụ rau an toàn Phước Hậu phát triển 15ha rau đạt chuẩn VietGAP, cung ứng gần 72 tấn rau mỗi tháng cho các siêu thị lớn như Co.opmart Vĩnh Long và Mega TP Hồ Chí Minh. Năm qua, 3 sản phẩm của HTX được chứng nhận OCOP 4 sao và hàng Việt Nam chất lượng cao.

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến an toàn thực phẩm và chất lượng nông sản, HTX Rau an toàn Phước Hậu đã chủ động từng bước cải tiến quy trình sản xuất. Cụ thể, các thành viên HTX đang tích cực chuyển sang sử dụng phân hữu cơ thay thế dần phân hóa học, áp dụng kỹ thuật canh tác sạch, xây dựng hệ thống nhà màng nhằm kiểm soát sâu bệnh và thời tiết, nâng cao năng suất và chất lượng rau màu. Từ đó, không chỉ giúp HTX tạo được lợi thế cạnh tranh trên thị trường mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và hướng đến nền nông nghiệp bền vững hơn.

Nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả giúp nông dân nâng cao thu nhập.

Ông Trần Văn Hiền, Chủ tịch HĐQT HTX cho biết: Thời gian qua, để giữ vững chất lượng và mở rộng thị trường, HTX đã nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành, nỗ lực của hội đồng quản trị, sự nhiệt tình của các thành viên HTX. Sắp tới, HTX dự kiến xây dựng nhà sơ chế 500 triệu đồng (Nhà nước hỗ trợ 90%). Đây là bước quan trọng giúp sản phẩm rau an toàn đáp ứng tốt hơn yêu cầu của đối tác và người tiêu dùng.

Ở lĩnh vực cây ăn trái, HTX Nhãn Tích Phước (xã Tích Thiện, huyện Trà Ôn) là đơn vị liên kết được nhiều nhà vườn chuyên canh nhãn lâu năm. Theo ông Nguyễn Văn Phát, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, sản phẩm nhãn của HTX được trồng tập trung, chăm sóc bài bản, đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, bước đầu tạo dựng uy tín trên thị trường.

Gỡ khó cho HTX

Theo Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Long, tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 135 HTX nông nghiệp với trên 2.400 thành viên. Trong đó, có 86 HTX thuộc lĩnh vực trồng trọt, 5 HTX chăn nuôi, 11 HTX thủy sản, 33 HTX tổng hợp nông nghiệp. Thời gian qua, nhiều HTX nông nghiệp phát triển đa dạng nhiều dịch vụ phục vụ như làm đất, cung cấp giống, vật tư nông nghiệp… Đồng thời, thực hiện tốt khâu liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm, giúp thành viên an tâm đầu ra, đảm bảo lợi nhuận. Ðặc biệt, một số HTX nông nghiệp đã khẳng định vai trò không thể thiếu trong việc liên kết giữa các hộ nhỏ lẻ để hình thành các vùng sản xuất nông sản hàng hóa lớn, đảm bảo an toàn, chất lượng, tạo thuận lợi kết nối với doanh nghiệp hình thành các chuỗi giá trị ngành hàng bền vững.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, một số HTX vẫn còn nhiều nỗi lo như vốn điều lệ còn thấp, thành viên chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ nên khó tiếp cận nguồn lực lớn để đầu tư thiết bị sơ chế, bảo quản. Bên cạnh đó, một số HTX nông nghiệp chưa thực hiện liên kết với các doanh nghiệp để tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm hoặc có liên kết nhưng còn lỏng lẻo, mang tính thời vụ và chưa tạo thành chuỗi giá trị bền vững, lâu dài...

HTX vẫn gặp khó trước tình trạng giá vật tư nông nghiệp tăng cao, thời tiết thất thường làm giảm năng suất. Việc sản xuất còn mang tính tự phát, thiếu liên kết chặt chẽ giữa các thành viên khiến nguồn cung không đồng đều, ảnh hưởng đến khả năng ký hợp đồng dài hạn với đối tác. Đồng thời, năng lực quản trị của một số thành viên HTX chưa nhạy bén, chưa đáp ứng yêu cầu thị trường.

Chia sẻ về những khó khăn của HTX, anh Nguyễn Văn Cường, Giám đốc HTX Kinh tế vườn Hòa Ninh (huyện Long Hồ), cho biết: “Vấn đề của HTX hiện tại là khó tiếp cận chính sách ưu đãi về nguồn vốn vay do không đáp ứng được các thủ tục nên chưa có kinh phí đầu tư thiết bị sản xuất, kết cấu hạ tầng còn hạn chế. Bên cạnh đó, vấn đề đầu ra, giá cả thị trường không ổn định cũng khiến HTX gặp khó khăn”.

Theo ngành chức năng, để phát triển bền vững, bên cạnh sự hỗ trợ của các cấp, ngành, các HTX cần nâng cao năng lực hoạt động, mở rộng quy mô theo hướng phát triển sản xuất hàng hóa; tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường…

TH