Lo ngại gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô, EU tính toán lại quy định về khí thải

Nghị viện EU bỏ phiếu nới lỏng giới hạn ô nhiễm phương tiện “Euro 7” mới

Văn bản sửa đổi của cái gọi là quy định “Euro 7” đã được thông qua tại phiên họp toàn thể với 329 phiếu ủng hộ, 230 phiếu chống và 41 phiếu trắng, dọn đường cho các cuộc đàm phán với chính phủ các quốc gia để hoàn thiện luật.

Quy định Euro 7 là quy định mới nhất trong một loạt tiêu chuẩn quy định mức ô nhiễm không khí cho phép từ ô tô, xe tải, xe buýt và xe tải nhằm cải thiện chất lượng không khí.

Lần đầu tiên, ngoài lượng khí thải từ ống xả như các hạt và oxit nitơ, quy định này sẽ bao gồm các hạt vi nhựa từ lốp xe và các hạt từ phanh – hai nguồn gây ô nhiễm phương tiện sẽ tiếp tục xảy ra sau khi chuyển sang phương tiện di chuyển bằng điện.

Các thành viên của Nghị viện châu Âu (MEP) đã bỏ phiếu để EU điều chỉnh phương pháp tính toán lượng khí thải và giới hạn mài mòn của lốp và phanh với những phương pháp đang được phát triển ở cấp độ Liên hợp quốc.

Bất chấp những lời kêu gọi từ MEP nhằm tăng cường các tiêu chuẩn phát thải ô nhiễm đối với ô tô chở khách, các nhà lập pháp cuối cùng vẫn ủng hộ các mức phù hợp với đề xuất ban đầu của Ủy ban.

Trong thời gian chuẩn bị bỏ phiếu, các MEP cấp tiến đã nhấn mạnh vào nhu cầu bảo vệ sức khỏe, lập luận rằng việc không hạn chế hơn nữa chất ô nhiễm từ phương tiện giao thông sẽ dẫn đến 70.000 ca tử vong sớm hàng năm do chất lượng không khí kém.

Nhưng các nhà lập pháp bảo thủ và tự do đã cảnh giác với việc buộc các công ty phải trang bị lại đáng kể các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong, cho rằng điều này sẽ làm tăng giá ô tô mới cho người tiêu dùng và tiêu hao các nguồn tài nguyên lẽ ra có thể chi tiêu tốt hơn cho việc chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi sang điện.

Tuy nhiên, Nghị viện đã đồng ý với các giới hạn chặt chẽ hơn về lượng khí thải được đo trong môi trường phòng thí nghiệm và trong điều kiện lái xe thực tế đối với xe buýt và các phương tiện hạng nặng. Các quy định mới cũng sẽ yêu cầu pin sử dụng trong xe điện phải đáp ứng các tiêu chuẩn về độ bền nhất định.

Alexandr Vondra, một nhà lập pháp người Séc thuộc nhóm theo chủ nghĩa dân tộc, đồng thời là diễn giả chính của Quốc hội về đề xuất, nói rằng văn bản này tạo ra sự cân bằng giữa “các mục tiêu môi trường và lợi ích sống còn của các nhà sản xuất”.

“Sẽ phản tác dụng nếu thực hiện các chính sách môi trường gây tổn hại cho cả ngành công nghiệp và người dân châu Âu. Thông qua sự thỏa hiệp, chúng tôi phục vụ lợi ích của tất cả các bên liên quan và tránh xa các quan điểm cực đoan”, ông nói.

Trong khi đó, Bas Eickhout, một MEP người Hà Lan thuộc đảng Xanh, đã chỉ trích quan điểm của Nghị viện là “không thể hiểu nổi”.

Ông nói trong một tuyên bố: “Dưới áp lực nặng nề từ ngành công nghiệp ô tô, các đảng bảo thủ đã làm suy yếu các tiêu chuẩn, khiến chúng hầu như không cải thiện so với các quy định hiện hành. Họ đang lợi dụng sức khỏe của hàng triệu người châu Âu và thoát tội”.

Phản ứng

Các hạn chế mới về vi nhựa, vốn bị loại bỏ khi phương tiện đang di chuyển, cũng sẽ được áp dụng cho xe điện.

Bất chấp việc các chính trị gia xanh coi cuộc bỏ phiếu là một chiến thắng cho ngành công nghiệp ô tô, nhóm vận động hành lang Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Châu Âu (ACEA) của các nhà sản xuất ô tô lại có giọng điệu ít hào hứng hơn.

ACEA thừa nhận rằng Nghị viện đã thông qua cái mà họ gọi là “cách tiếp cận thực tế hơn đối với Euro 7 so với những gì Ủy ban châu Âu đưa ra năm ngoái” nhưng cho biết quy định này “vẫn đi kèm với một cái giá đắt”.

Tổng Giám đốc ACEA, Sigrid de Vries cho biết: “Thực tế là Euro 7 là một khoản đầu tư đáng kể đối với các nhà sản xuất ô tô, bên cạnh nỗ lực khử carbon khổng lồ của họ. Nó cũng xuất hiện trong bối cảnh kinh tế và địa chính trị cực kỳ thách thức, được đánh dấu bằng giá năng lượng tăng vọt, tình trạng thiếu chuỗi cung ứng, áp lực lạm phát và nhu cầu tiêu dùng tụt hậu”.

Trong khi đó, các nhà vận động xanh lại có quan điểm cứng rắn chống lại quan điểm của Nghị viện.

Tổ chức NGO Transport & Environment đã gọi nó là “tệ hơn là vô dụng”, lập luận rằng luật cập nhật nên được đổi tên thành “Euro 6F” vì nó không cải thiện được nhiều so với luật tiền nhiệm.

Anna Krajinska, giám đốc chất lượng không khí và khí thải phương tiện tại T&E cho rằng: “Các công ty ô tô sẽ sử dụng Euro 7 để phủ xanh những chiếc ô tô hầu như không sạch hơn ngày nay. Các nhà lập pháp nên có nhã ý đổi tên nó thành Euro 6F hoặc rút nó ra”.

Mạng lưới các thành phố ở châu Âu thì cho biết cuộc bỏ phiếu cho thấy “lợi ích của ngành công nghiệp ô tô chiếm ưu thế hơn mối lo ngại đối với những người bị ảnh hưởng sâu sắc bởi ô nhiễm không khí”, đồng thời cho biết Quốc hội đang khiến việc cắt giảm ô nhiễm không khí ở các thành phố “ngày càng khó khăn hơn”.

Tổ chức vận động người tiêu dùng BEUC nói quan điểm của Nghị viện giống như “một bản cập nhật nhỏ của Euro 6”, mặc dù cũng ca ngợi một số khía cạnh, chẳng hạn như đề xuất về “hộ chiếu phương tiện môi trường”, trong đó cũng quy định mức tiêu thụ điện hoặc nhiên liệu trọn đời của mỗi ô tô khi tiến hành sửa chữa và kiểm tra trong quá trình sử dụng.

Natacha Tullis của Quỹ từ thiện Pew, một tổ chức phi lợi nhuận, đã chỉ trích quyết định ràng buộc giới hạn mài mòn lốp đối với xe hạng nặng theo phương pháp của Liên Hợp Quốc, cảnh báo rằng điều này có thể khiến lốp xe tải không được kiểm soát cho đến năm 2035. Bà nói: “Cho rằng lốp xe là nguồn gây ô nhiễm vi nhựa lớn thứ hai ở châu Âu, quyết định ngày hôm qua của Nghị viện châu Âu đã gây nguy hiểm cho mục tiêu của EU là giảm 30% ô nhiễm vi nhựa vào năm 2030”.

Tullis kêu gọi các nhà hoạch định chính sách thay đổi văn bản trong các cuộc đàm phán ba bên để cho phép châu Âu hành động độc lập về vi nhựa trong lốp xe.

Hoàng Lâm