Loại quả đắt bậc nhất thế giới, làm nhiều món ngon: Hơn 10 nước trồng được, trong đó có Việt Nam

Giữa thế giới gia vị phong phú, có những nguyên liệu không chỉ tạo dấu ấn bằng hương vị mà còn bởi giá trị hiếm có và câu chuyện văn hóa phía sau.

Bạch đậu khấu, một loại gia vị quen tên nhưng lạ miệng với nhiều người Việt, là ví dụ điển hình. Với mức giá lên đến hơn 2 triệu đồng mỗi kg, bạch đậu khấu được xếp vào nhóm gia vị đắt đỏ bậc nhất thế giới, chỉ đứng sau nghệ tây và vani.

Bạch đậu khấu được xếp vào nhóm gia vị đắt đỏ bậc nhất thế giới. (Ảnh minh họa từ Internet)

Bạch đậu khấu có tên khoa học là Amomum repens Sonner, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae). Đây là loài cây thân thảo sống lâu năm, phát triển tốt trong điều kiện khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao.

Trên bản đồ gia vị thế giới, chỉ hơn 10 quốc gia có thể trồng được bạch đậu khấu, tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Thái Lan. Tại Việt Nam, cây phân bố nhiều ở các vùng núi cao như Lào Cai, Cao Bằng, nơi có nhiệt độ ôn hòa quanh năm.

Về hình dáng, quả bạch đậu khấu nhỏ, tròn, vỏ ngoài nhăn nhẹ. Khi khô, quả chuyển màu ngả vàng, bên trong chứa khoảng 20-30 hạt li ti.

Chính phần hạt này làm nên giá trị ẩm thực của bạch đậu khấu, với mùi thơm nồng, vị cay ấm, hậu ngọt nhẹ. Hương vị đặc trưng giúp bạch đậu khấu trở thành “linh hồn” của nhiều món ăn và đồ uống tại Trung Đông, Ấn Độ và châu Á.

Chỉ hơn 10 quốc gia có thể trồng được bạch đậu khấu, tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á. (Ảnh minh họa từ Internet)

Sự đắt đỏ của bạch đậu khấu không chỉ đến từ độ hiếm, mà còn bởi quy trình canh tác và thu hoạch cầu kỳ. Cây phải trồng ít nhất 3 năm mới cho thu hoạch ổn định. Quả không được hái khi chín hoàn toàn mà chỉ thu ở giai đoạn “chín tới”, khoảng 70%, nhằm giữ trọn tinh dầu và mùi thơm tự nhiên. Toàn bộ quá trình thu hái đều làm thủ công, sau đó quả được phơi khô trong bóng râm để tránh mất hương.

Trong ẩm thực, bạch đậu khấu được sử dụng cả ở dạng nguyên quả, hạt tách vỏ hoặc xay mịn. Gia vị này thường xuất hiện trong các món hầm, cà ri, cơm thập cẩm, bánh ngọt, trà sữa gia vị hay cà phê phong cách Ả Rập. Chỉ cần một lượng nhỏ, bạch đậu khấu đã đủ tạo chiều sâu hương vị, giúp món ăn trở nên ấm áp, tròn vị và khác biệt.

Gia vị này thường xuất hiện trong các món hầm, cà ri, cơm thập cẩm, bánh ngọt, trà sữa... (Ảnh minh họa từ Internet)

Không chỉ là gia vị cao cấp, bạch đậu khấu còn được xem là nguyên liệu mang tính “ẩm thực - dược liệu”. Trong văn hóa ăn uống truyền thống, loại hạt này thường được thêm vào món ăn với mục đích hỗ trợ tiêu hóa, làm ấm cơ thể, giảm cảm giác đầy bụng sau bữa ăn nhiều đạm, dầu mỡ.

Ngày nay, giữa xu hướng quay về với gia vị tự nhiên và ẩm thực bản địa, bạch đậu khấu dần được các đầu bếp và người yêu bếp tại Việt Nam quan tâm nhiều hơn. Không ồn ào, không đại trà, loại gia vị đắt đỏ này âm thầm khẳng định vị thế bằng hương thơm tinh tế và giá trị ẩm thực lâu đời.

Minh Huy