Loài vi khuẩn 'ăn thịt người' ẩn mình sau những bữa ăn hải sản

Sau bữa ăn với món hàu tái, ông Nguyễn Văn A. (59 tuổi, trú tại Hải Phòng) bắt đầu cảm thấy mệt mỏi. Cơn đau bụng xuất hiện dữ dội, đi kèm nôn ói, tiêu chảy và sốt cao kéo dài. Chỉ trong vài giờ, tình trạng của ông trở nặng nhanh chóng.

Ông được đưa đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) trong tình trạng hôn mê sâu, sốc nhiễm khuẩn, rối loạn đông máu và suy đa cơ quan. Tay chân sưng tấy, vùng da bắt đầu chuyển màu và lan rộng cho thấy tình trạng hoại tử mô đang tiến triển. Kết quả xét nghiệm xác định ông nhiễm Vibrio vulnificus - loại vi khuẩn nguy hiểm thường được biết đến với tên gọi “vi khuẩn ăn thịt người”.

Mặc dù đã được điều trị tích cực bằng kháng sinh phổ rộng, hỗ trợ thở máy và lọc máu liên tục, diễn tiến của bệnh không có dấu hiệu cải thiện. Sau bốn ngày nỗ lực điều trị trong phòng hồi sức tích cực, gia đình quyết định đưa ông về nhà.

Loại vi khuẩn này cũng đang gây chú ý tại Mỹ. Riêng bang Florida đã ghi nhận 4 ca không qua khỏi gần đây liên quan đến Vibrio vulnificus, nâng tổng số người không qua khỏi trong năm lên 11. Con số này khiến giới chuyên môn đặc biệt lo ngại, nhất là trong bối cảnh mùa hè - thời điểm vi khuẩn phát triển mạnh.

Tổn thương của người nhiễm Vibrio vulnificus khi nhập viện. Ảnh: Bệnh viện Phong - Da liễu Trung ương Quy Hòa.

Hàng chục nghìn ca mắc mỗi năm

Vibrio vulnificus là một trong số hơn 10 loài vi khuẩn thuộc họ Vibrio có khả năng gây bệnh cho người. Chúng sinh sống tự nhiên trong môi trường nước biển và nước lợ, thường phát triển mạnh khi nhiệt độ nước tăng cao, đặc biệt là vào mùa hè.

Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng tình trạng ấm lên toàn cầu và sự gia tăng nhiệt độ mặt nước đang góp phần mở rộng vùng sinh sống của loại vi khuẩn này đến cả những khu vực trước đây hiếm gặp, như bờ biển phía bắc châu Âu hay đông bắc Mỹ.

Hàng chục nghìn người tại Mỹ nhiễm Vibrio vulnificus mỗi năm. Ảnh: Adobe Stock.

Trong số các loài Vibrio, Vibrio parahaemolyticus và Vibrio vulnificus là hai tác nhân phổ biến nhất. Cả hai đều có thể gây ra các triệu chứng đường tiêu hóa, nhiễm trùng da hoặc nhiễm trùng huyết, với nguy cơ cao hơn ở người có hệ miễn dịch suy yếu.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), mỗi năm nước này ghi nhận khoảng 80.000 ca nhiễm Vibrio, trong đó hơn 50.000 trường hợp có liên quan đến thực phẩm, chủ yếu là hải sản chưa qua chế biến nhiệt.

Với người khỏe mạnh, bệnh thường diễn biến nhẹ. Tuy nhiên, ở những người mắc bệnh nền như gan mạn tính, tiểu đường, HIV hoặc đang điều trị ung thư, nguy cơ gặp biến chứng nghiêm trọng là rất lớn.

Len lỏi vào cơ thể người qua vết xước nhỏ

Vi khuẩn có thể xâm nhập qua vết thương hở, dù rất nhỏ như vết xước do vỏ sò, gai tôm hay thậm chí là vết cắt không đáng kể trong lúc chế biến hải sản. Ngoài ra, việc tiêu thụ hải sản sống hoặc chưa được nấu chín kỹ, đặc biệt là hàu, là nguồn lây nhiễm phổ biến và dễ bị bỏ qua nhất.

Đáng chú ý, trong những năm gần đây, không ít ca nhiễm bắt nguồn từ việc ngâm mình hoặc bơi lội tại các vùng nước lợ khi có vết thương nhỏ mà người bệnh không hề hay biết.

Nếu vi khuẩn xâm nhập vào máu, chúng có thể gây nhiễm trùng toàn thân, với các biểu hiện như sốt cao, tụt huyết áp, nổi bóng nước trên da và dẫn đến sốc nhiễm khuẩn. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể tiến triển thành viêm cân hoại tử, buộc phải cắt bỏ chi hoặc can thiệp phẫu thuật sâu.

Kenny Watts phải trải qua 5 ca phẫu thuật lớn nhỏ để bảo tồn bàn tay. Ảnh: Sarah Gamard.

Trường hợp của ông Kenny Watts (53 tuổi, Delaware, Mỹ) là một ví dụ điển hình. Trong lúc chuẩn bị một bữa tiệc hải sản tại nhà, ông bị cua kẹp nhẹ vào tay. Vết thương nhỏ đến mức gần như không đáng để ý. Nhưng chỉ sau một ngày rưỡi, ông rơi vào trạng thái lơ mơ, cánh tay sưng tấy, chuyển màu tím và lan rộng. Ông được xác định nhiễm Vibrio vulnificus, với chỉ 5% cơ hội sống sót khi nhập viện. Nhờ điều trị tích cực, trải qua 5 ca phẫu thuật và gần một năm vật lý trị liệu, ông mới dần phục hồi.

Cách hạn chế vi khuẩn xâm nhập

CDC cho biết khoảng 1/5 ca nhiễm Vibrio vulnificus có nguy cơ tiến triển nghiêm trọng nếu không được xử lý sớm. Việc chẩn đoán được thực hiện bằng cách xét nghiệm mẫu máu, phân hoặc dịch từ vết thương. Các trường hợp nhẹ thường chỉ cần nghỉ ngơi và bù nước, nhưng nếu xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng mô hoặc hoại tử, cần điều trị kháng sinh và có thể phải phẫu thuật.

Giới chức y tế khuyến cáo:

Người dân nên hạn chế tiếp xúc với nước biển nếu đang có vết thương hở và tuyệt đối không ăn hải sản sống hoặc chưa được nấu chín kỹ.
Khi chế biến, cần mang găng tay, vệ sinh dụng cụ kỹ càng và tránh để thực phẩm sống tiếp xúc với thực phẩm đã chín.
Người có nguy cơ cao như người mắc bệnh gan, tiểu đường, suy giảm miễn dịch… cần đặc biệt thận trọng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường sau khi ăn hải sản hoặc tiếp xúc với nước mặn.

Kỳ Duyên