Lọc máu liên tục cứu hai trẻ sơ sinh mắc bệnh nguy kịch

Các bác sĩ chụp ảnh lưu niệm cùng bệnh nhân và người nhà trong ngày ra viện. Ảnh: BVCC

Trường hợp đầu tiên là bé H.T.TM (quê Quảng Trị) 23 ngày tuổi, cân nặng 3,5 kg, được chuyển đến trong tình trạng bóp bóng qua ống nội khí quản, phù cứng bì toàn thân, thiểu niệu. Trước đó tại nhà trẻ sốt cao, đi cầu lỏng hơn 20 lần/ ngày, lơ mơ rồi rơi dần vào hôn mê.

Tại Bệnh viện Trung ương Huế, trẻ được chẩn đoán nhiễm trùng huyết nặng, được hồi sức tích cực với thở máy, kháng sinh nhưng tình trạng xấu dần, phù cứng bì ngày càng tăng, phản ứng viêm tăng cao, toan chuyển hóa, suy thận tiến triển.

Xác định đây là một trường hợp nhiễm trùng huyết nặng biến chứng suy thận nặng nguy cơ tử vong 100% nếu không chỉ định lọc máu cấp cứu cho trẻ. Sau hội chẩn, bệnh nhi được tiến hành ngay lọc máu liên tục kết hợp thở máy xâm nhập và điều trị nội khoa tích cực.

Sau 68 giờ lọc máu liên tục, trẻ được cai lọc máu, các chỉ số sinh tồn ổn định. Qua 20 ngày điều trị, trẻ bú tốt, lên cân và được ra viện.

Trẻ sơ sinh thứ hai N.T.L (ở TP Huế) 10 ngày tuổi, cân nặng 2,9 kg, được chuyển đến với chẩn đoán nghi ngờ rối loạn chuyển hóa bẩm sinh trong tình trạng bỏ bú rồi hôn mê, thở nấc, được đặt ống nội khí quản.

Tại bệnh viện, khai thác bệnh sử ghi nhận, trẻ sinh mổ đủ tháng, khỏe mạnh sau sinh, bú sữa mẹ và sữa công thức. Ngày tuổi thứ 10, trẻ bỏ bú, thở gắng sức nhiều, kém linh hoạt, da vàng toàn thân, hạ đường máu, toan máu nặng.

Trẻ được thở máy, truyền dịch, nhịn ăn hoàn toàn và làm các xét nghiệm cần thiết, chẩn đoán theo dõi rối loạn chuyển hóa bẩm sinh nặng, ứ độc chất NH3 gấp hơn 10 lần bình thường.

Xác định đây là một trường hợp khả năng bất thường chuyển hóa các acid hữu cơ có trong sữa trẻ đã bú, tích tụ NH3 gây độc thần kinh dẫn tới hôn mê và tổn thương não không hồi phục, nguy cơ tử vong 100% nếu không chỉ định lọc máu cấp cứu cho trẻ. Sau hội chẩn, bệnh nhân được tiến hành ngay lọc máu liên tục và điều trị bổ sung Natri benzoate, Arginine, L- carnitine và vitamin B12.

Sau lọc máu 8 giờ, độc chất NH3 giảm được hơn 2/3 và sau 48 giờ lọc máu, trẻ dần hồi tỉnh, cai máy thở; ngay khi có chẩn đoán xác định là rối loạn chuyển hóa acid hữu cơ, trẻ được dinh dưỡng điều trị với loại sữa đặc thù cho loại bệnh này. Hiện tại trẻ tỉnh táo hoàn toàn, bú sữa mạnh, tăng cân và lên kế hoạch xuất viện.

Lọc máu liên tục là một kỹ thuật cao tại các khoa hồi sức trẻ em, với kỹ thuật này, máu của bệnh nhân được lấy ra khỏi cơ thể, được lọc loại bỏ các yếu tố gây hại, sau đó trả lại máu “sạch” cho bệnh nhân. Lọc máu liên tục giúp ổn định các yếu tố nội môi, thải loại chất độc, các cytokine gây hại, cân bằng nước, điện giải, toan kiềm. Đây được xem như là một trong những kỹ thuật cao cuối cùng để cứu sống những bệnh nhân mắc một số bệnh lý nội khoa đặc biệt nặng.

Giáo sư Tiến sĩ Phạm Như Hiệp - Giám đốc Bệnh viện cho biết: “Lọc máu liên tục ở trẻ sơ sinh gặp nhiều thách thức để thực hiện thành công như mạch máu quá nhỏ, thể tích máu thấp, khó cân bằng các yếu tố đông máu, phải điều chỉnh bằng kỹ thuật. Đây là lần đầu tiên bệnh viện triển khai kỹ thuật lọc máu liên tục để cứu trẻ sơ sinh bị bệnh nặng nguy kịch, phức tạp, không đáp ứng với điều trị nội khoa thông thường”.

MT