Logistics xanh - 'Chìa khóa' vượt qua những biến động thị trường và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Chiều 11/7/2025 tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) phối hợp cùng Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025”.

Diễn đàn nhằm giúp doanh nghiệp logistics và xuất nhập khẩu cập nhật xu hướng, yêu cầu chuyển đổi xanh, thảo luận những giải pháp về số hóa, xanh hóa và gia tăng cơ hội chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong bối cảnh kinh tế, thương mại thế giới nhiều biến động hiện nay.

Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025 thu hút sự quan tâm, tham dự của đại diện các cơ quan Bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp

Logistics xanh - gia tăng lợi thế cạnh tranh và định vị vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu

Phát biểu chào mừng, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là yêu cầu tất yếu, không thể đảo ngược và là xu thế chung toàn cầu trong giai đoạn hiện nay. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu “xanh hóa” các ngành kinh tế, thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng bền vững về môi trường và công bằng xã hội; trong đó "phát triển logistics xanh" là một trong số các nhiệm vụ được giao cho các Bộ, ngành liên quan.

Khảo sát của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững của VCCI cũng cho thấy, chuyển đổi chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị theo hướng bền vững hơn là một trong những xu thế mà cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đang rất quan tâm và dành nhiều ưu tiên.

Chủ tịch VCCI cho rằng, trong bối cảnh đầy biến động của kinh tế thế giới, hàng rào thuế đối ứng từ thị trường lớn như Hoa Kỳ, sự dịch chuyển và tái cấu trúc thương mại toàn cầu, tác động từ xung đột địa chính trị giữa các quốc gia, biến động giá nhiên liệu, cùng với những quy định về tiêu chuẩn ESG, Net Zero… đang dần trở thành hàng rào kỹ thuật mới, buộc doanh nghiệp logistics phải chuyển đổi để tồn tại và nâng sức cạnh tranh. Phát triển logistics xanh sẽ là lợi thế cạnh tranh để doanh nghiệp Việt đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu.

Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công nhấn mạnh, phát triển logistics xanh sẽ là lợi thế cạnh tranh để doanh nghiệp Việt đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) Đào Trọng Khoa nhận định, trong bối cảnh kinh tế thế giới đang đối mặt với những biến động chưa từng có, chuyển đổi xanh không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp logistics Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế. Việc phát triển hạ tầng bền vững, ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa đội tàu, đến quản trị phát thải và truy xuất carbon - tất cả đều là những bước đi thiết yếu để ngành logistics Việt Nam không chỉ thích ứng mà còn bứt phá trong giai đoạn nhiều thách thức này.

Thông tin về FIATA World Congress 2025, Chủ tịch VLA cho biết, sự kiện sẽ đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của FIATA và cộng đồng logistics toàn cầu bước vào kỷ nguyên mới - nơi mà công nghệ, tính bền vững và hợp tác xuyên biên giới trở thành trụ cột. Với vị trí địa chiến lược, tốc độ phát triển cao và cam kết xanh mạnh mẽ, FWC2025 sẽ mang lại cơ hội lớn để lĩnh vực logistics Việt Nam gia tăng kết nối, cùng phát triển với mạng lưới logistics toàn cầu.

Với mục tiêu phát triển logistics xanh, ông Đào Trọng Khoa khẳng định, VLA sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan quản lý để xây dựng lộ trình chuyển đổi rõ ràng, khả thi, từ việc ứng dụng công nghệ tiên tiến, tối ưu hóa vận hành, đến việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) Đào Trọng Khoa nhận định, phát triển hạ tầng bền vững, ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa đội tàu, đến quản trị phát thải và truy xuất carbon là những bước đi thiết yếu để logistics Việt Nam không chỉ thích ứng mà còn bứt phá trong giai đoạn nhiều thách thức hiện nay

"Chìa khóa" giúp doanh nghiệp Việt Nam vượt qua những biến động thị trường

Tham luận tại Diễn đàn, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới WB năm 2023, Việt Nam đứng thứ 43 trong Bảng xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics (LPI), thuộc top 5 ASEAN. Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14-16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất nhập của Việt Nam năm 2024 đạt hơn 786 tỷ USD.

Ông Trần Thanh Hải cho biết, những năm gần đây, thị trường thế giới chứng kiến những “cú sốc” lớn không chỉ ảnh hưởng dòng chảy của hàng hóa toàn cầu mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách đối với khả năng thích ứng và phục hồi của ngành logistics toàn cầu. Trong bối cảnh này, logistics xanh được xác định là chìa khóa, là điểm tựa để các doanh nghiệp toàn cầu, trong đó có doanh nghiệp Việt Nam vượt qua những “cú sốc” trên thị trường.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương): Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra mục tiêu phát triển lĩnh vực logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, có khả năng cạnh tranh trong khu vực cũng như trên thế giới, phát huy lợi thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh, trước xu hướng phát triển bền vững của toàn cầu, logistics xanh đang trở thành tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu và yêu cầu của khách hàng, trong đó thị trường lớn là Liên minh châu Âu (EU) đã triển khai cơ chế CBAM - đánh thuế carbon lên hàng nhập khẩu có phát thải cao. Việc sở hữu chứng chỉ xanh sẽ giúp doanh nghiệp tạo được lợi thế cạnh tranh vượt trội trong thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Tại Việt Nam, lĩnh vực logistics đang tạo nhiều điều kiện thuận lợi khi Đảng, Nhà nước rất quan tâm đầu tư và mở rộng hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông với hệ thống đường cao tốc trọng điểm giúp doanh nghiệp vận tải tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển. Sự bùng nổ về thương mại điện tử và logistics cho thương mại điện tử cũng mang lại nhiều cơ hội lớn cho lĩnh vực logistics Việt Nam...

Tuy nhiên, khi tham gia quá trình xanh hóa, theo ông Trần Thanh Hải, doanh nghiệp sẽ gặp một số thách thức liên quan tới nhận thức, thói quen, hạ tầng chưa đáp ứng, chi phí đầu tư lớn, công nghệ chưa phổ biến, giá thành cao, thiếu đội ngũ chuyên gia có kiến thức và năng lực triển khai...

Trao đổi về một số định hướng khi thực hiện chuyển đổi sang logistics xanh, ông Trần Thanh Hải cho biết, trước hết cần tập trung chuyển đổi năng lượng, các phương tiện vận chuyển sử dụng năng lượng điện tái tạo, hydrogen, LNG…; khuyến khích chuyển đổi phương tiện sang đường thủy, đường sắt có năng lượng vận tải lớn. Bên cạnh đó, cần tối ưu hóa quy trình thông qua việc vận tải quy mô lớn hơn, giảm chạy rỗng, xây dựng kho, cảng thông minh; thực hiện bù trù phát thải bằng cách tham gia trồng rừng...

Với doanh nghiệp, cần xây dựng chiến lược phù hợp với định hướng phát triển xanh; nâng cấp và mở rộng hệ thống kho bãi, đầu tư các tranh thiết bị hiện đại; ưu tiên sử dụng các phương tiện vận tải thân thiện với môi trường; chia sẻ và nỗ lực hợp tác; áp dụng công nghệ mới và ứng dụng AI để tối ưu hóa hoạt động; xây dựng mô hình logistics xanh tích hợp.

Để thúc đẩy nhanh logistics xanh, ông Trần Thanh Hải cho biết, Nhà nước đang thực hiện vai trò kiến tạo với những định hướng, chỉ đạo quan trọng. Cụ thể, Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan cho ngành giao thông vận tải. Mục tiêu tổng quát được đặt ra là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về 0 vào năm 2050.

Cùng với đó, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra mục tiêu phát triển lĩnh vực logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, có khả năng cạnh tranh trong khu vực cũng như trên thế giới, phát huy lợi thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong phiên thảo luận của Diễn đàn, đại diện các cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp đã trao đổi, thảo luận xoay quanh chủ đề "Doanh nghiệp logistics và hành trình xanh", trong đó tập trung vào những nội dung như: Những đòi hỏi, yêu cầu về thích ứng nhanh của doanh nghiệp cũng như chuỗi cung ứng trước những biến động của kinh tế toàn cầu; xu hướng và yêu cầu tất yếu phát triển mạng lưới cung ứng xanh; Logistics cho thương mại điện tử: Biên giới tiếp theo về tốc độ, hiệu quả và chi phí; chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo - đột phá phát triển logistics xanh và bền vững; phát triển chuỗi cung ứng linh hoạt, bền vững và hiện đại hóa chuỗi lạnh: tái cấu trúc thương mại toàn cầu: Thách thức và chiến lược thích ứng mới; hành lang kinh tế và hành lang vận tải thế hệ mới: Kết nối khu vực cho hội nhập toàn cầu; thúc đẩy vận tải thủy và đường sắt cho phát triển chuỗi cung ứng bền vững; đề xuất định hướng, giải pháp hỗ trợ từ phía cơ quan quản lý Nhà nước, các Hiệp hội quốc tế, Hiệp hội ngành hàng; đề xuất lộ trình và biện pháp cho doanh nghiệp phát triển, hoàn thiện mạng lưới cung ứng xanh trong bối cảnh phát triển kinh tế xanh, kinh tế bền vững….

Cũng tại sự kiện đã diễn ra Lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam và Hội Doanh nghiệp Xanh TP Hồ Chí Minh; công bố các Nhà tài trợ chính thức của FIATA World Congress 2025.

Việt Hằng