Lợi ích kép từ việc giao khoán bảo vệ rừng

Thực hiện chính sách giao khoán bảo vệ rừng, giai đoạn 2023 - 2025, 338 hộ đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) trên địa bàn tỉnh đã nhận khoán bảo vệ hơn 9.480ha rừng tự nhiên từ các đơn vị chủ rừng nhà nước, UBND cấp xã. Việc giao khoán bảo vệ rừng mang lại lợi ích kép khi các đơn vị có thêm nhân lực để giữ rừng, còn người dân nhận khoán có thêm thu nhập.

Thêm nhân lực giữ rừng

Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Khánh Hòa là đơn vị chủ rừng nhà nước được giao quản lý, bảo vệ diện tích rừng, đất rừng hơn 30.212ha, trong đó có hơn 22.470ha rừng phòng hộ xung yếu. Những năm qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng của đơn vị gặp khá nhiều khó khăn khi lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách mỏng, trong khi diện tích rừng của đơn vị khá rộng trên địa bàn 3 địa phương: Khánh Sơn, Cam Lâm và Cam Ranh. Nhiều diện tích rừng của đơn vị thường xuyên bị các đối tượng nhòm ngó để khai thác lâm sản trái phép, lấn chiếm để lấy đất sản xuất. Đơn cử như Trạm Quản lý, bảo vệ rừng Sơn Tân được giao quản lý, bảo vệ hơn 4.808ha rừng phòng hộ, trong khi lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách của trạm chỉ có 4 người, vừa thực hiện nhiệm vụ tuần tra bảo vệ rừng tự nhiên, giữ rừng trồng, vừa canh coi lửa rừng mùa khô. “Với 4 nhân viên bảo vệ rừng chuyên trách, Trạm Quản lý, bảo vệ rừng Sơn Tân rất khó khăn trong việc bảo vệ diện tích rừng được giao. Từ đầu năm 2024, trạm đã giao khoán bảo vệ 450ha rừng tự nhiên cho 15 hộ ĐBDTTS nghèo ở xã Sơn Tân (huyện Cam Lâm); nhờ đó có thêm nhân lực để thực hiện nhiệm vụ tuần tra bảo vệ rừng. Các hộ nhận khoán bảo vệ rừng khi phát hiện rừng bị tác động sẽ báo ngay về trạm để kịp thời kiểm tra, xử lý. Ngoài ra, Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Khánh Hòa còn giao khoán bảo vệ 6.030ha rừng tự nhiên cho 204 hộ dân ở 6 địa phương ở huyện Khánh Sơn”, ông Nguyễn Phước Thế - Trưởng bộ phận bảo vệ rừng Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Khánh Hòa cho hay.

Người dân và lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách của Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Khánh Hòa tuần tra bảo vệ rừng giao khoán tại xã Thành Sơn (huyện Khánh Sơn).

Không chỉ các đơn vị chủ rừng nhà nước, việc giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ ĐBDTTS và người Kinh nghèo còn được nhiều UBND cấp xã ở các địa phương vùng ĐBDTTS và miền núi trong tỉnh triển khai. Tại huyện Khánh Vĩnh, từ cuối năm 2023, hơn 954ha rừng tự nhiên thuộc quản lý của 5 xã: Khánh Nam, Khánh Phú, Khánh Thượng, Liên Sang và Sơn Thái cũng đã được giao cho 38 hộ dân ở các địa phương bảo vệ. Tại huyện Khánh Sơn, 18 hộ ĐBDTTS nghèo đã nhận khoán bảo vệ hơn 230ha rừng tự nhiên của thị trấn Tô Hạp và các xã: Thành Sơn, Ba Cụm Nam.

Ông Vũ Quang Lãm - Phó Chủ tịch UBND xã Thành Sơn cho biết: “Từ tháng 11-2023, UBND xã đã ký kết hợp đồng giao khoán bảo vệ gần 189ha rừng tự nhiên do xã quản lý cho 11 hộ ĐBDTTS trên địa bàn. Sau khi ký kết hợp đồng, các hộ dân đã bắt tay ngay vào việc tuần tra, kịp thời phát hiện các hành vi gây thiệt hại đến tài nguyên rừng như: Khai thác lâm sản, phá rừng làm nương rẫy, lấn chiếm rừng, săn bắt động vật rừng trái phép tại khu vực rừng tự nhiên nhận bảo vệ nên hiệu quả quản lý, bảo vệ rừng tốt hơn. Các hộ nhận khoán đều là ĐBDTTS nghèo, nguồn thu nhập 400.000 đồng/ha/năm góp phần giúp các hộ có thêm thu nhập, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nương rẫy, làm thuê”.

Số hộ nhận khoán tăng

Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm 2022, việc thực hiện chính sách giao khoán bảo vệ rừng tại các địa phương, đơn vị chủ rừng gặp nhiều khó khăn do không có hộ dân nào nhận khoán bảo vệ rừng. Đến năm 2023, có 56 hộ dân ở 2 huyện Khánh Sơn và Khánh Vĩnh ký kết hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng. Đến năm 2024, qua nỗ lực triển khai của các đơn vị, địa phương, số hộ nhận khoán bảo vệ rừng đã tăng lên. Ngoài các hộ ở 2 huyện Khánh Sơn và Khánh Vĩnh tiếp tục nhận khoán diện tích rừng tự nhiên do UBND cấp xã quản lý, nhiều đơn vị chủ rừng nhà nước cũng đã ký kết hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng với các hộ dân. Cụ thể như: Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Khánh Hòa giao khoán hơn 525ha cho 20 hộ dân xã Ninh Tây (thị xã Ninh Hòa); Công ty TNHH Một thành viên Lâm sản Khánh Hòa giao khoán bảo vệ 540ha cho 20 hộ dân 2 xã Giang Ly và Sơn Thái (huyện Khánh Vĩnh); Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Trầm Hương giao khoán bảo vệ 750ha cho 25 hộ dân 3 xã: Khánh Đông, Khánh Hiệp, Khánh Trung (Khánh Vĩnh).

Theo ông Nguyễn Duy Quang - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chính sách giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ dân trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo tiểu dự án 1, dự án 3 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng ĐBDTTS và miền núi tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn 1: từ năm 2021 đến năm 2025. Bên cạnh tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho các hộ dân, chính sách này còn góp phần tăng cường hỗ trợ cho công tác quản lý bảo vệ rừng của các địa phương, đơn vị được tốt hơn. Để công tác giao khoán bảo vệ rừng đạt hiệu quả, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc các đơn vị tuyên truyền, hướng dẫn và tăng cường hỗ trợ những hộ gia đình nhận khoán bảo vệ rừng thực hiện công tác quản lý, bảo vệ rừng được giao khoán theo quy định. Sở cũng thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả giao khoán bảo vệ rừng của từng đơn vị, địa phương.

HẢI LĂNG