Luật Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước: Linh hoạt cho vay giữa công ty mẹ - con

Trước khi biểu quyết, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị mở rộng đối tượng áp dụng, bao gồm các tổ chức tín dụng mà Nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở lên (trừ ngân hàng chính sách và bảo hiểm tiền gửi), cũng như các doanh nghiệp có vốn đầu tư từ tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Kiến nghị bỏ khoản 6 quy định về vốn nhà nước tại doanh nghiệp để tránh chồng chéo và khó áp dụng; đồng thời đề xuất đưa trở lại khái niệm “vốn nhà nước đã đầu tư tại doanh nghiệp” nhằm xác định rõ phần vốn góp hoặc cổ phần theo tỷ lệ sở hữu của Nhà nước.

Về đại diện chủ sở hữu vốn, một số ý kiến đề xuất sửa đổi khoản 1 Điều 3 để làm rõ vai trò của các cơ quan, tổ chức được giao đại diện vốn nhà nước và vốn của các tổ chức chính trị, xã hội tại doanh nghiệp. Tại Điều 10, có ý kiến đề xuất bổ sung hình thức đầu tư bằng góp vốn, mua cổ phần để thành lập doanh nghiệp mới; phân biệt rõ giữa doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% và dưới 50% vốn; đồng thời bổ sung cơ chế đầu tư vốn vào doanh nghiệp có dưới 50% vốn nhà nước.

Đồng thời, đề nghị bổ sung Quỹ Khoa học và Công nghệ quốc gia, Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia vào Điều 11 để đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với chủ trương đầu tư cho lĩnh vực khoa học, công nghệ. Ngoài ra, có ý kiến đề xuất chỉnh lý quy định về nguồn vốn góp của tổ chức chính trị - xã hội và bổ sung đối tượng “doanh nghiệp có vốn đầu tư của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam” tại Điều 12.

Liên quan đến bổ sung vốn đầu tư nhà nước, có đại biểu đề nghị giới hạn phạm vi, không nên khuyến khích tăng vốn nhà nước tại các công ty cổ phần hoặc công ty TNHH hai thành viên trở lên, ngoại trừ các lĩnh vực ưu tiên như khoa học, công nghệ, chuyển đổi số. Đối với hoạt động cho vay nội bộ, nhiều đại biểu đồng tình với việc cho phép doanh nghiệp cho công ty con vay vốn nếu nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, nhưng đề nghị quy định rõ trách nhiệm, điều kiện cho vay, lãi suất và cơ chế giám sát. Đề nghị không cho phép tất cả doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản, mà chỉ giới hạn cho các doanh nghiệp quy mô lớn, có đủ năng lực, nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi Ảnh: Media Quốc hội

Trình bày báo cáo giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết: Về đề xuất đưa doanh nghiệp thuộc tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội vào phạm vi điều chỉnh của Luật, UBTVQH cho rằng các doanh nghiệp này sử dụng nhiều nguồn vốn khác nhau, không chỉ vốn nhà nước. Vì vậy, không đưa nhóm này vào dự thảo Luật để đảm bảo tính thống nhất, song đã bổ sung quy định tại Điều 56 và giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết.

Về việc cho vay giữa công ty mẹ và công ty con, dự thảo Luật cho phép doanh nghiệp được cho công ty do mình nắm giữ trên 50% vốn vay vốn, nhằm tăng tính tự chủ, tiếp cận nguồn lực hợp lý. Chính phủ sẽ quy định điều kiện bảo lãnh, cho vay, đảm bảo giám sát, kiểm soát rủi ro.

Đối với đầu tư bất động sản, UBTVQH cho rằng không nên hạn chế toàn bộ doanh nghiệp nhà nước, vì điều này ảnh hưởng quyền tự chủ, không phù hợp chủ trương nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Do đó, không đưa quy định này vào dự thảo. UBTVQH đã tiếp thu ý kiến đại biểu, chỉnh lý Điều 21 về chuyển nhượng dự án, đảm bảo tính linh hoạt, minh bạch và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Liên quan đến chi phí khảo sát khoáng sản, dự thảo Luật đã bổ sung quy định tại Điều 25, cho phép ghi nhận chi phí khảo sát không thành công trong một số trường hợp, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Về tiêu chí đánh giá hiệu quả doanh nghiệp, dự thảo Luật điều chỉnh tại Điều 51 và các điều liên quan, cho phép loại trừ các yếu tố khách quan như nhiệm vụ quốc phòng, chính trị, thử nghiệm công nghệ mới... nhằm phản ánh đúng thực chất hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.

Đối với Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, do đây là doanh nghiệp có chức năng đặc thù, UBTVQH đề xuất không luật hóa chi tiết, mà kế thừa Luật số 69, giao Chính phủ quy định cụ thể để đảm bảo tính linh hoạt, ổn định của pháp luật, phù hợp thẩm quyền và chủ trương của Đảng.

Vân Hồng/VOV.VN