Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật chỉnh lý theo hướng phân cấp, đơn giản
Sáng 14/6, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, với 90,38% đại biểu tán thành.
Trước khi biểu quyết, nhiều đại biểu đề xuất các nội dung quan trọng nhằm hoàn thiện dự thảo Luật cho rằng, cần giao bộ quản lý chuyên ngành chủ trì, tổ chức xuyên suốt toàn bộ quá trình xây dựng, thẩm định và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, để bảo đảm một việc chỉ do một cơ quan chịu trách nhiệm chính; Bổ sung quy định về việc tích hợp, chia sẻ thông tin và kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn đo lường chất lượng , đảm bảo bảo mật, phân cấp truy cập rõ ràng. Đồng thời, giao Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành quy trình vận hành, tiêu chuẩn dữ liệu và kiểm tra định kỳ việc liên thông giữa các ngành.
Đồng thời, đề nghị giao bộ quản lý chuyên ngành chủ động tổ chức toàn bộ quá trình xây dựng, thẩm định và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, bảo đảm rõ trách nhiệm, không chồng chéo trong quản lý. Bên cạnh đó, cũng có đề xuất làm rõ vai trò của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc thẩm định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN).
Về quản lý dữ liệu, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về tích hợp, chia sẻ thông tin và kết nối hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo bảo mật, phân cấp truy cập rõ ràng. Đồng thời, giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng quy trình vận hành, tiêu chuẩn dữ liệu và kiểm tra định kỳ việc kết nối, liên thông giữa các ngành, lĩnh vực.
Liên quan quy định công bố hợp quy, có ý kiến cho rằng nên bãi bỏ để giảm thủ tục hành chính và chi phí cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, ý kiến khác đề nghị giữ lại quy định này nhưng cần điều chỉnh theo hướng tinh gọn, cập nhật tiêu chuẩn nhanh, hài hòa với quốc tế và đẩy mạnh số hóa quy trình công bố.

Ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường
Ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉnh lý một số nội dung quan trọng trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. Trong đó, cho rằng công bố hợp quy vẫn là công cụ cần thiết để đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ người tiêu dùng. Dự thảo Luật đã điều chỉnh theo hướng giảm thủ tục, mở rộng sử dụng kết quả đánh giá sự phù hợp, miễn công bố với sản phẩm đã đáp ứng quy định pháp luật chuyên ngành và cho phép doanh nghiệp chỉ cần thông báo trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia thay vì nộp hồ sơ như trước.
Phân cấp rõ trách nhiệm trong xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật. Về quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, dự thảo đã được chỉnh sửa để làm rõ trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ. Đồng thời, giao bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì toàn bộ quá trình xây dựng, thẩm định và ban hành quy chuẩn kỹ thuật. Quy định này được thể hiện cụ thể tại các điều từ 27 đến 35 của dự thảo Luật, nhằm đẩy mạnh phân cấp, tránh chồng chéo và rút ngắn thời gian thực hiện.
Dự thảo đã bổ sung quy định về việc tích hợp, chia sẻ thông tin với các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo phân quyền truy cập hợp lý và bảo mật. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chịu trách nhiệm ban hành quy trình vận hành, tiêu chuẩn dữ liệu và tổ chức kiểm tra việc tuân thủ kết nối giữa các ngành, lĩnh vực.
Liên quan đến trình tự, thủ tục xây dựng và thẩm định quy chuẩn kỹ thuật, dự thảo Luật đã quy định rõ thẩm quyền của các bộ, ngành trong việc xây dựng và thẩm định quy chuẩn. Qua đó, đảm bảo một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong công tác quản lý.
Một số đại biểu đề nghị Luật nên có hiệu lực sớm hơn để đẩy nhanh các cải cách chính sách. Tuy nhiên, trên cơ sở thống nhất với Chính phủ, dự thảo Luật quy định hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Một số nội dung cụ thể có thể được xem xét triển khai sớm để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.