Lý do Mỹ tạm dừng kế hoạch hòa bình tại Ukraine

Theo Telegraph, ông Kellogg đang tiến hành các cuộc đàm phán riêng với các lãnh đạo NATO nhằm tìm hiểu quan điểm của họ về cách thức đạt được hòa bình, cũng như vai trò của các nước châu Âu trong tiến trình này.

Những cuộc gặp gỡ này được coi là nỗ lực của Washington nhằm trấn an các đồng minh, đảm bảo rằng bất kỳ giải pháp nào cũng sẽ có sự tham gia của các cường quốc toàn cầu, thay vì chỉ là một thỏa thuận song phương giữa Mỹ, Nga và Ukraine.

Kế hoạch hòa bình bị trì hoãn

Cuộc chiến tại Ukraine đã bước sang năm thứ 3 với những thiệt hại nghiêm trọng về nhân mạng và cơ sở hạ tầng. Trong thời gian qua, các đồng minh châu Âu đã liên tục thảo luận về việc họ có thể đóng góp gì cho quá trình đàm phán hòa bình, trong đó có đề xuất triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của Anh và Pháp tới Ukraine.

Trước đó, Tổng thống Trump từng tuyên bố rằng ông có thể chấm dứt chiến tranh trong vòng 24 giờ, nhưng đặc phái viên của ông, Kellogg, lại đưa ra một khung thời gian dài hơn, nói rằng chính quyền mới hy vọng đạt được hòa bình trong vòng 100 ngày kể từ khi nhậm chức.

Tổng thống Donald Trump và ông Keith Kellogg, đặc phái viên hòa bình Nga và Ukraine - Ảnh: Newsweek

Kế hoạch hòa bình của Washington hiện vẫn chưa được công bố đầy đủ, nhưng theo Bloomberg, các yếu tố cốt lõi có thể bao gồm việc đóng băng cuộc chiến, duy trì tình trạng bấp bênh của các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát, đồng thời cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine.

Một trong những nội dung quan trọng của kế hoạch hòa bình được đề cập gần đây là khả năng tiếp tục viện trợ quân sự và tài chính của Mỹ cho Ukraine để đổi lấy quyền tiếp cận các khoáng sản đất hiếm của nước này. Đây là một đề xuất mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng bày tỏ sự quan tâm. Ông khẳng định Mỹ đã hỗ trợ Ukraine nhiều nhất trong cuộc chiến và xứng đáng có quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên chiến lược.

Ngoài ra, một số nhà quan sát cho rằng kế hoạch của ông Trump có thể bao gồm các biện pháp nhằm củng cố sức mạnh phòng thủ của Ukraine trước khi bước vào đàm phán với Nga, thay vì yêu cầu Kyiv nhượng bộ lãnh thổ ngay lập tức. Điều này đồng nghĩa với việc Mỹ có thể tiếp tục hỗ trợ quân sự nhưng dưới một hình thức khác, chẳng hạn như cung cấp vũ khí thông qua một cơ chế mới thay vì các gói viện trợ trực tiếp.

Phản ứng của các bên liên quan

Động thái tạm dừng kế hoạch hòa bình để tham vấn với châu Âu nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Chủ tịch Trường Kinh tế Kyiv, Tymofiy Mylovanov, gọi đây là "tin tốt cho Ukraine", vì nó đảm bảo rằng châu Âu sẽ có tiếng nói trong bất kỳ thỏa thuận nào giữa Mỹ, Nga và Ukraine.

Ông nhấn mạnh rằng việc Washington chủ động tham vấn các đồng minh NATO là dấu hiệu cho thấy Mỹ không muốn đơn phương quyết định tương lai của Ukraine.

Trong khi đó, Andriy Yermak, người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine, xác nhận rằng ông đã có cuộc trò chuyện với ông Kellogg về chuyến thăm sắp tới của đặc phái viên này tới Ukraine. Theo Yermak, mục tiêu của Ukraine là đạt được một nền hòa bình "công bằng và lâu dài", đồng thời đảm bảo an ninh cho dân thường. Ông cũng bày tỏ sự biết ơn đối với sự hỗ trợ liên tục của Mỹ.

Tuy nhiên, không phải tất cả các đồng minh châu Âu đều đồng tình với hướng đi này. Một số nước lo ngại rằng kế hoạch hòa bình do Mỹ dẫn dắt có thể ưu tiên lợi ích kinh tế của Washington hơn là tìm kiếm một giải pháp bền vững cho Ukraine. Ngoài ra, khả năng để lại một phần lãnh thổ Ukraine trong tình trạng "bất định" có thể khiến nhiều quốc gia NATO e ngại, đặc biệt là những nước nằm gần biên giới Nga.

Ông Kellogg dự kiến sẽ tiếp tục đàm phán với các nhà lãnh đạo NATO tại Hội nghị An ninh Munich từ ngày 14 - 16.2. Đây được coi là cơ hội quan trọng để chính quyền Trump trình bày các yếu tố của kế hoạch hòa bình, cũng như thu thập thêm phản hồi từ các đồng minh châu Âu.

Trong khi đó, Tổng thống Trump cũng đang lên kế hoạch gặp gỡ cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong thời gian tới. Theo một số nguồn tin, ông Trump đã có cuộc điện đàm với ông Putin vào tuần trước để thảo luận về khả năng chấm dứt cuộc chiến.

Mỹ tuyên bố không gửi quân sang Ukraine

Tại một cuộc họp báo diễn ra hôm 11.2 tại Stuttgart, Đức, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã tái khẳng định rằng Washington không có kế hoạch gửi quân tới Ukraine.

"Chúng tôi không gửi quân đội Mỹ vào Ukraine", ông Hegseth nhấn mạnh, đồng thời tái khẳng định chiến lược của chính quyền Trump trong việc xử lý cuộc chiến tranh đang diễn ra.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth - Ảnh: Newsweek

Khi được hỏi về sự khác biệt trong chính sách quân sự giữa chính quyền Trump và chính quyền Biden, Hegseth khẳng định rằng Washington không có kế hoạch triển khai lực lượng quân sự trực tiếp tại Ukraine, ngay cả để giám sát các chuyến hàng viện trợ. Ông nhấn mạnh rằng Tổng thống Donald Trump đang tập trung vào việc thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng giữa Nga và Ukraine, thay vì leo thang chiến tranh.

"Chúng tôi sẽ có một cuộc đối thoại thẳng thắn với các đối tác của mình", Hegseth nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng không có kế hoạch cắt giảm lực lượng Hoa Kỳ ở châu Âu để chuyển hướng tập trung sang Trung Quốc.

Trong khuôn khổ chuyến công du châu Âu kéo dài một tuần, Bộ trưởng Hegseth đã thăm trụ sở của Bộ Tư lệnh châu Âu Mỹ (EUCOM) và Bộ Tư lệnh châu Phi Mỹ (AFRICOM), đồng thời gặp gỡ các lãnh đạo Mỹ và đồng minh tại Đức, Bỉ và Ba Lan nhằm củng cố quan hệ an ninh khu vực.

Ngoài các vấn đề liên quan đến Ukraine, ông Hegseth cũng gây chú ý khi đề cập đến sự tham gia của tỷ phú Elon Musk vào các dự án liên quan đến chính phủ Mỹ. "Chúng tôi chào đón Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE) đến Lầu Năm Góc", ông phát biểu, đồng thời ca ngợi tỷ phú Musk là "một người yêu nước vĩ đại" có thể giúp thúc đẩy chương trình "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Trump.

Bình luận này xuất hiện trong bối cảnh DOGE đang nỗ lực cắt giảm chi tiêu liên bang lãng phí và được cấp quyền truy cập vào dữ liệu nhạy cảm của Bộ Tài chính, bao gồm các hệ thống thanh toán của An sinh Xã hội và Medicare. Điều này diễn ra sau khi ông Musk nhận được sự chấp thuận của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent để tham gia vào hệ thống quản lý tài chính của chính phủ.

Trong một cuộc họp báo vào ngày 7.2, Tổng thống Trump xác nhận rằng ông Musk đã được giao nhiệm vụ xem xét các cơ quan quan trọng như Bộ Giáo dục và Lầu Năm Góc. Động thái này khiến các nghị sĩ Dân chủ lo ngại về khả năng xuất hiện một "chính phủ ngầm không được bầu cử".

Hoàng Vũ