Mắm ba khía: Thum thủm mà bắt cơm vô cùng
Còn gì thú vị cho bằng trong khung cảnh trưa hè êm ả, bữa cơm đạm bạc dọn lên có thêm món mắm ba khía, với vị ngọt mặn lẫn mùi thum thủm đặc trưng.
Để có được món ba khía muối ngon, trước tiên phải có con ba khía tươi sống đã. Ba khía ngon là con ba khía có nhiều gạch (gạch son thì màu đỏ, gạch bùn thì màu xám, gạch giá thì màu trắng đục); thịt chắc, khi bẻ cái càng con ba khía ra, thịt không bị dính lại ngoe, càng. Và ba khía ngon nhất là loại ba khía đang ôm trứng.
Muốn muối ba khía ngon, không bị quá mặn cũng cần có "mẹo" nữa. Trước tiên, rửa ba khía tươi thật sạch qua nhiều lần nước, sau đó để ráo rồi đổ vô khạp (chum/hũ sành) nhưng trước đó phải nấu nước muối thiệt mặn đã.
Mà làm sao biết thiệt mặn đúng độ để muối ba khía? Nước muối sau khi nấu để nguội lại, cho hột cơm nguội vào, khi nào thấy hột cơm nổi lên thì đủ độ mặn cần thiết để muối ba khía. Và nhớ là phải cho lượng nước muối ngập hết ba khía mới được, nếu không, lớp ba khía phía trên không đủ ngập sẽ bị hỏng.
Khi muối ba khía xong, nên mang khạp ba khía muối ra phơi ngoài nắng một vài ngày. Sau đó lấy rổ vớt hết ba khía ra rồi đem nước ba khía muối đó nấu sôi lại lần nữa, cho lượng đường kha khá vào để khi nước muối đường nguội, lại cho ba khía vào muối tiếp. Lúc này, nước muối có lượng đường nên độ mặn mà con ba khía muối đã uống vào cũng "nhả" ra bớt. Khi đó, con ba khía muối vừa bớt mặn, vừa dịu ngọt và thơm. Thường thì ba khía muối đúng 1 tuần là có thể vớt ra và trộn ướp gia vị ăn được.
Cách trộn ba khía mỗi vùng mỗi khác. Ở Tiền Giang, người ta hay trộn món ba khía muối chung với món gỏi bò (nộm) hay vùng Củ Chi người ta lại trộn món ba khía muối với gỏi đu đủ. Đa số bà con ở Cà Mau hay dùng món ba khía muối đã trộn ướp gia vị thành một món ăn riêng biệt kèm với các món ăn khác trong bữa cơm nhưng không thể thiếu đĩa rau lang hoặc rau muống luộc.
Cái mùi "thum thủm" của món ba khía muối những ai chưa từng được ăn món này cũng không dễ dàng chấp nhận khi lần đầu được "nếm thử". Nhưng đã "ghiền" rồi thì khó quên cái mùi thum thủm đó lắm nha. Dân gian mình có câu: Khôn ăn cái, dại ăn nước! Với món ba khía muối này, tất cả chúng ta đều nên dại bởi món ba khía muối tuyệt vời hay không được đánh giá qua độ "sóng sánh" của nước trộn ướp ba khía đó bạn ạ!
Hiện nay, món ba khía muối đã là "đặc sản" của miền Tây. Nhưng nói gì thì nói, ba khía muối ăn không chỉ gợi lại thời khốn khó mà còn đong đầy tình quê. Nhà nào có lu ba khía thì mới bước chân vô ngõ đã thấy bụng đói ngấu đói nghiến vì cái mùi quyến rũ vô song. Mưa rả rích lất phất ngọn cau ngọn dừa, lửa rơm hừng hực nồi cơm chín tới hạt ngọc ngà trắng bóc, cơm cháy vàng ươm dòn rụm, ba khía xé bốn xé năm trộn chanh, tỏi băm, dằm ớt. Rưới nước ba khía lên chén cơm, cắn rau ráu cơm cháy cùng càng ngoe ba khía dòn mềm, chua chua mằn mặn, thiệt đúng nghĩa cạo cơm nứt nồi luôn vẫn chưa đã thèm!