Mát ngọt dưa mèo vùng cao

Dưa mèo, khi ăn giòn tan có vị mát ngọt hấp dẫn.

Đi dọc các tuyến đường hoặc vào các chợ phiên tại các huyện vùng cao trong tỉnh, không khó để bắt gặp những trái dưa mèo của bà con bầy bán.

Lựa những quả dưa to nhất, tươi nhất bán cho khách đi đường tại điểm dừng nghỉ trên đỉnh đèo xã Ca Thành, chị Đặng Mùi Nhầy, xóm Khuổi Mị, xã Ca Thành (Nguyên Bình) chia sẻ: Dưa này có từ rất lâu rồi. Dưa dễ trồng, dễ chăm sóc, trồng xen trong vườn, trên nương ngô, khi trồng không cần làm giàn mà bò luôn ra mặt đất và quanh các mỏm đá. Đây là loại quả phục vụ cho bữa ăn gia đình, giải khát trong những ngày nắng nóng, khi trồng được nhiều bà con mang ra chợ hoặc bên đường bán. Do quả ăn ngon, mẫu mã đẹp, bắt mắt nên được người đi đường và khách du lịch ưa chuộng tìm mua dưa để ăn và làm quà cho gia đình, bạn bè.

Dưa mèo là loại dưa bản địa do bà con dân tộc Mông, Dao trồng, để giống bằng quả già cho năm tiếp theo, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Thời điểm trồng dưa mèo thường từ tháng 5 đến tháng 9 âm lịch hằng năm. Là cây bản địa, ít sâu bệnh cùng với điều kiện thời tiết thuận lợi, cây sinh trưởng phát triển tốt, cho quả nhiều. Trọng lượng thường khoảng 0,2 - 0,5 kg/quả, có quả to lên đến 2 - 3 kg, quả non có màu xanh nhạt, lúc chín hơi ngả vàng, khi hái dưa tươi lâu cùi dưa dày, ruột trắng, ít hạt, ăn có vị ngọt, thanh mát, giòn hơn so với dưa chuột. Không chỉ hấp dẫn khách hàng là người dân trong tỉnh, dưa mèo còn chinh phục được nhiều du khách ngoài tỉnh nhất là du khách nước ngoài.

Bên cạnh đó, dưa mèo có thể chế biến được thành nhiều món ăn khác, giải nhiệt trong những ngày hè oi bức, như: nộm dưa cà rốt, salad dưa. Đặc biệt, dưa mèo có tác dụng giúp làm giảm triệu chứng ợ nóng và giải nhiệt; dưa chứa hàm lượng kali cao, có khả năng làm hạ huyết áp, giúp ngăn ngừa đột quỵ và giảm các bệnh về tim mạch… những quả dưa già, có thể gọt vỏ, bỏ hạt, cắt lát nhỏ, rửa sạch, để ráo sau đó đun nước sôi cho gia vị, thả dưa vào đun chín cho thêm 1 chút rau thơm là có thể trở món ăn ngon, lành dành cho phụ nữ sau sinh.

Tại các phiên chợi vùng cao, không thiếu những sản vật địa phương được người dân bày bán song dưa mèo luôn có lượng khách mua ổn định, giá thành duy trì từ 10 - 20 nghìn đồng/kg. Với những ưu điểm của mình dưa mèo được bà con trồng với diện tích lớn hơn để tăng thu nhập.

Dưa mèo được người dân bán tại các chợ phiên.

Anh Vừ Văn sinh, dân tộc Mông, xã Yên Thổ cho biết: Vài năm gần đây, gia đình tôi trồng hơn 300m2 dưa mèo xen lẫn với ngô trên nương. Năm nay, thời tiết mưa nhiều cây phát triển tốt cho quả nhiều. Trọng lượng quả bé thường khoảng 5 - 7 lạng, quả to nặng hơn 2kg. Ngoài bán ở chợ phiên huyện Bảo Lạc, tôi thường mang dưa đi các chợ huyện lân cận bán. Mỗi phiên chợ tôi gần như là bán được hết số dưa mình mang theo thu 200 - 300 nghìn đồng, đủ mua mắm, muối, thịt cá về cho gia đình, lâu lâu còn mua được quần áo mới cho vợ, con.

Có thể thấy, dưa mèo không chỉ là thức quả mát ngọt giải nhiệt trong những ngày hè oi bức, mà còn là sản vật địa phương đem lại thu nhập cho bà con vùng cao, góp phần cải thiện cuộc sống.

Thế Hiển