Máy bay, súng, kính nhìn đêm và những vũ khí hiện đại của Mỹ rơi vào tay Taliban

Những chiếc xe bọc thép được Mỹ tài trợ cho Afghanistan. Ảnh: Reuters

Bài liên quan

Rút quân khỏi Afghanistan đặt dấu hỏi cho chính sách ‘xoay trục’ của Mỹ

Hỗn loạn ở Afghanistan khiến Nhật Bản suy nghĩ về sự phụ thuộc vào an ninh Mỹ

Ngoại trưởng Trung Quốc kêu gọi hỗ trợ Afghanistan thay vì gây áp lực

Afghanistan: Biểu tình chống Taliban lan rộng ở các thành phố

Khoảng một tháng trước, Bộ Quốc phòng Afghanistan đã đăng trên mạng xã hội những bức ảnh chụp 7 chiếc trực thăng mới tinh do Mỹ chuyển giao.

Tuy nhiên, video mới đăng tải trên mạng xã hội cho thấy quân nổi dậy đang tiến hành kiểm tra hàng dài phương tiện và mở các thùng vũ khí mới, thiết bị liên lạc và thậm chí cả máy bay không người lái quân sự.

Một quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters: "Mọi thứ chưa bị phá hủy bây giờ là của Taliban".

Các quan chức Mỹ nói rằng họ lo ngại những vũ khí này có thể được sử dụng để giết dân thường, giúp các nhóm chiến binh khác như Nhà nước Hồi giáo tấn công các lợi ích của Mỹ trong khu vực, hoặc thậm chí có khả năng được giao cho các đối thủ bao gồm Trung Quốc và Nga.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đang cân nhắc một số phương án liên quan tới số vũ khí này.

Các quan chức cho biết việc tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các vũ khí lớn như máy bay trực thăng vẫn chưa được loại trừ, nhưng có lo ngại rằng điều đó sẽ gây phản cảm với Taliban vào thời điểm này khi mục tiêu chính của Mỹ là sơ tán người dân.

Mặc dù chưa có con số chính xác, nhưng đánh giá tình báo hiện tại cho thấy Taliban được cho là đang kiểm soát hơn 2.000 xe bọc thép, bao gồm xe Humvee của Mỹ, và tới 40 máy bay chiến đấu bao gồm UH-60 Black Hawks, trực thăng tấn công trinh sát và máy bay không người lái quân sự ScanEagle.

"Chúng tôi đã thấy các chiến binh Taliban được trang bị vũ khí do Mỹ sản xuất mà họ thu giữ được từ lực lượng Afghanistan. Điều này gây ra mối đe dọa đáng kể đối với Mỹ và các đồng minh của chúng tôi", ông Michael McCaul của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ cho hay.

Từ năm 2002 đến 2017, Mỹ đã cung cấp cho quân đội Afghanistan ước tính 28 tỷ USD vũ khí, bao gồm súng, tên lửa, kính nhìn ban đêm và thậm chí cả máy bay không người lái nhỏ để thu thập thông tin tình báo.

Từ năm 2003 đến năm 2016, Mỹ đã cung cấp cho lực lượng Afghanistan 208 máy bay, theo Văn phòng Giải trình Chính phủ Mỹ (GAO). Trong tuần trước, nhiều máy bay trong số đó đã giúp các phi công Afghanistan thoát khỏi Taliban.

Một trong những quan chức Mỹ cho biết có khoảng 40 đến 50 máy bay đã được các phi công Afghanistan bay đến Uzbekistan để tìm nơi ẩn náu. Ngay cả trước khi lên nắm quyền ở Kabul vào cuối tuần qua, Taliban đã bắt đầu chiến dịch ám sát các phi công.

Các quan chức nói rằng trong khi họ lo ngại về việc Taliban có thể tiếp cận trực thăng, nhưng chúng cũng cần được bảo dưỡng thường xuyên và điều này là bất khả thi nếu không được đào tạo chuyên sâu.

"Trớ trêu thay, việc thiết bị của chúng tôi bị hỏng thường xuyên lại là một yếu tố may mắn hiện tại", một quan chức thứ ba cho biết.

Tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Joseph Votel, người giám sát các hoạt động quân sự của Mỹ tại Afghanistan với tư cách là người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ từ năm 2016 đến năm 2019, cho biết hầu hết các vũ khí cấp cao mà Taliban thu giữ, bao gồm cả máy bay, không được trang bị công nghệ nhạy cảm của Mỹ.

Hoàng Nam