Miễn thuế thúc đẩy hộ kinh doanh 'lên đời'

Khi hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyên nghiệp hơn trong hoạt động, thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân

Theo Bộ Tài chính, cả nước hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8 - 9 triệu việc làm, hoạt động đa dạng trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Ước tính, chỉ cần 20% trong số trên phát triển thành doanh nghiệp (DN) thì đã bổ sung khoảng 1 triệu DN mới cho nền kinh tế, đủ hiện thực hóa mục tiêu tại Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, vào năm 2030.

Miễn thuế, xóa tâm lý e ngại

Để thúc đẩy hộ kinh doanh "lên đời" DN, cần có đồng bộ các giải pháp, một trong số đó là miễn, giảm thuế. Do đó, tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập DN, Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế thu nhập DN đối với DN chuyển đổi từ hộ, cá nhân kinh doanh. Theo đó, DN thành lập mới từ hộ kinh doanh (bao gồm cá nhân kinh doanh chuyển đổi lên DN) được miễn thuế thu nhập DN trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Thời gian miễn thuế được tính liên tục từ năm đầu tiên DN có thu nhập chịu thuế, trường hợp không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu thì thời gian miễn thuế được tính từ năm thứ 4...

Sau thời gian miễn thuế, DN được hưởng ưu đãi với mức thuế suất 15% áp dụng cho DN có tổng doanh thu năm không quá 3 tỉ đồng; thuế suất 17% áp dụng đối với DN có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỉ đồng đến không quá 50 tỉ đồng. Các mức này thấp hơn mức chung là 20%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập DN.

Theo Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, để đạt mục tiêu 2 triệu DN, việc khuyến khích chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên DN được xem là giải pháp trọng tâm. Từ năm 2026, chính sách bỏ thuế khoán sẽ được triển khai để tăng cường tính minh bạch và công khai. Bên cạnh đó, nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như miễn thuế thu nhập DN theo phương án nêu trên, miễn thuế môn bài, cung cấp nền tảng số và phần mềm kế toán miễn phí sẽ được triển khai để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi.

Hoạt động kinh doanh tại chợ Đồng Xuân (TP Hà Nội)Ảnh: Minh Phong

Cần thêm nhiều giải pháp

Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên DN, TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP Hà Nội, nhấn mạnh cần xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, thuận lợi cùng hệ sinh thái kinh doanh hỗ trợ hộ kinh doanh cả trong giai đoạn chuyển đổi lẫn phát triển lâu dài. Ông Mạc Quốc Anh ủng hộ phương án miễn thuế thu nhập DN, có thể xem xét miễn đến 3 năm. Đồng thời, cần hỗ trợ chi phí sử dụng hóa đơn điện tử và cung cấp các khoản vay tín dụng ưu đãi…

Theo TS Nguyễn Quốc Việt (Trường Đại học Kinh tế - ĐHQG Hà Nội), để việc chuyển đổi hộ kinh doanh lên DN đạt hiệu quả, ngoài các ưu đãi miễn, giảm thuế, cần triển khai thêm các giải pháp hỗ trợ như phát triển các phần mềm kế toán đơn giản, dễ sử dụng, miễn phí giai đoạn đầu để giúp các hộ kinh doanh dễ dàng tiếp cận và quản lý tài chính. Cần cung cấp hướng dẫn kê khai thuế rõ ràng, dễ hiểu và giảm thiểu rủi ro pháp lý trong giai đoạn đầu chuyển đổi, để hộ kinh doanh vượt qua các rào cản về tâm lý. Ông cũng kiến nghị tiếp tục rà soát, cắt giảm tối đa các thủ tục, giấy tờ không cần thiết trong quy trình đăng ký DN, đẩy mạnh chuyển đổi số.

Đồng tình với chính sách miễn thuế, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), kiến nghị cần có những cải cách lớn về chính sách thuế, kế toán và tài chính, hướng tới sự đơn giản, thuận tiện. Bên cạnh đó, cần có cơ chế cung cấp miễn phí gói phần mềm kế toán và hóa đơn điện tử cơ bản cho các DN mới chuyển đổi trong khoảng 1 - 2 năm đầu.

Theo thống kê mới nhất từ Cục Thuế, trong 6 tháng đầu năm, cơ quan thuế đã có thêm 145.929 cơ sở kinh doanh đăng ký mới, trong đó bao gồm 45.247 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên. Theo đó, tổng thu ngân sách nhà nước từ hộ kinh doanh trong 6 tháng qua ước tính 17.100 tỉ đồng, đạt 53,4% so với nhiệm vụ thu, bằng 131% so với cùng kỳ năm 2024.

MINH CHIẾN