Mở rộng 'đường băng' thể chế, để các 'đoàn bay' doanh nghiệp cất cánh

Ngóng trông đột phá về thể chế

Tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, Phiên đối thoại cấp cao chiều ngày 16/9, ông Trần Bằng Việt, CEO Dong A Solutions gây ấn tượng với người tham dự, thông qua việc ví von nền kinh tế Việt Nam như một hãng hàng không.

Toàn cảnh Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, Phiên đối thoại cấp cao chiều ngày 16/9. Ảnh: Chí Cường

Trong đó, thể chế là đường bay, giấy phép bay, là tháp kiểm tra không lưu phải thông suốt minh bạch để chuyến bay an toàn. Công nghệ là động cơ, buồng lái, thiết bị, cần hiện đại để bay xa, bay cao, bay an toàn. Hội nhập là mạng lưới đường bay quốc tế, để doanh nghiệp vươn lên trời rộng, hòa nhập mạng lưới hàng không toàn cầu

Yếu tố cuối cùng chính là nội lực doanh nghiệp, được ông Việt liên hệ với các phi công, phí hành đoàn, đội ngũ kỹ thuật, hệ thống tiếp viên mặt đất, hệ thống liên lạc, quản trị văn hóa hãng bay.

Là người dẫn dắt Chuyên đề 4 "Vươn tầm Nội lực để Vươn mình bứt phá", ông Trần Bằng Việt thẳng thắn nhìn nhận, dù các yếu tố bên ngoài phát triển hiện đại đến đâu nhưng nếu nội lực bên trong doanh nghiệp không đủ, thành công có thể sẽ không đến. “Nếu thiếu phi công, phi hành đoàn, nhân viên chuyên nghiệp, dù có đường bay tốt, may báy hiện đại, chúng ta không thể kiến tạo những chuyến bay thành công”, ông nói.

Tuy vậy, nhìn từ phía doanh nghiệp, nhiều đại diện khẳng định họ vẫn đang ngóng trờ các chính sách từ phía Chính phủ để nâng tầm nội lực, trong đó có nhiều chính sách quan trọng liên quan đến vốn đầu tư.

Ông Đỗ Vinh Quang, Phó Chủ tịch HĐQT T&T Group, Chủ tịch HĐQT Vietravel Airlines kiến nghị Chính phủ xây dựng cơ chế ưu đãi vốn trung và dài hạn, đặc biệt là những ngành then chốt, có vai trò động lực, đòi hỏi vốn lớn và dài hơi như hàng không, logistics, năng lượng, hạ tầng…

Chủ tịch HĐQT Vietravel Airlines Đỗ Vinh Quang Ảnh: Chí Cường

“Bên cạnh việc tăng cường tín dụng ưu đãi, cần phát triển thị trường vốn lành mạnh, thúc đẩy phát hành trái phiếu doanh nghiệp an toàn, khuyến khích huy động vốn quốc tế và hình thành các quỹ đầu tư phát triển hạ tầng, quỹ đổi mới sáng tạo. Đây sẽ là nguồn lực quan trọng để doanh nghiệp tư nhân đủ sức đầu tư các công trình tầm vóc quốc gia và khu vực”, ông Vinh cho biết.

Tương tự như vậy, với doanh nghiệp phát triển đa ngành, trong đó có những ngành đặc thù như nông nghiệp và năng lượng tái tạo, bà Huỳnh Bích Ngọc, Tổng Giám đốc Tập đoàn TTC, mong muốn được tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh trong và ngoài nước, với thủ tục đơn giản và lãi suất phù hợp kích thích sản xuất.

Bà Ngọc cũng kỳ vọng các dự án bất động sản dân dụng được tháo gỡ về pháp lý, qua đó đáp ứng nhu cầu ở thực với giá cả hợp lý của người dân.

Đặc biệt, không chỉ ông Đỗ QuangVinh hay bà Huỳnh Bích Ngọc, các doanh nghiệp tư nhân tại diễn đàn bày tỏ mong muốn Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, loại bỏ rào cản để doanh nghiệp tư nhân được tiếp cận công bằng các nguồn lực, như đất đai, tín dụng, hạ tầng, chính sách thuế phí…; từ đó tạo môi trường kinh doanh ổn định, giảm rủi ro chính sách.

“Khi rào cản được tháo gỡ, doanh nghiệp tư nhân sẽ mạnh dạn đầu tư dài hạn, kể cả những lĩnh vực mới, khó và đòi hỏi công nghệ cao, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế”, đại diện Vietravel Airlines bày tỏ.

Đề xuất Bộ chỉ số đánh giá năng lực doanh nhân

Doanh nhân là lực lượng tiên phong trong việc hiện thực hóa Nghị quyết 68, biến chính sách thành hành động và khó khăn thành cơ hội.

Tuy nhiên, theo bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khu vực phía Bắc, Công ty cổ phần Kết nối Nhân tài (Talentnet), bên cạnh khát vọng và tinh thần đổi mới, năng lực quản trị và năng lực số của doanh nhân Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, thấp hơn đáng kể so với chuẩn của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng như nhiều quốc gia trong khu vực.

“Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách phải nâng cao năng lực cho đội ngũ doanh nhân, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới”, bà Hà bày tỏ.

Bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khu vực phía Bắc, Công ty cổ phần Kết nối Nhân tài (Talentnet). Ảnh: Chí Cường.

Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn chiến lược nhân sự, phía Talentnet đề xuất xây dựng Bộ chỉ số đánh giá Năng lực Cốt lõi cho Doanh nhân Việt Nam. Bộ chỉ số này tập trung vào 8 nhóm năng lực trọng yếu gồm: chiến lược kinh doanh, phát triển con người, quản trị tài chính, quản trị rủi ro và tuân thủ pháp luật, năng lực số, đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và quốc tế hóa.

Đây sẽ là công cụ toàn diện giúp doanh nhân nhận diện rõ điểm mạnh, điểm yếu để phát triển bản thân; hỗ trợ doanh nghiệp có cơ sở đánh giá và phát triển đội ngũ lãnh đạo, tối ưu hiệu quả vận hành; đồng thời cung cấp dữ liệu tin cậy cho Chính phủ trong hoạch định chính sách và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Song song với việc xây dựng bộ chỉ số, Talentnet cũng kiến nghị triển khai một chương trình đào tạo dành cho doanh nhân, tương ứng với Bộ chỉ số năng lực nói trên.

Giai đoạn đầu, chương trình sẽ được thí điểm với 1.000 doanh nhân tại các thành phố lớn, sau đó nhân rộng trên toàn quốc. Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, kết hợp giữa nền tảng học thuật và huấn luyện thực tế thông qua các dự án, với sự tham gia của đội ngũ giảng viên trong và ngoài nước; dựa trên nguồn ngân sách được đồng tài trợ bởi Nhà nước và xã hội.

Mục tiêu của chương trình là phát triển được 1.000 doanh nghiệp dẫn đầu, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế đất nước và tiếp sức phát triển 10.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ, từ đó gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia thúc đẩy kinh tế tri thức, tạo thêm việc làm và thu hút đầu tư quốc tế

“Sự giàu có của một quốc gia thực chất nằm ở năng lực của con người. Với Việt Nam, năng lực ấy được thể hiện rõ qua bản lĩnh, trí tuệ và tầm nhìn của đội ngũ doanh nhân”, đại diện Talentnet đánh giá. “Tuy nhiên, để khát vọng vươn lên trở thành hiện thực, cần có sự đồng hành và chung tay của nhiều bên: sự định hướng và hỗ trợ từ Chính phủ và các bộ ngành, sự quyết tâm đổi mới từ cộng đồng doanh nhân, cùng sự hỗ trợ bền bỉ từ các tổ chức tư vấn. Khi những yếu tố này hội tụ, Việt Nam sẽ có thể xây dựng một thế hệ lãnh đạo bản lĩnh, sáng tạo và hội nhập, góp phần đưa doanh nghiệp vươn tầm khu vực, đồng thời khẳng định vị thế đất nước trên trường quốc tế”.

Cộng đồng doanh nhân thống nhất một số định hướng để nâng tầm nội lực doanh nghiệp Việt Nam:

1. Đào tạo phi công trưởng thế hệ mới, với các hoạt động như xây dựng quỹ học bổng CEO Việt; chương trình đào tạo 10.000 CEO- Thuyền trưởng tương lai.

2. Xây dựng phi hành đoàn chuyên nghiệp, hiện đại, đào tạo kỹ năng cần thiết trong tương lai, trong đó cần phát triển được bản đồ kỹ năng trong vòng 5-10 năm cho Việt Nam; đề cao hướng nghiệp cho học sinh từ cấp 2, cấp 3.

3. Nâng cấp động cơ quản trị, áp dụng chuẩn mực ESG và kế toán quốc tế để tăng tính minh bạch hiệu quả; xây dựng bộ tiêu chuẩn hướng dẫn cần thiết cho những người mới bắt đầu kinh doanh để tăng xác xuất thành công.

4. Kéo dài đường bay, kết nối công nghệ dữ liệu cùng nhau; xây dựng các quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia để góp vốn “nguyên liệu” giúp doanh nghiệp bay xa hơn; xây dựng chương trình mentor trong đó “Mỗi doanh nhân trẻ dìu dắt hai doanh nhân mới”.

Nhung Bùi - Chí Cường