Mở rộng quỹ đất công nghiệp - thời cơ vàng để TP.HCM thu hút đầu tư

Việc sáp nhập không chỉ giúp TP.HCM mở rộng không gian phát triển, mà còn mở ra cơ hội tái cấu trúc các khu công nghiệp hiện nay, nhằm vẽ lại bản đồ công nghiệp mới bài bản hơn, hướng tới thu hút đầu tư vào các ngành nghề có giá trị gia tăng cao.

Theo thông tin từ Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM (Hepza), sau sáp nhập, TP.HCM mở rộng quy mô từ 17 khu công nghiệp và khu chế xuất lên 66 khu, tạo ra không gian phát triển công nghiệp mang tính hệ thống và liên kết vùng.

Ông Lê Văn Thinh, Phó trưởng ban Hepza nhận định, việc mở rộng địa giới hành chính giúp Thành phố có cơ hội cấu trúc lại toàn bộ không gian phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững hơn. Trong đó, các khu công nghiệp hiện tại của TP.HCM (cũ) nằm gần trung tâm, dự kiến tập trung thu hút đầu tư vào các ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và dịch vụ giá trị lớn. Còn những khu công nghiệp thâm dụng lao động sẽ được di dời ra vùng ven, gắn với quỹ đất mới để hình thành các cụm công nghiệp công nghệ cao, thân thiện môi trường, kết nối thuận tiện với hệ thống hạ tầng vùng.

“TP.HCM sẽ phát huy vai trò trung tâm dịch vụ chất lượng cao, kết hợp thế mạnh quỹ đất công nghiệp của Bình Dương (cũ) và hệ thống cảng biển của Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) để hình thành chuỗi liên kết dịch vụ - công nghiệp - logistics”, ông Thinh nói.

Thực tế, nhiều năm qua, TP.HCM (cũ) gặp không ít khó khăn trong thu hút đầu tư do thiếu quỹ đất công nghiệp. Năm 2024, Thành phố chỉ có khoảng 74 ha đất sạch có thể thu hút đầu tư, nhưng lại nằm rải rác ở nhiều khu công nghiệp khác nhau. Điều này khiến các nhà đầu tư muốn đặt nhà máy tại TP.HCM “đỏ mắt” tìm không ra quỹ đất phù hợp.

Đơn cử, Tập đoàn Smart Tech (Hoa Kỳ) từng tìm khu đất rộng từ 10 đến 50 ha để đặt nhà máy sản xuất pin lưu trữ điện, nhưng không thể tìm được địa điểm phù hợp ở TP.HCM (cũ). Nhưng sau sáp nhập, TP.HCM (mới) hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu quỹ đất cho nhà đầu tư này.

Hiện một số dự án khu công nghiệp của TP.HCM (mới) đang trong quá trình xây dựng như: Khu công nghiệp Cây Trường (700 ha) và Khu công nghiệp Bàu Bàng mở rộng giai đoạn II (380 ha). Khi hoàn thành, các khu này sẽ bổ sung nguồn cung quỹ đất rất lớn, tạo lợi thế thu hút đầu tư.

Với những nhân tố mới đó, giai đoạn 2025 - 2030, Hepza đặt mục tiêu thu hút đầu tư 20 - 21 tỷ USD, với suất đầu tư bình quân 8-10 triệu USD/ha. Trong đó, Thành phố ưu tiên 4 ngành công nghiệp chủ lực có hàm lượng công nghệ cao gồm: điện tử bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, vật liệu mới, công nghiệp môi trường.

Các chuyên gia nhận định, TP.HCM (mới) hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp, công nghệ cao của khu vực. Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên Trường đại học Fulbright Việt Nam cho rằng, sau khi sáp nhập và tái cấu trúc các khu công nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, Thành phố cần tận dụng thời cơ này để tái cấu trúc công nghiệp theo hướng tích hợp chuỗi giá trị, tập trung vào 3 nhóm ngành then chốt, gồm công nghiệp nền tảng, công nghiệp đổi mới và công nghiệp sáng tạo.

Tương tự, TS. Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đánh giá, TP.HCM (mới) hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp tích hợp, công nghệ cao, hiện đại và bền vững của cả nước.

Ông phân tích, việc mở rộng địa giới hành chính giúp Thành phố kết hợp thế mạnh của từng địa phương trước đây: TP.HCM có lợi thế về đổi mới sáng tạo, Bình Dương mạnh về sản xuất - chế biến, còn Bà Rịa - Vũng Tàu có lợi thế cảng nước sâu và logistics. Sự cộng hưởng này tạo nên hệ sinh thái công nghiệp hoàn chỉnh, là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI thế hệ mới - điều mà các nhà đầu tư nước ngoài đang tìm kiếm bấy lâu nay.

Để chuyển hóa tiềm năng thành lợi thế, ông Vũ lưu ý, TP.HCM cần đầu tư nhanh các dự án hạ tầng như tuyến Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành. Đây là các tuyến giao thông huyết mạch, kết nối trực tiếp các khu công nghiệp với cảng biển quốc tế như Cát Lái, Hiệp Phước, Cái Mép - Thị Vải và các trung tâm logistics nội vùng. Khi đó, thời gian vận chuyển giữa khu công nghiệp và cảng biển sẽ được rút ngắn, chi phí logistics giảm, năng lực cạnh tranh của Thành phố tăng lên, tạo hiệu ứng lan tỏa, thu hút thêm nhiều dự án đầu tư quy mô lớn.

Lê Quân