Môi trường kinh doanh thuận lợi, tăng trưởng sẽ vượt lên

Động lực cho tăng trưởng bền vững

Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã tập trung vào cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm các điều kiện kinh doanh không cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp. Dù đã đạt được một số kết quả tích cực, cộng đồng doanh nghiệp vẫn phản ánh còn phải đối mặt với nhiều khó khăn liên quan đến thời gian và chi phí tuân thủ. Theo TS. Nguyễn Minh Thảo, chuyên gia kinh tế, những cải cách vừa qua mới chỉ giải quyết khó khăn ở một số lĩnh vực nhất định mà chưa có sự thay đổi tổng thể. “Môi trường kinh doanh vẫn còn nhiều rào cản, chi phí tuân thủ cao, quản lý nhiều tầng nấc và các quy định pháp luật chưa đồng bộ. Điều này khiến doanh nghiệp chưa thực sự an tâm để đầu tư và mở rộng kinh doanh”, bà Thảo nhận định.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng chất lượng xây dựng pháp luật, cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành và sự đồng bộ trong thực thi chính sách vẫn còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, một số cơ quan quản lý vẫn chưa thực sự cầu thị trong việc tham vấn chính sách, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thích ứng với môi trường kinh doanh.

Để cải thiện môi trường kinh doanh, giải quyết những vấn đề bất cập liên quan, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang tập trung ưu tiên cho việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà và chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp; quyết tâm xóa bỏ cơ chế xin - cho và môi trường phát sinh tham nhũng, tiêu cực.

Chính phủ đã ban hành, triển khai nhiều biện pháp nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đơn cử, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 02/NQ-CP, tập trung vào các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để đạt được mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh trong năm 2025. Trong các cuộc họp với các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, nội dung cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh luôn nằm trong nhóm vấn đề ưu tiên được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc tới.

Đặc biệt, trong các cuộc gặp gỡ với các tập đoàn, doanh nghiệp nước ngoài gần đây, Thủ tướng nhiều lần nhấn mạnh cam kết của Việt Nam trong việc tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi. Mới đây nhất, tại buổi tọa đàm ngày 1/3/2025 với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Hoa Kỳ tại Hà Nội, Thủ tướng khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư và kinh doanh hiệu quả, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp Hoa Kỳ coi Việt Nam là cứ điểm đầu tư chất lượng cao với tầm nhìn dài hạn.

Việc cắt giảm các rào cản kinh doanh giúp doanh nghiệp trong nước phát triển, thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư nước ngoài

Tăng tốc cải cách

Tại buổi làm việc mới đây với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương về mục tiêu tăng trưởng GDP đặt ra cho năm 2025 ở mức 8% trở lên, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo, Tổng Bí thư Tô Lâm trong kết luận đã nhấn mạnh, cần tiếp tục tập trung cải cách mạnh mẽ thể chế, cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân. Phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí kinh doanh, đặc biệt là trong lĩnh vực hải quan, chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức...; bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết. Phấn đấu trong vòng 2-3 năm tới môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu trong ASEAN.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu nghiên cứu, áp dụng khung pháp lý chuyên biệt góp phần đưa hệ thống pháp luật Việt Nam bắt kịp tốc độ phát triển của nền kinh tế số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, đặc biệt là công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo (AI), kinh tế nền tảng, thương mại điện tử và đặc khu kinh tế; đề xuất khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát đối với các ngành công nghệ mới; đề xuất khung pháp lý riêng cho đặc khu kinh tế và đặc khu công nghệ (như các cơ chế thuế đặc biệt ưu đãi, cơ chế đặc thù trong giải quyết các tranh chấp thương mại trong đặc khu...).

Việc giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính ngay trong năm nay sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu suất hoạt động và tăng khả năng cạnh tranh. Đồng thời, nếu ít nhất 30% chi phí kinh doanh được cắt giảm, doanh nghiệp sẽ có thêm nguồn lực để đầu tư và phát triển. Hơn nữa, việc bãi bỏ ít nhất 30% các điều kiện kinh doanh không cần thiết sẽ thúc đẩy sự tham gia của mọi thành phần kinh tế vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Với một môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng hơn, các thành phần kinh tế đều tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, doanh nghiệp sẽ tự tin hơn để mở rộng quy mô, đầu tư nhiều hơn vào sản xuất, đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Điều này không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho nền kinh tế tăng trưởng bền vững. Quan trọng hơn, khi môi trường kinh doanh thực sự thuận lợi, mọi thành phần kinh tế sẽ tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội và tất yếu tăng trưởng kinh tế sẽ vượt lên.

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, việc cắt giảm các rào cản kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp trong nước phát triển mà còn thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Khi doanh nghiệp cảm thấy môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, ổn định và minh bạch, họ sẽ có động lực mở rộng đầu tư sản xuất, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp nước ngoài cũng đánh giá cao những nỗ lực hiện nay của Việt Nam trong việc tinh gọn bộ máy và đơn giản hóa thủ tục hành chính. Theo Chủ tịch AmCham Hà Nội Eric Johnson, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đánh giá cao Việt Nam đang rất tích cực chủ động thực hiện các cam kết của mình, cũng như nỗ lực tinh gọn bộ máy, cơ cấu lại các bộ, ngành, làm thông thoáng thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, có thể dự đoán được, đặc biệt là chỉ đạo gần đây nhất của Tổng Bí thư Tô Lâm. Những bước đi này giúp tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn và thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Việt Nam đang đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và nhân lực, với mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và hiệu quả. Các chính sách hiện nay hướng tới việc bảo đảm quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp, tạo sự bình đẳng trong tiếp cận chính sách và hỗ trợ các nhà đầu tư phát triển bền vững. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng quyết liệt tinh gọn bộ máy hành chính, giảm thời gian xử lý thủ tục, phòng chống tham nhũng và xóa bỏ cơ chế “xin - cho”… Theo các chuyên gia, những cải cách này thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy môi trường đầu tư thuận lợi, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và bền vững hơn.

Đỗ Lê