Mũ trang: Chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thuế Việt Nam (10-9-1945 - 10-9-2025): Ngành Thuế lớn mạnh cùng đất nước
Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thuế Việt Nam (10-9-1945 - 10-9-2025), phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa phỏng vấn ông Nguyễn Ngọc Tú - Trưởng Thuế tỉnh về quá trình hình thành và phát triển của ngành thuế.
Ông Nguyễn Ngọc Tú - Trưởng Thuế tỉnh Khánh Hòa.
- Ông có thể chia sẻ đôi nét về quá trình hình thành và phát triển của ngành Thuế Việt Nam. Trong suốt chặng đường đã qua, đâu là những dấu mốc quan trọng đánh dấu sự trưởng thành và phát triển của ngành thuế?
- Ngày 10-9-1945, chỉ một tuần sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (ngày 2-9-1945), Chính phủ lâm thời ban hành Sắc lệnh số 27, thành lập Sở Thuế quan và Thuế gián thu. Đây là dấu mốc khai sinh ngành Thuế Việt Nam - một trong những thiết chế đầu tiên của Nhà nước cách mạng non trẻ. Ngày 6-8-2010, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chọn ngày 10-9 hằng năm là Ngày truyền thống ngành Thuế Việt Nam. Trong 10 năm đầu kể từ ngày thành lập, ngành thuế đã góp phần huy động nguồn lực cho kháng chiến chống thực dân Pháp, khuyến khích phát triển kinh tế ở những vùng giải phóng, bảo đảm tài chính cho Nhà nước non trẻ ổn định và phát triển. Giai đoạn 1956 - 1975, ngành thuế đã tham mưu cho Bộ Tài chính trình cấp có thẩm quyền ban hành hệ thống thuế đầy đủ gồm 12 sắc thuế và thuế nông nghiệp. Trong bối cảnh miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội, miền Nam đấu tranh thống nhất đất nước, thuế trở thành công cụ kinh tế - chính trị quan trọng, góp phần vào đại thắng mùa xuân năm 1975.
Cán bộ Thuế tỉnh kiểm tra hồ sơ người dân nộp trực tuyến.
Sau ngày đất nước thống nhất, cơ chế bao cấp bộc lộ hạn chế, chính sách thuế manh mún, dựa chủ yếu vào nông nghiệp, quốc doanh và thương nghiệp. Đến năm 1990, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Nghị định số 281, thống nhất hệ thống thuế từ Trung ương đến địa phương. Ngành thuế chính thức cơ cấu lại theo 3 cấp từ Trung ương đến địa phương, gồm: Tổng cục Thuế, Cục Thuế và Chi cục Thuế. Đây là cột mốc mở đầu cho tiến trình cải cách sâu rộng, đưa ngành thuế bước vào chặng đường hiện đại hóa. Từ đây, hệ thống 9 sắc thuế cơ bản được ban hành thay thế các sắc thuế cũ, tạo môi trường bình đẳng cho doanh nghiệp, thúc đẩy chuyên môn hóa, minh bạch và hội nhập. Trong đó, nổi bật là Luật Thuế giá trị gia tăng và Thuế thu nhập doanh nghiệp.
Đến năm 2007, khi Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Luật Quản lý thuế ra đời đã chính thức luật hóa cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế, xác lập rõ quyền và nghĩa vụ giữa người nộp thuế và cơ quan thuế. Từ đây, ngành thuế chuyển dần tư duy quản lý từ “giám sát” sang “đồng hành”, tăng cường đối thoại, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Giai đoạn 2011 - 2020, thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế, ngành thuế đã đồng bộ hóa chính sách, tinh gọn bộ máy và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Trong đó, năm 2012, “Tuyên ngôn ngành Thuế Việt Nam” được công bố, khẳng định mục tiêu xây dựng cơ quan thuế với 4 giá trị cốt lõi “Minh bạch - Chuyên nghiệp - Liêm chính - Đổi mới”, trở thành kim chỉ nam trong cải cách và hiện đại hóa hệ thống thuế.
Cán bộ Thuế cơ sở 2 trao đổi với hộ kinh doanh ở phường Nha Trang về chính sách chuyển đổi thuế khoán sang hình thức kê khai.
Giai đoạn 2021 - 2030, ngành thuế tiếp tục bước vào chặng đường chuyển đổi số toàn diện, xây dựng hệ thống thuế đồng bộ, công bằng, hiệu quả và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế. Công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy được triển khai quyết liệt theo tinh thần Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Từ ngày 1-7-2025, toàn hệ thống chuyển sang mô hình 34 cơ quan thuế tỉnh, thành phố, đảm bảo thống nhất chỉ đạo và tăng cường phối hợp giữa các cấp, phục vụ người nộp thuế nhanh chóng, chuyên nghiệp hơn.
- Những năm gần đây, ngành thuế đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, nhất là trong công tác thu ngân sách nhà nước (NSNN) và ứng dụng công nghệ vào quản lý thuế. Ông có thể chia sẻ rõ hơn về những kết quả nổi bật của ngành?
- Những năm gần đây, ngành thuế tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận khi nhiều năm liền thu đạt và vượt dự toán pháp lệnh được Chính phủ giao. Cụ thể, tổng thu NSNN tỉnh Khánh Hòa (cũ) thời điểm mới thành lập chỉ đạt 40,7 tỷ đồng, đến năm 2024 số thu nội địa của tỉnh đạt 17.735 tỷ đồng. Toàn tỉnh Ninh Thuận (cũ) tổng thu NSNN từ 65 tỷ đồng, đến năm 2024 số thu đạt được 4.848 tỷ đồng.
Từ ngày 1-7-2025, thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, tỉnh Khánh Hòa (cũ) và tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã thực hiện sáp nhập lấy tên là tỉnh Khánh Hòa, ngành thuế 2 tỉnh cũng thực hiện sáp nhập và lấy tên là Thuế tỉnh Khánh Hòa. Năm 2025, toàn ngành thuế tỉnh được Thủ tướng Chính phủ giao dự toán thu NSNN 25.269 tỷ đồng. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, ngay sau khi sáp nhập, Thuế tỉnh đã chủ động triển khai cho các đơn vị trong toàn ngành tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các biện pháp, giải pháp quản lý thu, chống thất thu ngân sách. Đồng thời, tập trung khai thác các nguồn thu còn dư địa và có tiềm năng thu nhằm bù đắp các nguồn thu, lĩnh vực dự báo sẽ sụt giảm trong năm 2025. 2 tháng sau sáp nhập, ngành Thuế tỉnh Khánh Hòa đã hoàn thành 100% dự toán pháp lệnh Chính phủ giao (sớm hơn 4 tháng so với kế hoạch) và đạt 94,7% dự toán HĐND tỉnh giao. Đây là kết quả từ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Tài chính, Cục Thuế, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự quyết tâm và nỗ lực của công chức toàn ngành thuế và sự phối hợp chặt chẽ của người nộp thuế trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh công tác thu NSNN, ngành thuế tỉnh đặc biệt chú trọng áp dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế. Thời gian qua, ngành thuế đã tích cực phối hợp với các ngành để kết nối dữ liệu phục vụ cho công tác chuyển đổi số, đồng thời triển khai nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin. Nhờ đó, 100% doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên địa bàn tỉnh đã sử dụng hóa đơn điện tử; 100% doanh nghiệp, tổ chức thực hiện kê khai, nộp thuế qua hệ thống thuế điện tử; đối với cá nhân có 140.507 tài khoản đã đăng ký trên hệ thống thuế điện tử và có 45.300 tờ khai quyết toán thuế của cá nhân được nộp qua hình thức điện tử.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 341 cửa hàng thực hiện xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu và đều theo phương pháp tự động hoàn toàn, đạt 100% kế hoạch; có 7.678 cơ sở kinh doanh thực hiện đăng ký hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó 4.603 cơ sở kinh doanh thực hiện sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với gần 50,6 triệu hóa đơn đã lập. Ngoài ra, tính đến nay có 272.540 tài khoản đã đăng ký để sử dụng các dịch vụ điện tử trên thiết bị di động eTax Mobile… Tháng 4-2025, ngành thuế tiếp tục triển khai quy trình hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động cho cá nhân thông qua hệ thống thuế điện tử iCanhan và ứng dụng eTax Mobile. Đến nay, cơ quan thuế đã tiếp nhận 10.407 hồ sơ với số tiền hoàn thuế gần 56 tỷ đồng.
Mặt khác, ngành thuế luôn chú trọng xây dựng và phát triển chính quyền điện tử nhằm đẩy mạnh và nâng cao công tác quản lý thuế; các quy trình xử lý nghiệp vụ của ngành hầu như đã được điện tử hóa và vận hành trên các ứng dụng nhằm giúp cho công chức quản lý thuế được thuận tiện, nhanh chóng và hiệu quả; giúp người nộp thuế thuận lợi trong thực hiện nghĩa vụ thuế… Đặc biệt, trong công tác kiểm soát hóa đơn điện tử, ngành thuế đã áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn và công nghệ trí tuệ nhân tạo để quản lý thuế, quản lý hóa đơn, góp phần kiểm soát, cảnh báo sử dụng hóa đơn điện tử, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn điện tử…
- Phát huy vai trò trụ cột trong việc đảm bảo nguồn thu cho NSNN và đồng hành với sự phát triển của doanh nghiệp, người nộp thuế, thời gian tới, ngành Thuế tỉnh Khánh Hòa tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào, thưa ông?
- Trong bối cảnh thực hiện sáp nhập địa giới hành chính, công tác quản lý thuế tại các tỉnh, thành phố nói chung và Khánh Hòa nói riêng đang đứng trước những yêu cầu mới, đòi hỏi sự thích ứng linh hoạt, kịp thời để đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý thuế và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế. Ngành thuế tỉnh đã khẩn trương ổn định tổ chức bộ máy và vận hành hiệu quả theo mô hình chính quyền 2 cấp, bảo đảm mọi hoạt động quản lý thuế diễn ra thông suốt, không để gián đoạn trong phục vụ người nộp thuế và nhiệm vụ thu NSNN; chủ động bám sát chỉ tiêu thu NSNN, bao quát đầy đủ các nguồn thu; chú trọng nuôi dưỡng nguồn thu bền vững, mở rộng cơ sở tính thuế; tăng cường công tác kiểm tra thuế, kiểm soát rủi ro hóa đơn điện tử và công tác quản lý nợ thuế, đảm bảo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế, chống thất thu và giảm tỷ lệ nợ đọng thuế một cách thực chất.
Bên cạnh đó, ngành thuế tỉnh đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; thường xuyên rà soát để cắt giảm, đơn giản thủ tục hành chính và xây dựng các ứng dụng điện tử dễ thao tác, hướng tới dễ thực hiện trên môi trường điện tử để người nộp thuế tích cực thực hiện; giảm thiểu thời gian và nhân lực giải quyết do phải thực hiện thủ công khi tiếp nhận và xử lý hồ sơ bằng giấy; triển khai và vận hành các phiên bản mới của ứng dụng eTax, iCanhan, eTax Mobile và iTaxViewer để hỗ trợ người nộp thuế kê khai, nộp thuế và tra cứu thông tin. Đồng thời, xây dựng đội ngũ công chức ngành thuế tỉnh trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp và hiện đại, đảm bảo đáp ứng tốt yêu cầu của ngành trong giai đoạn chuyển đổi số và hội nhập quốc tế…
Phát huy truyền thống 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Thuế Việt Nam nói chung, Thuế tỉnh Khánh Hòa nói riêng luôn giữ vững vai trò trụ cột về tài chính. Ngành thuế tỉnh tiếp tục đổi mới, bứt phá, nâng cao hiệu quả thu NSNN, góp phần vào sự phát triển bền vững của tỉnh và đất nước với phương châm “Minh bạch - Chuyên nghiệp - Liêm chính - Đổi mới”.
- Trân trọng cảm ơn ông!
