Mua sắm online đắt khách, tôm hùm Việt 'lên ngôi' tại Trung Quốc

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) ngày 26.3 cho biết trong 2 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm của Việt Nam ghi nhận những dấu hiệu tích cực với sự tăng trưởng mạnh mẽ ở một số thị trường quan trọng. Trung Quốc và Hồng Kông là thị trường nhập khẩu lớn nhất, trong khi Mỹ, Nhật Bản, EU và Hàn Quốc cũng duy trì sức mua ổn định. Hai tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 605 triệu USD, tăng 46% so với cùng kỳ 2024.

Tôm là mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc - Ảnh: TN

Về cơ cấu sản phẩm, tôm chân trắng tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất với giá trị xuất khẩu 344 triệu USD, tăng 15% trong khi tôm sú đạt 45 triệu USD, giảm 5%. Nhóm "tôm loại khác" đạt mức xuất khẩu 216 triệu USD, tăng 222%. Trong nhóm tôm loại khác, xuất khẩu tôm hùm vẫn tiếp tục tăng mạnh.

Trung Quốc và Hồng Kông là thị trường nhập khẩu lớn nhất của tôm Việt Nam với giá trị đạt 204 triệu USD, chiếm 34% tổng xuất khẩu tôm đi các thị trường và tăng mạnh 150% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo các doanh nghiệp, mức tăng trưởng ấn tượng này chủ yếu là nhờ doanh số xuất khẩu tôm hùm sang thị trường này vẫn tiếp tục tăng mạnh trong 2 tháng đầu năm.

Nhập khẩu tôm hùm vào Trung Quốc tiếp tục tăng trong giai đoạn đầu năm 2025, trong khi nhập khẩu tôm chân trắng và tôm sú vẫn chưa phục hồi mạnh.

Tôm là mặt hàng thủy sản phổ biến nhất trên các nền tảng mua sắm trực tuyến tại Trung Quốc. Người dân các thành phố giàu có như Bắc Kinh và Thượng Hải có xu hướng tiêu thụ tôm nhiều hơn các khu vực khác, vì vậy, dù giảm nhập khẩu, tôm vẫn chiếm 24% tổng khối lượng và 41% giá trị nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc.

Trong khi mặt hàng tôm Việt Nam đang "lên ngôi" tại thị trường Trung Quốc thì tiêu thụ tôm tại Mỹ bị tác động bởi lo ngại về các quyết định thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

Hai tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm sang Mỹ đạt 77 triệu USD, tăng 7%. Xuất khẩu tôm sang Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng khiêm tốn nhất trong số các thị trường nhập khẩu tôm chính của Việt Nam.

Đầu năm 2025, khi Chính quyền Tổng thống Trump đi vào vận hành. Người tiêu dùng Mỹ đang tỏ ra lo ngại về việc thuế nhập khẩu chưa rõ ràng có thể làm tăng giá các sản phẩm hải sản, bao gồm cả tôm. Điều này, kết hợp với lạm phát, đã dẫn đến việc người dân giảm chi tiêu cho hải sản trong đó có tôm. Trong khi đó, việc mùa Chay (Lent) bắt đầu muộn hơn thường lệ cũng góp phần vào việc giảm doanh số bán tôm trong giai đoạn đầu năm.

Trong khi đó, xuất khẩu tôm sang EU đạt 64 triệu USD trong 2 tháng đầu năm nay, tăng 31% so với cùng kỳ. Trong tháng 2.2025, thị trường tôm châu Âu diễn biến chậm với mức giá ổn định.

Thói quen tiêu thụ tôm tại châu Âu có sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực. Ở Tây Âu (Đức, Pháp), người tiêu dùng ưu tiên tôm sạch cao cấp, chú trọng nguồn gốc và tiêu chuẩn chất lượng. Ngược lại, tại Nam Âu (Tây Ban Nha, Ý), tôm tươi được ưa chuộng để chế biến các món ăn truyền thống như paella hoặc hải sản nướng. Trong khi đó, Đông Âu, với tầng lớp trung lưu đang gia tăng, lại hướng tới các sản phẩm tôm giá trung bình, phù hợp với túi tiền.

VASEP nhìn nhận việc tiêu thụ tôm tại Mỹ có thể tiếp tục đối mặt với thách thức trong ngắn hạn. Người tiêu dùng có thể hạn chế chi tiêu cho các sản phẩm hải sản do lo ngại về giá cả và tình hình kinh tế. Tuy nhiên, nếu các yếu tố như lạm phát được kiểm soát và thuế nhập khẩu ổn định, nhu cầu tiêu thụ tôm có thể điều chỉnh phục hồi trong dài hạn.

Nhìn chung, xuất khẩu tôm Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2025 có dấu hiệu phục hồi tốt, đặc biệt là tại thị trường Trung Quốc và Hồng Kông. Xu hướng tiêu dùng tôm tại Mỹ vẫn duy trì ổn định, trong khi thị trường EU có sự khác biệt theo khu vực. Tuy nhiên, ngành tôm vẫn đối mặt với những thách thức về nguồn cung nguyên liệu do đầu năm nay, thời tiết bất lợi, dịch bệnh ảnh hưởng đến hoạt động nuôi tôm và tăng chi phí đầu vào cho nuôi tôm. Để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, doanh nghiệp cần đẩy mạnh các sản phẩm chế biến sẵn, tối ưu chi phí sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe từ các thị trường nhập khẩu.

Tuyết Nhung