Mức giảm trừ gia cảnh cần được tự động điều chỉnh theo CPI

Chiều 5/11, Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai và Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên (Tổ 5) thảo luận ở tổ về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và dự thảo Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi).

Toàn cảnh phiên thảo luận

ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) nhấn mạnh, Luật Thuế thu nhập cá nhân là đạo luật quan trọng, liên quan trực tiếp đến đời sống của hàng chục triệu người dân, tác động sâu rộng tới công bằng xã hội, phân bổ nguồn lực và ổn định vĩ mô. Theo đại biểu, việc sửa đổi lần này cần hướng tới mục tiêu “nuôi dưỡng nguồn thu bền vững”, bảo đảm công bằng và đồng bộ với hệ thống pháp luật, đồng thời tiệm cận thông lệ quốc tế.

Chuyển căn cứ tính thuế chuyển nhượng chứng khoán, bất động sản từ “doanh thu” sang “thu nhập ròng”

Hiện dự thảo Luật vẫn quy định tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán và bất động sản dựa trên doanh thu (lần lượt 0,1% và 2%). Cách làm này, theo đại biểu, là “bất hợp lý”, vì người lỗ vẫn phải nộp thuế trong khi người lãi lớn lại nộp ít, gây méo mó thị trường và khuyến khích tình trạng khai “hai giá”.

Đại biểu Lê Hoàng Anh đề nghị sửa Điều 13 và Điều 14 theo hướng tính thuế trên phần chênh lệch giữa giá bán và giá mua thực tế, cho phép bù trừ lãi - lỗ trong năm và chuyển lỗ 2 - 3 năm.

Bên cạnh đó, áp dụng thuế suất lũy tiến theo thời gian nắm giữ: dưới 12 tháng áp thuế suất 20%; từ 12 đến dưới 24 tháng: 15%; từ 24 đến 36 tháng: 10%; từ 36 đến 48 tháng: 5%; trên 48 tháng: 2%

Đại biểu cũng đề xuất bắt buộc đối chiếu dữ liệu giao dịch, giá đất, công chứng và ngân hàng để hạn chế gian lận.

“Cách tiếp cận này phù hợp với thông lệ của OECD, Hàn Quốc, Nhật Bản và EU, giúp phản ánh đúng lợi nhuận thực, hạn chế đầu cơ, góp phần hạ nhiệt giá bất động sản vốn đang vượt xa khả năng chi trả của đại đa số người dân”, đại biểu Lê Hoàng Anh nhấn mạnh.

Giảm trừ gia cảnh cần “tự động hóa” theo chỉ số lạm phát

Liên quan đến giảm trừ gia cảnh, ĐBQH Lê Hoàng Anh cho rằng, quy định hiện hành chưa có cơ chế điều chỉnh tự động, dẫn tới tình trạng “trượt thuế” khi giá cả tăng.

ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) phát biểu

Đại biểu đề xuất bổ sung vào Điều 10 quy định mới: “Mức giảm trừ đối với người nộp thuế và người phụ thuộc được tự động điều chỉnh hằng năm theo chỉ số CPI hoặc mức tăng thu nhập bình quân đầu người, do Bộ Tài chính công bố trước ngày 30/11 năm trước”.

Ngoài ra, về chi phí giáo dục và y tế, đại biểu đề nghị thể chế hóa các chủ trương trong Nghị quyết 71 và 72 của Bộ Chính trị một cách cụ thể trong Luật. Theo đó, giảm trừ học kỹ năng số, ngoại ngữ: tối đa 30 triệu đồng/năm/người. Giảm trừ chi phí học đại học, cao đẳng, dạy nghề: tối đa 30 triệu đồng/năm/người. Giảm trừ chi phí y tế ngoài phần bảo hiểm chi trả: tối đa 10% thu nhập chịu thuế/năm. Các khoản giảm trừ này cần có hóa đơn điện tử và thanh toán không tiền mặt.

Cần mở rộng miễn, giảm thuế để hỗ trợ người gặp khó khăn

Về các trường hợp miễn, giảm thuế, dự thảo Luật quy định: người nộp thuế gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn hoặc mắc bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế sẽ được giảm thuế tương ứng với mức độ thiệt hại, nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.

ĐBQH Lý Tiết Hạnh (Gia Lai) phát biểu

Góp ý nội dung này, ĐBQH Lý Tiết Hạnh (Gia Lai) cho rằng, cần xem xét mở rộng phạm vi áp dụng, bởi trong thực tế có những trường hợp người nộp thuế không bị tác động trực tiếp, nhưng khi trong gia đình có người thân mắc bệnh hiểm nghèo, họ vẫn phải gánh chịu thiệt hại lớn, thậm chí phải bán tài sản để chi trả.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh cũng đánh giá cao quy định miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đối với nhân lực công nghiệp công nghệ số chất lượng cao và giảm 50% thuế đối với nhân lực công nghệ cao, coi đây là chính sách cần thiết để thu hút và giữ chân nguồn nhân lực trình độ cao phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, theo đại biểu, nhóm đối tượng này chủ yếu là những người có thu nhập cao. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc lại mức “5 năm” hoặc “50%” nhằm bảo đảm sự công bằng giữa các nhóm người nộp thuế, đồng thời duy trì tính hợp lý và bền vững của chính sách thuế.

Theo ĐBQH Lê Hoàng Anh, thuế thu nhập cá nhân không chỉ là công cụ tài chính mà còn là thước đo niềm tin xã hội vào chính sách phân phối công bằng. Đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu và chỉnh lý cụ thể hơn để đạo luật này thực sự công bằng, minh bạch, hiện đại và nuôi dưỡng nguồn thu bền vững.

Tin: Hà Lan; Ảnh: Quang Khánh