Mục sở thị nhà thùng sản xuất nước mắm ở Phú Quốc
Nghề làm nước mắm Phú Quốc đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trên 50 doanh nghiệp tại đảo ngọc mỗi năm sản xuất 20-25 triệu lít nước mắm từ 20 độ đạm trở lên.
Đảo ngọc Phú Quốc (Kiên Giang) không chỉ nổi tiếng về những địa điểm du lịch, khu nghỉ dưỡng hấp dẫn mà còn là nơi có làng nghề sản xuất nước mắm được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào cuối năm 2022. Các “nhà thùng” là nơi sản xuất nước mắm truyền thống bằng phương pháp ủ chượp, mỗi thùng chứa từ 12-15 tấn cá.
Đến Phú Quốc, ngoài tham quan các địa điểm du lịch, rất nhiều du khách trong và ngoài nước đều muốn khám phá các “nhà thùng”, tận tay lấy những giọt nước cốt có mùi đặc trưng, trong suốt, màu từ nâu vàng đến cánh gián, giàu đạm, chất khoáng và vitamin. Những giọt nước mắm cốt này được chắt lọc ra từ cá cơm đã được làm sạch, ướp muối hạt, trải qua quá trình lên men tự nhiên bằng phương pháp ủ chượp.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Du lịch TP.HCM, anh Ngô Thành Trung, chủ Doanh nghiệp tư nhân nước mắm Mỹ Hảo (thành viên Hội sản xuất nước mắm Phú Quốc), cho biết nghề làm nước mắm của gia đình bắt đầu từ bà nội (năm 1960). Trải qua 3 đời, anh Trung và một người họ hàng tiếp tục duy trì nghề truyền thống này.
“Doanh nghiệp tư nhân nước mắm Mỹ Hảo của tôi có xưởng sản xuất tại xã Dương Tơ với 45 thùng ủ chượp, mỗi thùng chứa 10-12 tấn cá cơm. Sau 12 tháng ủ chượp, xưởng của tôi sẽ có khoảng 300.000 lít nước mắm mỗi năm. Doanh nghiệp đã có dòng nước mắm 45 độ đạm đạt chứng nhận OCOP 3 sao. Sắp tới, chúng tôi sẽ nâng cấp OCOP 3 sao cho dòng nước mắm 35 và 43 độ đạm để mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng, an toàn tuyệt đối cho sức khỏe”, anh Ngô Thành Trung chia sẻ.
Theo anh Trung, không riêng gì nước mắm Mỹ Hảo mà các doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống tại đảo ngọc Phú Quốc đã không dùng chất bảo quản, không chất điều vị, không chất tạo ngọt, màu và mùi của nước mắm tự nhiên từ cá cơm.
Nghề làm nước mắm thủ công truyền thống của Phú Quốc tồn tại trên 200 năm. Người dân Phú Quốc rất tự hào với nghề làm nước mắm truyền thống của Việt Nam.
Theo lãnh đạo Hội sản xuất nước mắm TP Phú Quốc, nước mắm không chỉ dừng lại ở vai trò là một sản phẩm độc đáo của đảo ngọc mà còn đảm nhận vai trò “đại sứ du lịch” của Phú Quốc.
Hiện, Phú Quốc có trên 50 “nhà thùng” làm nước mắm truyền thống, mỗi năm sản xuất khoảng 20-25 triệu lít từ 20 độ đạm trở lên. Khó khăn của nghề làm nước mắm truyền thống Phú Quốc hiện nay là nguồn nguyên liệu cá cơm giảm nhiều, gây khó khăn và áp lực rất lớn trong sản xuất, kinh doanh đối với các doanh nghiệp.
“Giá thành sản phẩm nước mắm bán ra không còn phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh như hiện nay. Việc quảng bá cho nước mắm Phú Quốc còn hạn chế, chưa lan tỏa nhiều”, lãnh đạo Hội sản xuất nước mắm TP Phú Quốc chia sẻ.
Theo kế hoạch, trong những tháng cuối năm 2024, Hội sản xuất nước mắm TP Phú Quốc sẽ phối hợp với các ngành của tỉnh Kiên Giang để tổ chức một lễ hội quy mô lớn dành cho nước mắm Phú Quốc.