Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% đã trong tầm với

TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam

Kim ngạch xuất khẩu đã đạt mức kỷ lục, nhưng ông có vẻ lo ngại?

Theo số liệu vừa được Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố, trong 11 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu đã đạt 430,14 tỷ USD, tăng hơn 16%, vượt mốc kỷ lục của cả năm 2014 là 405,53 tỷ USD. Như vậy, chỉ cần 11 tháng đã bỏ xa kỷ lục của năm ngoái.

Tuy nhiên, nhìn cả dãy số liệu, có thể thấy, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đã chậm lại, khi tháng 11/2025 chỉ đạt trên 39 tỷ USD, giảm khoảng 7% so với tháng trước. Trong khi đó, tháng 10/2025 đã giảm 1,5% so với tháng trước, còn tháng 9/2025 đã giảm 1,7% so với kim ngạch 43,39 tỷ USD đạt được trong tháng 8/2025.

Một điểm cũng đáng suy nghĩ nữa là, kim ngạch xuất khẩu cả khu vực trong và ngoài nước đều giảm trong tháng 11/2025, trong đó, doanh nghiệp nội địa giảm 4,2% so với tháng trước; khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giảm tới 7,8%. Tháng 10/2025 giảm tương ứng 0,7% và 1,7%; tháng 9/2025 giảm 5,5% và 0,6%.

Mặc dù vậy, so với cùng kỳ năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 11 tháng năm nay vẫn tăng 17,2%, đạt 839,75 tỷ USD - vượt con số kỷ lục của cả năm 2024 là 786,29 tỷ USD. Vì vậy, dù xu hướng xuất nhập khẩu đang giảm nhẹ, nhưng chắc chắn vượt mục tiêu tăng trưởng trên 12% - là động lực để GDP tăng trên 8%, dù bão lũ ở miền Trung ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, tăng trưởng kinh tế.

Vậy động lực đầu tư thì sao, thưa ông?

Nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục tìm đến Việt Nam, vốn đầu tư mới 11 tháng năm nay đã giảm 8,2%, nhưng tính tất cả các loại vốn, bao gồm vốn cấp mới, vốn điều chỉnh, vốn đầu tư gián tiếp, thì vẫn tăng 7,4%. Điều đáng mừng là, có gần 1.320 lượt dự án đang đầu tư tại Việt Nam điều chỉnh tăng vốn thêm 11,62 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước; vốn thực hiện đạt 23,6 tỷ USD, tăng khoảng 9% - là con số cao nhất của 11 tháng trong 5 năm qua.

Một số chuyên gia lo ngại khi vốn đăng ký cấp mới có xu hướng giảm, nhưng tôi không lo lắng về điều này. Tôi đã tiếp xúc với nhiều nhà đầu tư nước ngoài có ý định đầu tư vào Việt Nam, nhưng đang dừng lại để nghe ngóng và nhận được câu trả lời là họ đang tìm kiếm cơ hội đầu tư tại nhiều nước và thấy không có nước nào trong khu vực có môi trường đầu tư tốt hơn Việt Nam. Vì vậy, dòng vốn FDI mới giảm nhẹ chỉ là tạm thời và sẽ bật tăng trở lại trong thời gian tới.

Chính phủ và Bộ Tài chính đã tổ chức nhiều diễn đàn thu hút đầu tư nước ngoài, nhà đầu tư có niềm tin vào cơ hội thành công đầu tư tại Việt Nam. Song niềm tin vững chắc nhất là khi họ “mục sở thị” các nhà đầu tư khác tăng vốn, mở rộng đầu tư tại Việt Nam, nên không ai muốn chậm chân, bỏ lỡ cơ hội.

Còn đầu tư công, theo ông, đang tiến triển như thế nào?

Theo số liệu của Bộ Tài chính, tỷ lệ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 11 tháng ước đạt 60,6% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2024 (58,2%), về số tuyệt đối cao hơn khoảng 155.700 tỷ đồng. Khối lượng giải ngân vốn đầu tư công năm nay còn rất lớn, vào khoảng 360.000 tỷ đồng, trong khi thời gian chỉ còn 55 ngày nữa.

Để hoàn thành giải ngân 100% kế hoạch vốn, Thủ tướng vừa có công điện yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đề cao trách nhiệm, tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời, hiệu quả hơn nữa. Trong vòng 55 ngày đêm, giải ngân vốn đầu tư công được coi là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu.

Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng trong việc chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra về đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công. Thủ tướng cũng yêu cầu có chế tài xử lý nghiêm theo quy định pháp luật với chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.

Bên cạnh mảng đầu tư công là đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước. Mảng này năm nay khá tốt khi các bộ, ngành, địa phương tập trung đẩy mạnh thực hiện, nên 11 tháng đã thực hiện được hơn 72% kế hoạch, tăng gần 27% so với cùng kỳ. Nguồn vốn này chắc chắn sẽ về đích khi kết thúc năm tài chính 2025.

Ngoài xuất khẩu, đầu tư, thì thị trường nội địa được coi là một trong 3 trụ cột tăng trưởng kinh tế. Thưa ông, thị trường nội địa hiện ra sao?

Tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 11 tháng năm nay chỉ tăng 9,1%, cao hơn không đáng kể so với mức tăng 8,8% của cùng kỳ năm 2024 và nếu trừ đi lạm phát 3,29%, thì không bằng năm ngoái.

Để kích cầu nội địa, cần phải có giải pháp đột phá là mạnh dạn chi cho an sinh xã hội. Năm nay, Việt Nam hứng chịu số lượng cơn bão và thiệt hại do bão lũ gây ra vô cùng lớn. Tôi cho rằng, đây là cơ hội tốt nhất để tăng chi cho an sinh xã hội, cụ thể là ngân sách nhà nước hỗ trợ cho đồng bào, địa phương bị thiệt hại do bão lũ, bên cạnh chi cho y tế, giáo dục, xây nhà ở xã hội, xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Nếu mạnh tay chi cho những khu vực này sẽ đạt được nhiều mục đích, đó là thực hiện chính sách an sinh xã hội với quan điểm “không để ai bị bỏ lại phía sau”; kích cầu nội địa vì chi cho y tế, giáo dục là trực tiếp hỗ trợ thị trường nội địa; thúc đẩy sản xuất trong nước do doanh nghiệp tiêu thụ được sản phẩm; góp phần tăng trưởng kinh tế.

Như vậy, dù hoạt động đầu tư, xuất khẩu... có dấu hiệu chững lại, nhưng về tổng thể, mọi hoạt động kinh tế vẫn rất ổn, mục tiêu tăng trưởng GDP 8% đã trong tầm với.

Mạnh Bôn