Mỹ can dự vào xung đột Israel - Iran

Mỹ chính thức can dự trực tiếp vào cuộc xung đột Israel - Iran khi tiến hành tấn công 3 cơ sở hạt nhân chính của Tehran vào rạng sáng 22-6 (giờ địa phương).

Trong bài phát biểu sau cuộc tấn công, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: "Các cơ sở làm giàu uranium chủ chốt của Iran đã bị phá hủy hoàn toàn và triệt để". Nhà lãnh đạo này đe dọa sẽ tiến hành các cuộc tấn công "còn lớn hơn nhiều" nếu Iran không chấp nhận hòa bình, làm dấy lên nguy cơ Mỹ sẽ càng sa lầy vào cuộc xung đột.

Trước đó, ông Donald Trump viết trên mạng xã hội rằng một "lượng lớn bom" đã được thả xuống Fordow - cơ sở làm giàu uranium nằm sâu trong lòng núi, được xem là chỉ có thể bị xuyên phá bởi loại bom xuyên boong-ke của Mỹ. Hai cơ sở khác là Natanz và Isfahan cũng bị tấn công. Theo Tổng thống Mỹ, mục tiêu của cuộc tấn công là phá hủy năng lực làm giàu hạt nhân của Iran và chấm dứt mối đe dọa hạt nhân từ nước này.

Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng sau khi quân đội Mỹ tấn công 3 cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: AP

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi chỉ trích động thái của Mỹ là "vi phạm nghiêm trọng" Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân và sẽ "để lại hậu quả lâu dài". "Iran bảo lưu mọi lựa chọn để bảo vệ chủ quyền, lợi ích và người dân của mình" - Bộ trưởng Araghchi tuyên bố. Trong khi đó, Cơ quan Năng lượng hạt nhân của Iran cho biết chưa phát hiện dấu hiệu rò rỉ phóng xạ tại các cơ sở bị tấn công, rằng họ đã thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ trước.

Iran từ lâu khẳng định không có ý định sở hữu vũ khí hạt nhân. Các cơ quan tình báo của chính quyền ông Donald Trump gần đây cũng nhận định Iran chưa có hành động nào tiến tới chế tạo bom hạt nhân. Tuy nhiên, ông Donald Trump đã bác bỏ đánh giá này và quyết định không kích Iran - một bước đi có thể dẫn đến các đòn trả đũa nhắm vào lực lượng Mỹ ở Trung Đông. Khoảng 50.000 binh sĩ Mỹ hiện được triển khai tại khu vực này, chủ yếu ở Kuwait, Qatar, Bahrain, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Iraq và Ả Rập Saudi.

Theo AP, Iran đã mất hàng thập kỷ để xây dựng hệ thống phòng thủ nhiều tầng trong nước và khắp khu vực, một phần nhằm ngăn chặn Mỹ tấn công. Cuộc không kích nói trên có thể khiến Tehran giờ đây không còn lý do để kiềm chế sử dụng các năng lực này. Nếu Iran quyết định trả đũa Mỹ và các đồng minh trong khu vực, họ sẽ có nhiều mục tiêu gần và dễ đánh hơn Israel, đồng nghĩa tên lửa và máy bay không người lái của Iran có thể phát huy hiệu quả cao hơn.

Một mục tiêu khả dĩ nữa là làm gián đoạn hoạt động vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz. Iran sở hữu hạm đội tàu tấn công nhanh và hàng ngàn thủy lôi, có thể khiến eo biển này tạm thời không thể lưu thông được. Kịch bản này có thể khiến giá dầu toàn cầu tăng vọt và ảnh hưởng đến túi tiền của người dân Mỹ.

Ngoài ra, Iran có thể phóng tên lửa từ bờ biển dài giáp Vịnh Ba Tư, giống như cách lực lượng Houthi ở Yemen, đồng minh của Tehran, tấn công các tàu ở biển Đỏ. Một lựa chọn nữa của Tehran là tấn công cơ sở dầu khí quan trọng ở những nước có lực lượng Mỹ đồn trú nhằm buộc Washington phải trả giá đắt hơn cho việc can dự vào cuộc xung đột.

Một biện pháp trả đũa khác của Iran, theo một số chuyên gia, là tiến hành tấn công mạng nhằm vào lợi ích của Mỹ hoặc Israel. Chưa hết, Tehran còn có thể rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân. Hiệp ước này buộc các nước tham gia phải chấp nhận sự thanh tra từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế. Nếu Iran quyết định làm thế, cộng đồng quốc tế sẽ càng ít biết hơn về những gì còn lại trong các cơ sở hạt nhân của họ.

Hoàng Phương