Mỹ khởi động điều tra thương mại mới đối với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời phỏng vấn báo chí sau khi rời Nhà Trắng ở Washington, D.C., ngày 26/9/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Động thái này làm gia tăng căng thẳng thương mại song phương trước cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần tới.

Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer ngày 24/10 thông báo Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) mở cuộc điều tra nhằm xác định liệu Trung Quốc có tuân thủ thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được ký năm 2020 hay không.

Theo thông cáo của USTR, cuộc điều tra sẽ làm rõ Trung Quốc có thực hiện đầy đủ cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một hay không, đánh giá những gánh nặng và rào cản hạn chế thương mại Mỹ gặp phải từ việc Trung Quốc không tuân thủ cam kết cũng như dự kiến biện pháp đáp trả của Mỹ.

Động thái này có nguy cơ làm trầm trọng thêm mối quan hệ thương mại vốn đã căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời có thể trở thành một đòn bẩy mới cho Tổng thống Trump trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 30/10 tại Seoul (Hàn Quốc), bên lề Hội nghị cấp cao APEC 2025.

Cuộc điều tra được tiến hành theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, cho phép chính phủ điều chỉnh nhập khẩu từ các quốc gia bị cho là có hành vi thương mại bất lợi. Những cuộc điều tra như vậy thường kéo dài nhiều tháng hoặc hơn, nhưng là cơ sở pháp lý để tổng thống đơn phương áp đặt thuế quan.

Cùng ngày, thông qua bài đăng trên mạng X, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, Liu Pengyu, cho rằng Trung Quốc đã tuân thủ nghiêm túc thỏa thuận thương mại giai đoạn một, trong khi Mỹ không hoàn thành nghĩa vụ tương ứng, đồng thời dẫn lại một sách trắng mà Chính phủ Trung Quốc công bố hồi tháng 4 vừa qua.

Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã trở nên căng thẳng hồi tháng 4/2025 khi ông Trump tuyên bố các biện pháp áp thuế mới, và gia tăng trở lại trong những tuần gần đây bất chấp một thỏa thuận đình chiến thương mại tạm thời đạt được trong các vòng đàm phán trước đó. Thỏa thuận tạm dừng tăng thuế này dự kiến hết hiệu lực vào giữa tháng 11.

Chính quyền Tổng thống Trump đã áp đặt các hạn chế mới đối với xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu các khoáng sản đất hiếm — nguồn tài nguyên thiết yếu cho nhiều ngành công nghiệp, trong đó có năng lượng, bán dẫn và giao thông vận tải. Tổng thống Trump cũng cảnh báo áp mức thuế bổ sung 100% có hiệu lực từ ngày 1/11, nếu Trung Quốc không nới lỏng các hạn chế đối với đất hiếm.

Hoài Thanh/vnanet.vn