Mỹ phê duyệt loại thuốc đầu tiên phòng ngừa HIV

Theo CBS, thuốc có tên thương mại là Yeztugo, do Gilead Sciences sản xuất, đã được phê duyệt vào ngày 18/6 dựa trên dữ liệu từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy 99,9% người tham gia dùng thuốc vẫn âm tính với HIV.

Ông Daniel O'Day, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Gilead, gọi sự kiện này là một dấu mốc quan trọng trong cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ chống lại HIV. “Yeztugo sẽ giúp chúng ta phòng ngừa HIV trên quy mô chưa từng có. Giờ đây, chúng ta đã có cách để chấm dứt đại dịch HIV một lần và mãi mãi”, ông O’Day phát biểu.

Thuốc lenacapavir có tác dụng trong cả phòng ngừa và điều trị HIV. Ảnh: Gilead Sciences

Theo Times, lenacapavir được FDA phê duyệt lần đầu vào năm 2022 để điều trị cho người nhiễm HIV kháng thuốc. Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện rằng lenacapavir có 2 đặc điểm quan trọng để trở thành ứng viên lý tưởng trong phòng ngừa HIV: Thuốc lưu lại trong cơ thể rất lâu so với các thuốc kháng virus khác và có thể cản trở nhiều giai đoạn trong quá trình nhân bản của virus.

Lenacapavir không phải là vắc xin HIV nhưng hiệu quả phòng ngừa được đánh giá tương tự. Trong khi vắc xin giúp hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt virus thì lenacapavir duy trì nồng độ thuốc trong máu để tấn công virus ngay khi xâm nhập.

Đặc tính của lenacapavir mở ra hướng đi mới cho thuốc phòng ngừa HIV, theo bà Hui Yang - Trưởng bộ phận vận hành cung ứng của Quỹ Toàn cầu phòng chống HIV, Lao và Sốt rét.

Dù là một bước tiến khoa học đáng chú ý, nhưng lenacapavir có thể mất nhiều năm hoặc thậm chí hàng thập kỷ để tạo ra tác động lớn đến đại dịch toàn cầu.

Đại diện Công ty Gilead cho biết giá sẽ tương đương các loại dự phòng phơi nhiễm hiện tại - điều này vẫn có thể vượt quá khả năng chi trả của người dân ở các nước nghèo. Giới chuyên môn cũng đang nghiên cứu phiên bản lenacapavir dùng một lần mỗi năm, giúp giảm số lần phải đến cơ sở y tế.

Triệu chứng của HIV

Các triệu chứng của HIV thay đổi tùy theo giai đoạn nhiễm bệnh. Trong vài tuần đầu sau khi nhiễm, các triệu chứng thường giống cúm như sốt, đau họng, phát ban, sưng hạch bạch huyết, đau cơ và mệt mỏi. Một số người có thể bị loét miệng hoặc đổ mồ hôi đêm. Những triệu chứng này có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần.

Sau đó, HIV chuyển sang giai đoạn mạn tính hoặc tiềm ẩn, khi các triệu chứng có thể không xuất hiện trong nhiều năm. Tuy nhiên, virus vẫn tiếp tục nhân lên trong cơ thể ở mức độ thấp. Nếu không điều trị, HIV sẽ dần làm suy yếu hệ miễn dịch.

Khi hệ miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng, bệnh phát triển thành AIDS - giai đoạn nặng nhất của HIV. Các triệu chứng có thể bao gồm sụt cân nhanh, tiêu chảy mạn tính, sốt kéo dài, nhiễm trùng tái phát, tổn thương da và suy giảm trí nhớ. Lúc này, cơ thể dễ bị nhiễm trùng, mắc một số bệnh bao gồm cả ung thư.

An Yên