Mỹ tái cấu trúc phi đội tiêm kích F-15 bằng F-35

Động thái này nhiều khả năng sẽ góp phần tăng cường vai trò của Căn cứ Không quân Seymour Johnson tại Bắc Carolina trong các hoạt động chiến đấu cũng như huấn luyện.

Theo National Interest, thông tin trên được công bố trong phiên điều trần gần đây của Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, thuộc khuôn khổ quá trình xem xét yêu cầu ủy quyền quốc phòng cho năm tài chính 2026. Tại đây, tham mưu trưởng không quân Mỹ, tướng David W. Allvin cho biết kế hoạch hiện nay là giữ lại một phi đội F-15E tại Lakenheath, còn lại sẽ được rút khi F-35 được triển khai đầy đủ.

Khi đó, F-35 Lightning II sẽ là dòng máy bay chiến đấu duy nhất được duy trì hoạt động tại căn cứ Lakenheath của Không quân Mỹ tại Anh.

Tiêm kích F-15 của quân đội Mỹ - Ảnh: National Interest

Điểm đến của F-15E sau khi rút quân

Hiện tại, thời gian cụ thể của việc rút phi đội F-15E khỏi Anh chưa được ấn định. Tuy nhiên, trong báo cáo gửi quốc hội, không quân Mỹ nhấn mạnh mục tiêu duy trì và tái đầu tư cho lực lượng chiến đấu cơ trong vòng 10 năm tới. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là vị trí tiếp nhận các máy bay F-15E khi trở về Mỹ vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Trong phiên điều trần, thượng nghị sĩ Theodore P. Budd đã đặt câu hỏi về việc liệu đã có quyết định về nơi tiếp nhận các máy bay này chưa. Tướng Allvin cho biết hiện chưa có quyết định cuối cùng, nhưng ông nhấn mạnh rằng vấn đề động cơ sẽ đóng vai trò then chốt trong lựa chọn điểm đến.

Các máy bay F-15E hiện đóng tại Lakenheath được trang bị động cơ phản lực Pratt & Whitney F100-PW-229, có hiệu suất cao hơn so với các máy bay cùng loại đang hoạt động tại căn cứ Seymour Johnson, vốn sử dụng động cơ F100-PW-220 cũ hơn. Đây là một yếu tố kỹ thuật quan trọng ảnh hưởng đến việc phân bổ lại các máy bay khi chúng trở về.

Căn cứ Không quân Seymour Johnson hiện là nơi đóng quân của phi đoàn tiêm kích số 4, đơn vị đóng vai trò nòng cốt trong cả huấn luyện và triển khai chiến đấu của F-15E. Theo tướng Allvin, cơ sở này là một “địa điểm hấp dẫn” trong phương án tiếp nhận phi đội F-15E hồi hương, dù chưa có quyết định chính thức.

Ông nhấn mạnh rằng Seymour Johnson đóng vai trò chiến lược đối với cộng đồng F-15E và cả F-15EX, phiên bản hiện đại hơn. Đây là nơi lý tưởng để duy trì cả năng lực huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu, đặc biệt trong bối cảnh các mẫu máy bay sử dụng động cơ cũ hơn như PW-220 đang từng bước bị loại biên.

Theo Key Aero, “các lô F-15E đầu tiên” được sản xuất với động cơ -220, trong khi các máy bay nâng cấp và các lô sản xuất sau đó được trang bị động cơ -229. Động cơ -229 có lực đẩy tối đa khoảng 13.229 g khi sử dụng chế độ đốt tăng lực, vượt trội so với lực đẩy khoảng 10.782kg của phiên bản động cơ -220 trước đó.

Thượng nghị sĩ Budd cũng lưu ý rằng Seymour Johnson là căn cứ thực hiện cả nhiệm vụ chiến đấu và huấn luyện, đồng thời là nơi sở hữu nhiều chiếc F-15E lâu đời nhất trong phi đội hiện nay. Ông đặt câu hỏi liệu việc tái triển khai máy bay từ Lakenheath có giúp nâng cao tính linh hoạt và hỗ trợ duy trì các nhiệm vụ này không. Tướng Allvin khẳng định hoàn toàn đồng tình với nhận định đó, và cho biết việc thay thế các máy bay sử dụng động cơ cũ sẽ hỗ trợ tốt hơn cho cả hai vai trò.

Kế hoạch rút phi đội F-15E về nước diễn ra trong bối cảnh Không quân Mỹ từng đề xuất cho nghỉ hưu hơn một nửa số lượng F-15E đang hoạt động. Trong năm tài chính 2028, lực lượng này dự kiến loại biên 119 trên tổng số 218 máy bay Strike Eagle. Tuy nhiên, đề xuất này đã gặp phải sự phản đối từ quốc hội do lo ngại về nguy cơ suy giảm năng lực tác chiến chiến thuật.

Thực tế, trong Đạo luật ủy quyền quốc phòng quốc gia (NDAA) năm 2025, Ủy ban Quân vụ Hạ viện đã ngăn chặn nỗ lực cho nghỉ hưu 26 máy bay F-15E và 32 chiếc F-22A Raptor của không quân Mỹ.

Lập luận chính của quốc hội Mỹ là không quân chưa có đủ số lượng máy bay chiến thuật để duy trì năng lực sẵn sàng chiến đấu trong khi quá trình chuyển đổi sang các nền tảng thế hệ mới như F-35 và F-15EX vẫn đang diễn ra.

F-15E có gì đặc biệt

F-15E Strike Eagle là biến thể của dòng máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không F-15 Eagle do McDonnell Douglas phát triển (nay là Boeing). Khác với bản gốc, Strike Eagle được thiết kế để thực hiện cả nhiệm vụ không đối không và không đối đất, mang lại tính linh hoạt cao trong tác chiến.

Chiếc F-15E đầu tiên được chuyển giao vào tháng 4 năm 1988 cho phi đoàn huấn luyện chiến thuật 405 tại căn cứ Không quân Luke, bang Arizona. Mặc dù được thiết kế trong thời Chiến tranh Lạnh để đối đầu với quân đội Liên Xô, F-15E lại được đưa vào sử dụng vào cuối thời kỳ này.

Tuy nhiên, máy bay nhanh chóng khẳng định vị thế trong các chiến dịch quân sự lớn như chiến tranh vùng Vịnh năm 1991, chiến dịch tại Afghanistan và Iraq. Nhờ thiết kế chức năng kép cùng khả năng hoạt động mọi thời tiết, F-15E đã chứng minh hiệu quả cao trong cả nhiệm vụ tiêu diệt mục tiêu mặt đất và tác chiến không đối không.

Việc tái triển khai F-15E Strike Eagle từ châu Âu về Mỹ cho thấy một bước điều chỉnh chiến lược trong bố trí lực lượng không quân Mỹ. Mặc dù thời điểm và địa điểm cụ thể vẫn chưa được xác định, căn cứ Seymour Johnson đang nổi lên như một lựa chọn hợp lý, đáp ứng cả nhu cầu kỹ thuật và chiến lược.

Hoàng Vũ