Mỹ trao trả nhiều kỷ vật chiến tranh cho Việt Nam

Sáng 10/7, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức Trưng bày tài liệu "30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ" và phối hợp với Hội Việt – Mỹ, Tổ chức "Trái tim Người lính", Câu lạc bộ "Mãi mãi tuổi 20" và Trung tâm Việt Nam, Đại học Texas Tech (Mỹ) tổ chức trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ và các cựu chiến binh.

Đây là hoạt động thiết thực nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ và kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).

Những hồ sơ, văn bản, bức thư ngoại giao, biên bản hội đàm được cẩn thận gìn giữ trong các kho lưu trữ ở cả hai quốc gia Việt Nam và Mỹ là minh chứng sắc nét cho quá trình hợp tác giữa các bên.

Nhiều tài liệu lần đầu được công bố

Trưng bày khai thác nguồn tư liệu phong phú từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia III thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại học Công nghệ Texas – Mỹ, các nhân chứng lịch sử phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, quốc phòng...

Đặc biệt, trưng bày giới thiệu nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố, tiêu biểu như: các văn bản liên quan đến tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ; Tuyên bố của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam, công bố tại Nhà Trắng ngày 11/7/1995, hiện lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Mỹ; Tuyên bố của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày 12/7/1995 về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton, hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper cùng tham quan triển lãm.

Ngoài ra, trưng bày còn giới thiệu một số hồ sơ, chứng tích chiến tranh lần đầu tiên được trao trả cho các cựu chiến binh, thân nhân các gia đình liệt sĩ, hiện lưu giữ tại Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ, Đại học Công nghệ Texas, Mỹ.

Nhân dịp này, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam cũng gửi tặng 30 bức ảnh - tượng trưng cho số năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ.

Trưng bày không chỉ tái hiện chặng đường 30 năm hình thành và phát triển quan hệ Việt - Mỹ, mà còn gửi đi thông điệp về một tương lai hợp tác ổn định, cùng hướng tới hòa bình và thịnh vượng.

Triển lãm thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng.

Nhân dịp này, Trung tâm Việt Nam - Đại học Công nghệ Texas sẽ trao tặng cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia III hơn 200 bộ hồ sơ, dữ liệu chứng tích chiến tranh để quản lý và tiếp tục trao trả cho các gia đình.

Năm 2025, Tổ chức "Trái tim người lính Việt Nam" đã tiến hành biên soạn và giới thiệu tóm tắt gần 50 hồ sơ chứng tích chiến tranh lên mạng xã hội, sau đó, các nhóm tình nguyện viên của Câu Lạc bộ "Mãi mãi tuổi 20" và "Kỷ vật kháng chiến" ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, theo những thông tin và địa chỉ hiếm hoi có trong hồ sơ đã đến từng thôn xóm của các xã, phường, để trực tiếp tìm kiếm và xác minh…

Kết quả, chỉ sau gần 2 tháng nỗ lực thực hiện, đã tìm được thân nhân của 22 Liệt sĩ và một số cựu chiến binh còn sống liên quan đến các hồ sơ chứng tích nêu trên.

Sau hàng chục năm xa cách, sự trở về của các hồ sơ, kỷ vật chiến tranh đã tạo nên nhiều cung bậc cảm xúc đối với thân nhân, đồng đội và chính chủ nhân.

Nỗ lực hàn gắn vết thương chiến tranh

Phát biểu tại buổi lễ, ông Cao Huy - Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định, hoạt động trưng bày tài liệu và trao trả hồ sơ chứng tích không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường 30 năm đầy dấu ấn, mà còn là một khoảnh khắc xúc động và nhân văn, góp phần củng cố và phát triển mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ Việt – Mỹ trong thời kỳ mới.

Ông Cao Huy - Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

Điểm lại những dấu mốc trong quan hệ hai nước, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1995, ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013 và đặc biệt là nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững năm 2023, ông Cao Huy nhấn mạnh đây là thành quả phản ánh sự chín muồi của lòng tin, lợi ích lâu dài và phù hợp với nguyện vọng nhân dân hai nước.

"Trưng bày không chỉ tái hiện chặng đường 30 năm hình thành và phát triển quan hệ Việt - Mỹ, mà còn gửi đi thông điệp về một tương lai hợp tác ổn định, cùng hướng tới hòa bình và thịnh vượng", Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định.

Chia sẻ tại buổi lễ, ông Marc Knapper - Đại sứ Mỹ tại Việt Nam khẳng định việc tổ chức triển lãm và trao trả hồ sơ, kỷ vật chiến tranh chứa đựng những câu chuyện sâu sắc về sự kết nối giữa con người, sự chia sẻ và hòa giải.

Những bức ảnh, hiện vật, tài liệu được trưng bày không chỉ là những lát cắt lịch sử, mà còn là minh chứng sống động cho chặng đường mà chúng ta đã đi qua, từ chiến tranh đến quan hệ tin cậy và hợp tác.

Đây là hoạt động hết sức nhân văn đồng thời thể hiện tinh thần trách nhiệm và thiện chí trong quan hệ Việt - Mỹ nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần củng cố lòng tin, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa nhân dân hai nước.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ và các cựu chiến binh.

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ, trong 30 năm qua, quan hệ ngoại Việt – Mỹ đã chứng kiến những bước phát triển rất mạnh mẽ. Hai nước từ hai phía của một cuộc chiến đã trở thành bạn bè, trở thành đối tác, rồi đối tác toàn diện và đến nay là đối tác chiến lược toàn diện.

Quan hệ phát triển trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao cho đến kinh tế, thương mại, đầu tư, quốc phòng an ninh, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghê, giao lưu nhân dân và đặc biệt là khắc phục hậu quả chiến tranh.

Trong đó, đối ngoại và giao lưu nhân dân đã trở thành một phần hết sức ý nghĩa của quan hệ hai nước trước và trong xuyên suốt 30 năm qua của quan hệ hai nước, là cơ sở để xây dựng và không ngừng củng cố lòng tin giữa hai nước.

Đại sứ Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ.

"Có được thành tựu trên trong 30 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ, không phải là một sự ngẫu nhiên mà đó là kết quả của sự nỗ lực và quyết tâm rất cao của nhân dân và Chính phủ cả hai nước.

Trước hết là nỗ lực nhằm hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hiểu biết, hòa giải và xây dựng lòng tin. Đó là việc xây dựng các mối quan hệ dựa trên bình đẳng, công bằng, cùng có lợi và đan xen lợi ích với nhau. Và đó cũng là việc đối thoại vượt qua các khác biệt, nhân lên các điểm đồng và thúc đẩy hợp tác giữa hai bên", Đại sứ Phạm Quang Vinh khẳng định.

Với ký ức được gìn giữ, với sự hợp tác được bồi đắp bằng thiện chí và trách nhiệm, quan hệ Việt - Mỹ hứa hẹn một tương lai tươi sáng, vì lợi ích của nhân dân hai nước, và vì một thế giới hòa bình, ổn định, nhân văn và phát triển.

Mạnh Quốc - Quỳnh Chi