Mỹ xem xét áp thuế tàu Trung Quốc, có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng

Tàu chở hàng hóa cập cảng Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Tuy nhiên, kế hoạch này đang làm dấy lên lo ngại sâu rộng về nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng và tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ cũng như thương mại toàn cầu.

Theo USTR, Trung Quốc hiện sản xuất hơn 50% tổng trọng tải tàu hàng trên toàn thế giới, tăng mạnh từ mức 5% vào năm 1999. Trong khi đó, các xưởng đóng tàu Mỹ chỉ chiếm 0,01% thị phần, với phần lớn công suất dành cho các đơn hàng của Hải quân. Đề xuất của USTR nhắm đến việc phục hồi ngành đóng tàu thương mại trong nước, đồng thời tạo đòn bẩy để buộc Bắc Kinh chấm dứt các chính sách công nghiệp bị cáo buộc là không công bằng.

Theo các nhà phân tích, nếu được thông qua, mức thuế mới có thể lên tới 3,5 triệu USD mỗi lần tàu Trung Quốc cập cảng Mỹ và ảnh hưởng tới khoảng 83% lượt tàu container, 2/3 lượt tàu chở ô tô và gần 1/3 tàu chở dầu thô cập bến Mỹ trong năm ngoái. Tại phiên điều trần công khai kéo dài hai ngày bắt đầu từ hôm nay tại Washington, nhiều doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và chuyên gia sẽ lên tiếng phản đối đề xuất, cho rằng nó gây hại cho người tiêu dùng, làm tăng giá hàng hóa, gây áp lực lên lạm phát và đe dọa việc làm.

Ông Jose Severin, đại diện hãng Mercury Group, cho biết một số hợp đồng vận chuyển ống thép xuyên Đại Tây Dương đã phải tạm hoãn do lo ngại phát sinh chi phí thuế mới, ước tính từ 1 đến 3 triệu USD mỗi chuyến hàng, gấp đôi thậm chí gấp ba chi phí hiện tại. Ông cũng cảnh báo dự án ống thép tại Louisiana vẫn cần hơn 16.000 tấn nguyên liệu, trong khi nguồn cung nội địa không thể đáp ứng đủ.

Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ xuất hiện một thị trường vận tải phân tầng, trong đó các tàu do Trung Quốc đóng bị đối xử khác biệt. Một số hãng vận tải đã bắt đầu hạn chế sử dụng tàu Trung Quốc cho các hợp đồng dài hạn do lo ngại phát sinh chi phí. Tuy nhiên, công suất tại các xưởng đóng tàu ở Hàn Quốc và Nhật Bản gần như đã đạt mức tối đa, với lịch giao tàu mới chỉ có thể bắt đầu từ năm 2028, khiến các chủ tàu rơi vào thế khó lựa chọn.

Dù một số ý kiến ủng hộ việc kiềm chế sức mạnh hàng hải của Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp cho rằng các biện pháp đề xuất thiếu thực tế. Ông Joe Kramek, Giám đốc điều hành Hội đồng Vận tải Hàng hải Thế giới, nhận định đây là biện pháp lỗi thời, chỉ gây tổn hại cho kinh tế Mỹ. Trong khi đó, một số ý kiến trong chính giới Mỹ đề xuất nên ưu tiên hỗ trợ ngành đóng tàu bằng cách hợp tác với các đồng minh như Hàn Quốc, Nhật Bản, Phần Lan thay vì tạo thêm rào cản thương mại.

Dự thảo sắc lệnh hành pháp có tên "Làm cho ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại" (Make Shipbuilding Great Again) cũng đã được tiết lộ, trong đó nêu khả năng Mỹ sẽ vận động các quốc gia khác cùng chống lại sự thống trị của Trung Quốc trên biển, nếu không muốn đối mặt với các biện pháp trả đũa. Hiện Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận về kế hoạch này. Trong khi đó, giới vận tải cảnh báo việc các hãng tàu né tránh các cảng nhỏ tại Mỹ có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều cộng đồng địa phương và các ngành xuất khẩu như nông sản và nguyên liệu.

Kết quả cuối cùng về đề xuất của USTR dự kiến sẽ được công bố trong vài tuần tới.

Hoàng Anh/Báo Tin tức