Năm Rồng vượt chông gai

Biểu tượng Rồng đã có từ thời dựng nước, với truyền thuyết con Rồng cháu Tiên. (Nguồn: Tạp chí Tài chính tiền tệ)

Không khách sáo như mọi lần, năm nay Ngọc Hoàng chẳng đợi phóng viên Báo TG&VN mời mọc mà sốt sắng tự ý vi hành hạ giới. Cả vũ trụ nói chung và Việt Nam nói riêng năm 2024 có bao chuyện long trời lở đất, thế mà ở nước Nam các anh trai vẫn hồn nhiên vượt chông gai, còn các chị đẹp vẫn mải mê đạp sóng. Sao lạ vậy ta?

Ngọc Hoàng sử dụng AI

Để nắm vững tình hình hạ giới trước khi vi hành, mọi năm Bút Trúc thường trình Ngọc Hoàng bản báo cáo ưu nhiều hơn khuyết. Năm nay tự Ngọc Hoàng thao tác công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), chỉ sau vài phút, với đề bài: “Năm rồng hạ giới có gì?”, Ngọc Hoàng đã có một bản tường trình như ý… Chat-GPT quả là đắc dụng, cái gì cũng tỏ tường, khách quan, ưu khuyết phân minh làm nản lòng những kẻ xưa nay chuyên tô vẽ thành tích hoặc bày đặt phông màn.

Các nhà khoa học nhắc nhở khẩn thiết rằng AI không phải là một công cụ “thần thánh” mà thực chất, đó là cơ sở hạ tầng vật chất đang định hình lại Trái đất và tương lai nhân loại. Nhờ AI, ta giới thiệu bản báo cáo này, phần ưu nói ít hơn dù thành tích quá nhiều và truyền thông toàn cầu đã hết lời ca ngợi, còn phần chông gai và triển vọng nhấn mạnh hơn cho dù nghịch nhĩ.

Thiên hạ năm Rồng nhiều cơn gió ngược, xung đột ở Ukraine chưa yên thì lại đến Trung Đông, ông Donald Trump bất ngờ thắng cử vang dội tại Mỹ trong khi ở Hàn Quốc, Tổng thống bị luận tội, chính quyền Tổng thống Syria sụp đổ, nội tình mấy nước “đàn anh” ở châu Âu, Canada… liên tiếp chao đảo, cánh hữu trỗi dậy, tranh chấp thương mại gia tăng, bên cạnh đó, thiên tai liên tiếp xảy ra. Thế nhưng, bất chấp sóng gió, kinh tế toàn cầu vẫn hạ cánh mềm đạt mức tăng trưởng GDP 3,2 %.

Các chuyên gia trên thế giới nhất loạt nhận định, kinh tế nước Nam năm 2024 ghi nhận tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 7,09% và tiếp tục đứng đầu nhóm các nền kinh tế lớn nhất khu vực ASEAN, đạt và vượt toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu. Nước Nam ghi nhận khá nhiều tín hiệu tích cực, trong đó có hiện tượng “đại bàng” tỷ USD dồn dập đến làm tổ với các kế hoạch rót vốn đầu tư.

Có được thành quả này là do nước Nam đang hội đủ ba chân kiềng là thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Dĩ nhiên không ai dám chắc đại bàng đến rồi ở lại mãi. Các nhà hoạch định chính sách của Đài Loan (Trung Quốc) và một số doanh nghiệp Hàn Quốc lo xa chuẩn bị tư thế Việt Nam + 1 để đối phó trường hợp Mỹ tăng thuế nhập khẩu vì có kẻ lợi dụng thị trường nước Nam để bán hàng của họ. Xem ra việc cải thiện khả năng xác định xuất xứ hàng hóa, giám sát hàng quá cảnh là những biện pháp không thừa.

Kết quả tuyệt vời của kinh tế nước Nam không bất ngờ đối với giới đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, giới đầu tư trong nước mới cảm nhận rõ những nhọc nhằn mà cả nước phải đối mặt: tiền vào thị trường cổ phiếu không nhiều, khiến chỉ số VN-Index cả năm không qua nổi 1.300 điểm, chủ yếu quẩn quanh ở mốc 1.200 điểm được xác lập từ năm 2006. Khối ngoại bán ròng khoảng 3,1 tỷ USD cổ phiếu Việt trong 11 tháng, cao kỷ lục, lượng dự trữ ngoại tệ giảm, đầu tư công chưa cải thiện như mong đợi, thu ngân sách cao nhưng tiền đem gửi ngân hàng…

Đó là chưa kể bệnh cũ: kim ngạch xuất khẩu và thặng dư thương mại vẫn chủ yếu nằm trong tay của các doanh nghiệp FDI, vai trò của các doanh nghiệp tư nhân trong nước vẫn còn hạn chế, hiệu quả của nhiều doanh nghiệp Nhà nước chưa cao, Mỹ vẫn chưa công nhận nước Nam có nền kinh tế thị trường, EU vẫn duy trì thẻ vàng với mặt hàng hải sản…

Với những thành tựu của năm Rồng, nước Nam có quyền tự hào về sự nỗ lực “vượt nắng thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “chỉ bàn làm không bàn lùi”, nhất là đồng cam cộng khổ khắc phục hậu quả nặng nề của cơn bão số ba. Tuy nhiên, với mục tiêu trở thành nước có thu nhập trung bình cao thì nhiệm vụ phía trước của nước Nam còn cao hơn núi.

Xét về GDP/đầu người, nước Nam vẫn xếp ở mức khá thấp, đứng thứ sáu trong khu vực Đông Nam Á. Nước Nam có thể tăng GDP bình quân đầu người lên 8.000-9.000 USD nhưng không thể bứt qua được 10.000 USD, tức là chỉ ở mức nước thu nhập trung bình cao chứ không thể gia nhập nhóm các nước phát triển với GDP bình quân đầu người trên 13.000 USD. Để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình là bài toán khó, đã biết từ lâu nhưng nay là thời điểm vẫn còn cơ hội để tìm ra đáp số.

Theo Ngân hàng thế giới, từ năm 1960 đến nay mới chỉ có 24 quốc gia và vùng lãnh thổ đã thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Chỉ có nghĩ lớn, làm lớn thì nước Nam mới vươn mình đứng dậy sáng lòa.

Một số thống kê về dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam của các tổ chức uy tín. (Nguồn: Vietstock)

Cơ hội bứt tốc

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 được Quốc hội giao Chính phủ là 6,5-7%, phấn đấu 7-7,5%, phản ánh kỳ vọng về sự cải thiện trong hoạt động kinh tế trong năm sau. Tuy nhiên để đạt mức thu nhập cao, trước hết năm 2025 tăng trưởng GDP phải là 8% và 10 năm sau đó phải ở mức hai con số. Muốn vậy, những nền móng cho mục tiêu này cần được xây dựng. Đó là đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện thể chế; chống lãng phí; tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy; khởi động và hoàn thiện những công trình thế kỷ như đường sắt tốc độ cao, tái khởi động điện hạt nhân, hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc, sân bay Long Thành, cảng nước sâu và nhiều cơ sở công nghệ cao, trung tâm tài chính quốc tế...

Đây chính là các bước chuẩn bị chủ động cho thời kỳ phát triển mới. Muốn đất nước vươn mình, tăng trưởng kinh tế cao lên và nền kinh tế độc lập, tự chủ thì phải phát triển được đội ngũ doanh nhân nước Nam và đội ngũ nghiên cứu khoa học, công nghệ, gắn bó hỗ trợ nhau. Nếu không có công nghệ, không có năng lực tiếp nhận chuyển giao công nghệ và không có lực lượng doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh thì không thể có nền kinh tế độc lập, tự chủ và kỷ nguyên mới được.

Trên con đường tiến lên phía trước còn nhiều rào cản phải vượt qua. Thật mừng khi người đứng đầu Đảng Cộng sản nước Nam đã nói rất rõ: trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực, thì “thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn, cần sớm khắc phục”. Nếu không vi hành hạ giới, ta không thể hiểu nổi thế nào là kỷ nguyên vươn mình ở nước Nam, “điểm nghẽn” là gì.

Số liệu thống kê cho thấy quy mô nền kinh tế của nước Nam năm 2023 đã tăng gấp 96 lần so với năm 1986 tức là thời điểm bắt đầu Đổi mới. Với sự thay đổi của lực lượng sản xuất lớn lao này buộc quan hệ sản xuất cũng phải hoàn thiện cho phù hợp, nhất là khi nước Nam quyết liệt phấn đấu cho một nền kinh tế số, kinh tế xanh. Cơ duyên kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại đang mở ra cơ hội bứt tốc.

Quả là “Không đi không biết nước Nam”… Mang tiếng là sâu sát, nhưng Ngọc Hoàng quá bất ngờ trước sự thật nước này đã dành hơn 70% ngân sách để nuôi bộ máy cồng kềnh. Ta được sống trong những ngày cuối năm sôi động của nước Nam. Với tâm thế vừa chạy, vừa xếp hàng trong cuộc marathon sắp xếp lại bộ máy các ngành các cấp và tinh giảm biên chế. Thật kỳ lạ, tại những nơi đông đúc như Bảo tàng lịch sử quân sự, lễ trao giải thưởng Vinfuture, Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam… đến các sự kiện như đi bão mừng bóng đá Việt Nam lên ngôi đầu Đông Nam Á, hoặc tại các đêm nhạc hội Anh trai vượt ngàn chông gai… người ta đều nhắc đến chủ trương sắp xếp bộ máy.

Có một số người tâm tư nhưng đa phần là hồ hởi bởi đây là cuộc cách mạng không thể không làm. Một số chuyên gia còn nói: bên cạnh tinh giản bộ máy, cần tiếp tục tinh giản hệ thống pháp luật, nghĩa là bỏ nhiều đạo luật, đặc biệt là luật trung gian, hệ thống pháp luật cần được thiết kế lại, có sự tham gia của các chuyên gia độc lập, trước mắt tập trung bỏ luật cũ chứ chưa nên ra luật mới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và CEO Nvidia Jensen Huang cùng đi uống bia Tạ Hiện, ăn nem chua rán. (Nguồn: Vnxexpress)

Trong thời gian lưu trú ở nước Nam, ta gặp nhiều sếp lớn của một số tập đoàn công nghệ hàng đầu như tỷ phú Jensen Huang chọn nước Nam xây dựng trung tâm nghiên cứu AI thứ ba trên thế giới, ông ta muốn nước Nam là ngôi nhà thứ hai của NVIDIA và trở thành “người chơi” nổi bật về AI của khu vực. Cùng với ông còn có nhà cung ứng của Apple-Foxconn, tỷ phú Mark Zuckerberg của Meta, SpaceX của tỷ phú Elon Musk, tập đoàn Trump Organization và nhiều đại gia khác…

Bút Trúc mừng ra mặt vì quán bia vỉa hè hắn thường gắn bó, nay đã có mặt nhiều nhân vật nổi tiếng. Nhiều vị thượng khách đã dùng phở Hà Nội, đến Bắc Giang nếm vải thiều và có thể thử nhãn lồng Hưng Yên khi có dịp. Cũng như hơn 17 triệu khách du lịch ngoại quốc đến nước Nam năm nay, Ngọc Hoàng vui mừng dùng thử mạng 5G nội địa, tò mò khám phá những vũ khí tinh xảo của nước này lần đầu công bố và thưởng thức ẩm thực. Nước Nam vừa là địa chỉ công nghệ số hàng đầu thế giới, vừa muốn là “bếp ăn” của các công dân toàn cầu.

Bút Trúc hớn hở dự lễ kỷ niệm 35 năm ra số đầu của Báo, hắn mừng lắm vì dịp này cả ba vị lãnh đạo cao nhất của nước Nam đã gửi lẵng hoa chúc mừng. Hắn tự hào vì đã có cả trăm bài đóng góp cho Báo. Hắn cũng lo vì TG&VN không bị giảm biên chế mà còn gánh thêm trách nhiệm do cơ quan được nhận thêm các công việc từ các ban, ngành khác. Vừa mừng, vừa lo, lại bỏ nhiều công sức ăn ngủ cùng bóng đá nên năm nay Bút Trúc không làm thơ mà mượn của tác giả Thích Tánh Tuệ để chúc năm mới tới các độc giả:

Năm mới chúc nhau một chữ Thành

Thành công, thành tựu với thành nhân

Hướng về phụng sự vun tài đức

Hạnh phúc miên trường… Tâm mãi Xuân.

Theo văn hóa nước Nam, rắn từ lâu đã được xem là hiện thân của sự khôn ngoan, linh hoạt và kiên nhẫn. Cầu mong năm Ất Tỵ thiên hạ thái bình lột xác và không ngừng đổi mới.

Báo Thế giới và Việt Nam kỷ niệm 35 năm ra số đầu tiên, ngày 25/12/2024. (Ảnh: Tuấn Anh)

TSKT. Nguyễn Xuân Nho