'Nâng bước em tới trường': Hành trình gieo tri thức của người lính

Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” là một trong những nội dung chính sách thuộc Tiểu dự án 3, Dự án 3 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg (Chương trình MTQG 1719). Trong 5 năm qua, chính sách được lực lượng Quân đội triển khai bằng trách nhiệm và tâm huyết, qua đó chắp cánh tri thức cho hàng chục nghìn học sinh (HS) dân tộc thiểu số ở khắp các vùng miền.

Ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, đường đến trường của học sinh dân tộc thiểu số vẫn còn gian nan. (Ảnh: Ngọc Chí)

Điểm tựa cho những mảnh đời bất hạnh

Ngày 11/10/2017, một trận lũ bất ngờ đã quét qua thôn Chiềng, xã Bát Mọt, tỉnh Thanh Hóa (trước thuộc huyện Thường Xuân). Thiên tai đã khiến gia đình em Lang Thị Như Ý - HS lớp 5 Trường Tiểu học Bát Mọt 1, chịu mất mát lớn khi người cha bị lũ cuốn trôi, đúng thời điểm em trai của Ý vừa chào đời.

Những năm sau đó là quãng thời gian đầy nhọc nhằn khi mẹ của Ý đi bước nữa, gửi hai chị em cho ông bà nội chăm sóc. Năm học 2023–2024, đường đến trường của Như Ý đứng trước nguy cơ “gãy ngang” bởi em trai bước vào lớp 1, trong khi ông bà đã tuổi cao, sức yếu, khó có thể lo toan cho cả hai cháu cùng lúc.

Đúng thời điểm khó khăn ấy, Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” đã kịp thời trở thành “điểm tựa” của Như Ý. Cán bộ Đồn Biên phòng (ĐBP) Bát Mọt - Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Thanh Hóa, đã trực tiếp đến nhà, động viên Như Ý tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ học tập.

Ông Lang Văn Đồng - ông nội của Như Ý, rất xúc động khi biết, cháu mình được hỗ trợ 500 nghìn đồng/tháng, được hưởng trong 9 tháng/năm học cho đến khi học hết lớp 12.

“Chỉ biết cảm ơn các anh bộ đội. Được hỗ trợ để học tập, chỉ mong cháu ngoan ngoãn, học giỏi, sau này lớn lên đóng góp cho bản thân, gia đình và xã hội”, ông Đồng cho biết.

Trận lũ quét ngày 11/12/2017 đã gây thiệt hại nặng nề cho thôn Chiềng, xã Bát Mọt, tỉnh Thanh Hóa, khiến 4 người chết, trong đó có bố của Lang Thị Như Ý. (Ảnh tư liệu)

Như Ý là một trong 219 HS người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang được tiếp sức đến trường từ Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường”, do BĐBP tỉnh Thanh Hóa thực hiện.

Cùng với lực lượng BĐBP, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa cũng được giao nhiệm vụ thực hiện dự án. Theo Chính ủy - Đại tá Phạm Văn Sâm, năm 2025, từ kinh phí hơn 1 tỷ đồng do Bộ Quốc phòng phân bổ, đơn vị đã nhận nuôi 8 HS và hỗ trợ 120 HS.

“Đây là những HS người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, có thành tích trong học tập, rèn luyện”, Đại tá Sâm chia sẻ tại buổi trao kinh phí của dự án diễn ra đầu tháng 11 vừa qua.

Theo Đại tá Sâm, việc triển khai dự án là cơ hội để cán bộ, chiến sĩ toàn quân nói chung, lực lượng vũ trang tỉnh Thanh Hóa nói riêng tiếp tục chung tay cùng cấp ủy, chính quyền địa phương chắp cánh ước mơ cho các em HS có thêm điều kiện cắp sách đến trường, từ đó củng cố mối đoàn kết máu thịt quân - dân, xây dựng, củng cố cơ sở chính trị địa phương vững mạnh.

Trao con chữ, truyền hy vọng

Cũng như tỉnh Thanh Hóa, lực lượng BĐBP trên cả nước và 13 đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ, từ năm 2022 đến nay đã triển khai Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” bằng cả trách nhiệm của người lính.

Ngoài những kết quả đạt được của dự án thì sự hiện diện của trái tim người lính trong mỗi bước chân đến trường của HS là lý do để các chuyên gia chính sách xã hội nhận định, đây không chỉ là một chương trình an sinh, mà còn là mô hình kết nối tri thức với trách nhiệm công dân, gắn chăm lo giáo dục với chiến lược củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc.

Đáp lại sự kỳ vọng đó, HS được thụ hưởng dự án đã vượt khó vươn lên trong học tập. Theo báo cáo của Bộ Tư lệnh BĐBP - đơn vị được giao chủ trì thực hiện dự án, từ năm học 2022-2023 đến nay, 100% HS được hỗ trợ đều lên lớp, trong đó có 2.559 lượt em đạt danh hiệu HS xuất sắc, HS giỏi, 2.046 lượt cháu đạt HS khá; đặc biệt đã có 122 HS đạt giải kỳ thi các cấp.

Theo Thiếu tướng Văn Ngọc Quế, Phó Chủ nhiệm Chính trị BĐBP, đây là minh chứng cho sự quyết tâm và hiệu quả của Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường”. Với đặc thù là hỗ trợ HS học tập, cần được tiến hành liên tục, dài hạn, Bộ Tư lệnh BĐBP kiến nghị Chính phủ và các cơ quan Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục quan tâm để triển khai dự án trong những năm tiếp theo.

Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa trao đồ dùng học tập cho các học sinh từ kinh phí Dự án "Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường" năm 2025. (Nguồn ảnh: Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa)

Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” được xây dựng trên cơ sở kế thừa, phát triển mô hình “Nâng bước em tới trường” được triển khai năm 2016 và mô hình “Con nuôi Đồn Biên phòng” triển khai từ năm 2019 đến nay, tại 433 ĐBP trên cả nước.

Theo báo cáo của Bộ Tư lệnh BĐBP, từ năm 2016 đến hết năm 2024, từ 2 mô hình, đã có hơn 30 nghìn lượt học sinh được nhận nuôi và hỗ trợ, với kinh phí thực hiện khoảng 200 tỷ đồng. Nhiều học sinh đã trưởng thành từ chương trình, tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng.

Tiêu biểu như em La Thị Ngà, ở bản Tùng Hương, xã Tam Quang, tỉnh Nghệ An đã tốt nghiệp Khoa Nông học - Trường Đại học Vinh; em Hà Chung Kiên ở xã Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng, tốt nghiệp Học viện Biên phòng...

Việc triển khai các dự án nâng bước học sinh dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn được đến trường là một trong những giải pháp mang tính căn cơ, bền vững trong thực hiện công tác dân tộc ở địa bàn biên giới. Hiệu quả của chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng” và dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” không chỉ ở sự trưởng thành của các em có hoàn cảnh khó khăn, mà còn gắn trực tiếp với sự ổn định, phát triển bền vững, lâu dài của các vùng biên giới, hải đảo.

Điều này đã được Trung tướng Nguyễn Anh Tuấn, Chính ủy BĐBP khẳng định tại Hội nghị tổng kết công tác quần chúng giai đoạn 2021-2025, do Tổng cục Chính trị - Bộ Quốc phòng tổ chức ngày 28/11.

“Kết quả của chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng" và dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường" đã góp phần rất quan trọng nâng cao nhận thức của đồng bào các dân tộc vùng biên giới, khích lệ bà con quan tâm hơn tới việc học tập của con em mình. Đây cũng là sự bồi dưỡng, chuẩn bị nguồn nhân lực lâu dài cho địa bàn khu vực biên giới”, Trung tướng Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.

Sỹ Hào