Nâng cao năng lực cạnh tranh của thị trường bảo hiểm Việt Nam

Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau Lữ Văn Hùng chủ trì phiên thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: An Nhiên

Xem xét quy định bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy

Đánh giá cao mục đích ban hành Luật nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm; đơn giản hóa thủ tục hành chính... Song, ĐBQH Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) cho rằng, không nên “khoán trắng” việc hướng dẫn cho Chính phủ. Đại biểu đề nghị cần quy định rõ hơn các tiêu chí, phạm vi hướng dẫn để tránh tình trạng “luật khung, luật ống”. Đồng thời, cần rà soát tính thống nhất giữa Luật Kinh doanh bảo hiểm với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp và Luật Thanh tra (sửa đổi), nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

ĐBQH Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) phát biểu. Ảnh: An Nhiên

Bàn về tính hợp lý của quy định bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy trong dự thảo luật, ĐBQH Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) cho rằng, trên thực tế, nhiều người dân không mặn mà với việc mua bảo hiểm bắt buộc, do mức bồi thường thấp và việc triển khai còn mang tính hình thức.

“Người dân bị tai nạn chỉ được đền bù vài trăm nghìn đồng, không đáng kể, nên họ ngại mua. Thậm chí, nhiều nơi còn bán bảo hiểm xe máy dạo tại trạm xăng, hình thức này chẳng khác nào thu khống của người dân”. Do đó đại biểu đề nghị cần giảm bớt các thủ tục phức tạp không cần thiết liên quan đến loại hình bảo hiểm này.

ĐBQH Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) phát biểu. Ảnh: An Nhiên

Đồng tình với quan điểm của đại biểu Đinh Ngọc Minh, ĐBQH Trần Thị Vân (Bắc Ninh) cho rằng, người dân không quá "mặn mà" với loại hình bảo hiểm này. Qua thực tế các cuộc tiếp xúc cử tri, rất nhiều người dân phản ánh mua sản phẩm bảo hiểm này chỉ để “đối phó” với cơ quan chức năng chứ không phải xuất phát từ quyền lợi mà họ được hưởng.

Một trong những vấn đề “cốt lõi”, theo đại biểu Trần Thị Vân khiến người dân không quá “mặn mà” với loại bảo hiểm này là do tỉ lệ chi trả bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với xe máy khi xảy ra rủi ro tai nạn vẫn ở mức rất thấp.

ĐBQH Trần Thị Vân (Bắc Ninh) phát biểu. Ảnh: An Nhiên

Dẫn chứng số liệu của Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), số liệu cập nhật mới nhất từ báo cáo của các doanh nghiệp bảo hiểm cho thấy, 11 tháng năm 2024, tổng doanh thu bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe cơ giới tương tự là 736,9 tỉ đồng; ước tính chi phí bồi thường là 28,5 tỉ đồng. Tỷ lệ bồi thường chỉ khoảng là 4%.

Có thể thấy rất rõ so với các loại hình bảo hiểm khác, tỷ lệ bồi thường của bảo hiểm xe máy hiện nay là quá thấp, gần như chính sách này không phát huy tác dụng. Do đó, đại biểu Trần Thị Vân kiến nghị Ban soạn thảo cần cần nghiên cứu thấu đáo nội dung này, nhất là điều chỉnh tỷ trọng bồi thường nhằm bảo đảm quyền lợi và niềm tin của khách hàng.

Các đại biểu tham dự thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: An Nhiên

Cần quy định rõ trách nhiệm của Tư vấn viên hợp đồng bảo hiểm

Phát biểu ý kiến thảo luận, ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Ninh) nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật là cần thiết để hoàn thiện cơ chế pháp lý, nâng cao chuẩn mực quản lý, đảm bảo sự an toàn, minh bạch và phát triển bền vững của thị trường, tạo nên nền tảng pháp lý để thị trường bảo hiểm Việt Nam phát triển theo hướng an toàn, chuyên nghiệp trong hội nhập quốc tế…

Từ thực tế các vấn đề liên quan đến mua - bán bảo hiểm thời gian qua, đại biểu Leo Thị Lịch cho rằng, để tăng cường công tác bảo đảm quyền lợi của khách hàng, cơ quan soạn thảo cần phải quy định rõ trách nhiệm của bên tư vấn bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm…

ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Ninh) phát biểu. Ảnh: An Nhiên

Thông thường, một trong những trách nhiệm quan trọng của bên tư vấn bảo hiểm là phải tư vấn một cách khách quan và trung thực. Họ không được phép chỉ ra sản phẩm bảo hiểm có lợi cho công ty mà không quan tâm đến quyền lợi của khách hàng. Bên tư vấn bảo hiểm phải cung cấp cho khách hàng những thông tin chính xác và đầy đủ về các sản phẩm bảo hiểm. Nhân viên bảo hiểm cần giải thích chi tiết về các điều khoản liên quan đến quyền lợi, mức phí, thời gian bảo hiểm, các quyền lợi bổ sung, cũng như các trường hợp không được bảo hiểm… Đồng thời, cũng nên đưa ra những cảnh báo rủi ro bảo hiểm bao gồm các rủi ro phát sinh liên quan đến hợp đồng bảo hiểm.

Tuy nhiên, theo đại biểu Leo Thị Lịch, hiện nay có nhiều bên tư vấn bảo hiểm chỉ tư vấn những điều “có lợi” cho doanh nghiệp của họ mà không cảnh báo những rủi ro cho khách hàng, nên khi có vấn đề xảy ra, khách hàng vấn là người chịu thiệt thòi nhất.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: An Nhiên

Do đó, để bảo đảm quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm, ngoài hợp đồng bằng văn bản, để bảo đảm yếu tố minh bạch, rõ ràng, trung thực, đại biểu cho rằng cần có một bản ghi âm giữa hai bên làm dữ liệu, vật chứng để lưu lại. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng, giúp các cơ quan chức năng có căn cứ kiểm tra, thanh tra, đồng thời bảo đảm tính công bằng, minh bạch trong giao dịch.

"Việc ghi âm quá trình tư vấn không chỉ giúp làm rõ trách nhiệm của tư vấn viên khi xảy ra tranh chấp, mà còn góp phần nâng cao đạo đức nghề nghiệp, chuẩn mực ứng xử của đội ngũ tư vấn bảo hiểm. Qua đó, củng cố niềm tin của người dân đối với thị trường bảo hiểm, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và minh bạch của lĩnh vực này", ĐBQH Leo Thị Lịch nêu quan điểm.

ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) phát biểu. Ảnh: An Nhiên

Đồng tình với ý kiến của các đại biểu nêu trên, ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ trách nhiệm pháp lý của đại lý và người bán bảo hiểm. Theo đại biểu, thực tế cho thấy nhiều trường hợp đại lý tư vấn sai hoặc không đầy đủ, khiến người dân hiểu nhầm quyền lợi bảo hiểm, từ đó phát sinh tranh chấp khi xảy ra sự cố.

“Cần có chế tài cụ thể và đủ mạnh để bảo vệ quyền lợi người mua bảo hiểm, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, nơi hợp đồng thường kéo dài và giá trị lớn", ĐBQH Nguyễn Duy Thanh nhấn mạnh.

Bách Hợp - An Nhiên