Nên cởi mở hơn trong việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa với nhóm phóng viên báo chí

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương. Ảnh: Quốc hội

Theo đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết thực tế rất nhiều vụ việc, vụ án được đưa tin tràn lan trên báo chí, mạng xã hội… một cách không chính thống với các ý kiến trái chiều từ rất nhiều người dùng mạng xã hội.

Việc này đã tạo những tác động, áp lực không nhỏ đến người tiến hành tố tụng tham gia vụ án, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật, hơn nữa ảnh hưởng trực tiếp đến quyền cá nhân, quyền con người đã được quy định trong Hiến pháp.

Vì vậy, đại biểu cho rằng việc quy định chặt chẽ hơn hoạt động ghi âm, ghi hình tại phiên tòa là vô cùng cần thiết.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, ngoài việc giới hạn việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp, tuyên án hay công bố quyết định, mà cần giới hạn thêm ghi âm.

Vì theo đại biểu dù nguyên tắc công khai là công khai toàn bộ phiên tòa không chỉ là thời gian khai mạc, tuyên án, hay công bố quyết định nhưng nếu cứ để người dân tự do ghi âm, ghi hình trong thời gian xét xử sẽ ảnh hưởng đến quá trình xét xử vì ít nhiều cũng tạo nên sự lộn xộn.

Với những phiên tòa xử án ly hôn, án kinh doanh có nhiều bí mật đời tư, bí mật doanh nghiệp, kinh doanh, nếu ghi âm, ghi hình tràn lan, rồi đưa thông tin đã cắt gọt lên mạng xã hội sẽ ảnh hưởng tới tổ chức, cá nhân liên quan.

Nhất là hiện nay việc xử phạt vi phạm trên môi trường không gian mạng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Tuy nhiên, đại biểu lưu ý cần có sự phân biệt đối tượng được phép ghi âm, ghi hình tại phiên tòa.

Cụ thể, đại biểu đề xuất nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa với nhóm phóng viên, báo chí, truyền hình. Đây là những người được đào tạo bài bản, có chuyên môn, lại bị ràng buộc bởi công việc nên việc thông tin chắc chắn sẽ có sự chuyên nghiệp và tính khách quan hơn. Đây cũng là ý kiến, kiến nghị của nhiều cử tri là phóng viên, kỹ thuật viên truyền hình, báo chí.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Quốc hội

Cũng bày tỏ đồng tình có quy định ghi âm, ghi hình như dự thảo, song đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đề nghị chỉnh lý theo hướng: với phóng viên thuộc các cơ quan báo chí ghi âm, ghi hình bị can, bị cáo nếu được sự đồng ý của bị can, bị cáo.

“Nhưng báo chí ghi âm, ghi hình phải đúng, rõ, chịu trách nhiệm về bản ghi âm, ghi hình của mình. Tổng biên tập chịu trách nhiệm trong việc sử dụng ghi âm, ghi hình. Như thế đâu ai dám tung tin bậy bạ trên mạng” – ông Phạm Văn Hòa nói.

Đại biểu Dương Minh Ánh ủng hộ phương án 1, bởi quá trình xét xử có nhiều thông tin, chứng cứ công bố tại phiên tòa cần được HĐXX xem xét, quyết định trong bản án. Hơn nữa, quy định trên cũng đảm bảo sự nghiêm túc của phiên tòa, những người tham gia tố tụng không bị phân tâm.

“Quy định này cũng không hẹp hơn với quy định tại Luật Báo chí. Vì Luật Báo chí quy định báo chí hoạt động theo quy định của pháp luật thì luật này và luật khác cho đến đâu thì báo chí hoạt động đến đó” – bà Dương Minh Ánh nói, đồng thời đánh giá cao việc bổ sung quy định tòa án ghi âm, ghi hình toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.

Giải trình về nội dung các đại biểu quan tâm, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết về vấn đề hoạt động thông tin tại tòa án ông đã phát biểu tại phiên họp hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, Điều 141 của dự thảo không quy định quyền truyền thông mà chỉ điều chỉnh quy định trong phòng xét xử. Còn ra ngoài ban công phỏng vấn ai, quay phim ai thì đó là quyền của báo chí.

Theo ông Nguyễn Hòa Bình, đại biểu có cho rằng chỉ cần một bên đồng ý có thể ghi âm, ghi hình, tuy nhiên "bên này đồng ý mà bên kia không đồng ý cũng ảnh hưởng đến quyền con người".

Ông dẫn ví dụ, vợ chồng ly dị có rất nhiều lý do. Nếu vợ đồng ý nói trước truyền thông có thể ảnh hưởng đời tư của chồng. Đây là câu chuyện không thể một bên đồng ý mà cho phép truyền thông.

Tương tự vậy, hai doanh nghiệp A và B tranh chấp với nhau, bên nào cũng bảo tôi thắng thì sẽ lấy tư liệu bất lợi cho bên kia, vi phạm đời tư.

Do đó, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đề nghị xin giữ nguyên như phương án được TAND tối cao trình.

Minh Dương