Nga bắt đầu sản xuất hàng loạt máy bay Yak-130M để thay thế Su-25?
Máy bay Yak-130M bắt đầu được sản xuất hàng loạt sau khi hoàn thành các bài thử nghiệm cần thiết.
Nhà máy hàng không Irkutsk đã bắt tay sản xuất mới một chiếc máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130M đầu tiên, thay vì dùng khung thân cũ và trang bị khí tài mới như nguyên mẫu được giới thiệu cách đây ít lâu.
Hiện tại Irkutsk đang sản xuất 3 nguyên mẫu Yak-130M và lắp ráp chúng cùng với các hệ thống và bộ phận có sẵn, hãng tin RIA Novosti được đại diện Công ty Cổ phần Yakovlev (một thành viên của Tập đoàn công nghệ nhà nước Rostec) cho biết.
Yak-130M là phiên bản hiện đại hóa từ chiếc Yak-130, được Cục Thiết kế Yakovlev phát triển vào nửa đầu những năm 1990. Nguyên mẫu lần đầu tiên được giới thiệu trước công chúng tại diễn đàn kỹ thuật quân sự quốc tế Army 2024 vào tháng 8/2024.
Mặc dù mục đích chính của máy bay là huấn luyện phi công, Yak-130M cũng có thể được sử dụng như một phi cơ tấn công hạng nhẹ, thực hiện nhiệm vụ chiến đấu trong các cuộc xung đột cường độ thấp.
Yak-130M dự kiến sẽ được xuất khẩu chủ yếu với vai trò máy bay chiến đấu. Trước đó, Rosoboronexport cho biết tiềm năng xuất khẩu đối với Yak-130M là 40 chiếc và đang tiến hành tham vấn với các quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương và châu Phi.
Ngày thực hiện chuyến bay đầu tiên của máy bay Yak-130M sản xuất mới vẫn chưa được xác định. Đại diện Yakovlev cho biết điều này sẽ trở nên rõ ràng sau khi nguyên mẫu đầu tiên sẵn sàng.
Theo dữ liệu từ các nguồn mở, hơn 160 chiếc Yak-130 đã được sản xuất tại Nga và xuất khẩu tới nhiều quốc gia trên thế giới. Đáng chú ý là gần đây có thông tin Moskva sẽ dùng Yak-130M trong vai trò thay thế cường kích Su-25.
Đặc điểm nổi bật của Yak-130M là sự xuất hiện của trạm radar hàng không BRLS-130R và còn được tích hợp trạm trinh sát quang - điện tử SOLT-130K (dưới dạng pod treo ngoài).
Những cải tiến trên giúp nâng cao vượt trội năng lực tác chiến của máy bay, cả trong vai trò đối không lẫn đối đất. Ngoài ra dự kiến Yak-130M vẫn đủ khả năng thực hiện chức năng huấn luyện nâng cao đối với phi công tiêm kích cho Không quân Nga.
Trong bối cảnh trên, cần nhấn mạnh một chi tiết quan trọng đó là ngay từ năm 2012, Nga đã công bố kế hoạch từ bỏ hoàn toàn cường kích Su-25 khi tìm được phương án thay thế phù hợp.
Cụ thể vào năm 2017, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Liên bang Nga khi đó là ông Shoigu đã tuyên bố rằng Su-25 có thể được thay thế bằng Yak-130 "trong phiên bản sửa đổi phù hợp", nhưng cả số lượng lẫn khung thời gian đều không được đề cập.
Mặc dù vậy, câu hỏi Yak-130M có thể thành công đến mức nào trong vai trò thay thế Su-25 vẫn là một vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt nếu so sánh đặc điểm của hai loại máy bay chiến đấu này.
Trong khi Su-25 có thể mang tải trọng vũ khí lên tới 4,5 tấn, bán kính bay 750 km; thì chiếc phi cơ huấn luyện - chiến đấu Yak-130 ở phiên bản cơ sở chỉ có thể mang tải trọng đến 3 tấn, bán kính bay khoảng 550 km, con số này không thay đổi đối với Yak-130M.
Theo giới phân tích, Moskva có vẻ vẫn sẽ đặt niềm tin vào Yak-130M, bởi mặc dù không có lớp giáp bảo vệ mạnh mẽ như Su-25, nhưng thay vào đó chiếc máy bay này có nhiều cơ hội hơn để sử dụng vũ khí dẫn đường, yêu cầu quan trọng trong chiến tranh hiện đại.
