Ngân hàng có thể bị hạn chế chia cổ tức bằng tiền mặt khi tỷ lệ an toàn vốn dưới 10,5%

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân đối với dự thảo quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại (NHTM), chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, dự thảo đưa ra 2 phương án. Phương án 1: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu sẽ là 8%. Phương án 2: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đáp ứng đạt 10,5%, tuy nhiên, ở phương án này các nhà băng sẽ tăng tỷ lệ an toàn vốn theo lộ trình (bắt đầu nâng dần từ năm 2030 và đạt mức 10,5% vào năm 2033), trong đó đảm bảo vốn cấp 1 tối thiểu 6%, vốn lõi cấp 1 là 4,5%. Tổng vốn cấp 1 và vốn cấp 2 là 8%, vốn đệm bảo toàn vốn là 2,5%.

HDBank cho biết đã áp dụng bộ chuẩn mực Basel III vào quản trị kinh doanh, quản trị ngân hàng.

Dự thảo Thông tư cũng nêu rõ, trường hợp ngân hàng thương mại (NHTM) không đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8% sẽ không được chia cổ tức tiền mặt. Trường hợp NHTM không đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu và mức đệm bảo toàn vốn quy định trong năm tài chính, thì ngân hàng chỉ được dùng lợi nhuận chưa phân phối để chia cổ tức bằng tiền mặt theo tỷ lệ tối đa 20-80%. Ngân hàng chỉ được dùng 100% lợi nhuận để chia cổ tức tiền mặt khi đáp ứng được tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu và vốn đệm bảo toàn vốn.

Tỷ lệ này nhằm ngăn ngừa sự suy giảm của nền kinh tế. Tỷ lệ này linh hoạt trong từng thời kỳ do NHNN quyết định với mức dao động trong khoảng 0-2,5%, tăng lên trong thời điểm thị trường tăng trưởng nóng và giảm xuống khi thị trường hoạt động trong điều kiện ổn định.

Hiện nay, NHNN yêu cầu các NHTM phải tăng vốn và khả năng thanh toán, tăng cường tiềm lực tài chính, thực hiện các thỏa thuận về giám sát ngân hàng theo Basel III. Đây là chuẩn mực mà hệ thống ngân hàng Việt Nam hướng đến, thông qua việc nâng cao chất lượng về vốn và năng lực thanh khoản theo yêu cầu của chuẩn mực tạo nền tảng cho một hệ thống ngân hàng phát triển bền vững, có sức chống chịu biến cố, khả năng phục hồi sau biến cố và góp phần ngăn ngừa những tổn thất hệ thống có thể xảy ra.

"Bước đệm" cho Basel III được ngân hàng thực thi những năm qua là duy trì hệ thống kiểm soát với 3 trụ cột là tính hệ số an toàn vốn (CAR) theo Basel; áp dụng đánh giá nội bộ mức đủ vốn – ICAAP và minh bạch thông tin...

Trên thực tiễn, một số ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam đã nghiên cứu, tham khảo thông lệ quốc tế về Chuẩn mực Basel III để hướng tới việc áp dụng vào quản trị rủi ro, quản trị điều hành tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Do đó, NHNN cho rằng, việc nghiên cứu, ban hành Thông tư quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với NHTM, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để vừa cập nhật các quy định mới tại Chuẩn mực Basel III vừa phù hợp với đặc thù hoạt động của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam là cần thiết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam triển khai thực hiện.

Đến nay, 10 NHTM tại Việt Nam đã tuyên bố hoàn thành triển khai Basel III gồm OCB, HDBank, ACB, VIB, Nam A Bank, SeABank, LPBank, Techcombank, VPBank, Sacombank, MSB, ABBank.

Thanh Hoa