Ngân hàng 'đỏ mắt' săn nhân tài công nghệ

Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến hoạt động cuối năm nay. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN

Trong mục tiêu này, hệ thống ngân hàng giữ vai trò then chốt, dẫn dắt dòng vốn, đổi mới hoạt động và thúc đẩy hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển về công nghệ và dịch vụ, ngành ngân hàng đang đối mặt với thách thức lớn về nhân sự – yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh và sự bền vững của ngành.

"Khát" nhân sự công nghệ ngân hàng

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hiện có khoảng 200 triệu tài khoản tiền gửi, chiếm 87% dân số trưởng thành. Trên 90% giao dịch tài chính diễn ra qua kênh số, với khối lượng giao dịch dao động từ 50 đến 100 triệu lượt mỗi ngày, cho thấy mức độ số hóa sâu rộng trong hành vi tài chính của người dân. Điều này đòi hỏi lực lượng nhân sự am hiểu cả công nghệ lẫn nghiệp vụ ngân hàng.

PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng. Bnews/vnanet.vn phát

PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng cho biết, năm 2018, ngành ngân hàng cần khoảng 320 nghìn nhân lực công nghệ thì đến năm 2026, con số này dự kiến tăng lên 750 nghìn. Nhu cầu tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy một thập kỷ cho thấy áp lực chuyển đổi số rất lớn, yêu cầu nguồn nhân lực vừa giỏi công nghệ vừa hiểu sâu nghiệp vụ ngân hàng.

Tuy nhiên, nguồn cung nhân lực chất lượng cao còn rất hạn chế. Ông Lưu Danh Đức, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Lộc Phát (LPBank) kiêm Giám đốc Khối Công nghệ Thông tin, chia sẻ: “Kỹ sư công nghệ nhiều, nhưng tìm được người vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, vừa am hiểu tài chính ngân hàng rất khó. Cạnh tranh khốc liệt, yêu cầu cao về chất lượng khiến tuyển dụng phức tạp. Giữ chân nhân tài còn khó hơn, họ đòi hỏi cơ chế linh hoạt nhưng áp lực công việc và tốc độ ra sản phẩm nhanh khiến việc này càng gian nan”.

Ở góc độ tuyển dụng, bà Ngô Lan, Giám đốc Navigos Search phía Bắc cũng cho biết ở các lĩnh vực khan hiếm như Big Data và AI, nhiều ngân hàng phải săn nhân tài từ nước ngoài. Có trường hợp gửi 100 hồ sơ mới tìm được một ứng viên phù hợp.

Thực trạng này cho thấy khoảng cách lớn giữa đào tạo và nhu cầu thực tế ngành ngân hàng. Phần lớn kỹ sư công nghệ thiếu kiến thức kinh doanh và nghiệp vụ tài chính, không thể đáp ứng chuẩn mực ngành. Các ngân hàng cũng đang tinh gọn bộ máy để tăng hiệu quả hoạt động. Đơn cử, LPBank đã hợp nhất từ 18 khối vận hành xuống còn 8 khối, gom các bộ phận công nghệ, dữ liệu, chuyển đổi số vào chung một khối để nâng cao hiệu quả.

Tuy nhiên, chuyển đổi số không chỉ là công nghệ mà còn là cuộc cách mạng về tư duy và năng lực con người. TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, nhấn mạnh: “Dù AI phát triển, con người vẫn rất cần thiết, nhất là kiểm soát rủi ro tín dụng. Có những khâu như thẩm định, thu hồi nợ, kiểm soát rủi ro cần sự can thiệp của con người tới 40%”.

Bài toán gỡ rối

Trước thách thức này, các cơ quan quản lý và ngân hàng đã và đang triển khai nhiều giải pháp chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh cho biết: “Các trường như Đại học Bách khoa, Bưu chính Viễn thông, Học viện Ngân hàng đã đổi mới chương trình, không chỉ đào tạo sinh viên mới mà còn bồi dưỡng cán bộ đang công tác. Cần ban hành khung năng lực số theo vị trí công tác, tăng cường hợp tác theo mô hình ‘ba nhà’: Ngân hàng Nhà nước - Các cơ sở đào tạo - Các tổ chức tài chính, khoa học công nghệ. Bộ tiêu chuẩn đào tạo phải gắn lý thuyết với thực tiễn, tạo cơ hội thực hành cho sinh viên và nhân sự”.

Khách hàng giao dịch tại ABBANK. Bnews/vnanet.vn phát

Về phía ngân hàng, ông Phạm Hà Duy, Giám đốc Khối Ngân hàng số và Dữ liệu Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ tuyển dụng nhân sự từ Học viện Ngân hàng mà mở rộng ra các trường khác có kỹ năng công nghệ và tư duy nghề nghiệp đa dạng. Chúng tôi tạo cơ hội cho ứng viên có đam mê công nghệ dù chưa nhiều kinh nghiệm ngân hàng truyền thống. Cách làm này giúp tận dụng nguồn nhân lực công nghệ hiệu quả hơn”.

Ngoài ra, các ngân hàng áp dụng chiến lược “Buy - Build - Borrow” để giải quyết nhanh bài toán nhân lực. Trong đó, “Buy” là thu hút chuyên gia từ công ty công nghệ lớn, fintech hoặc thị trường quốc tế; “Build” là đầu tư trung tâm đào tạo nội bộ và phối hợp trường đại học để ươm mầm nhân lực tương lai; “Borrow” là thuê ngoài chuyên gia hoặc hợp tác với các công ty săn đầu người để xử lý dự án cấp bách.

Bà Ngô Lan cũng nhấn mạnh dù sẵn sàng chi trả mức lương cao từ 10.000 đến 40.000 USD/tháng, ngân hàng vẫn khó giữ chân chuyên gia phù hợp. Do vậy, môi trường làm việc linh hoạt, cơ chế dân chủ và động viên kịp thời là điều cần thiết để phát huy tối đa năng lực nhân sự.

Trong hành trình trở thành trung tâm tài chính quốc tế, ngành ngân hàng Việt Nam đối diện thách thức lớn về nhân lực công nghệ cao. Sự phát triển nhanh của công nghệ, thay đổi hành vi khách hàng và yêu cầu vận hành đa kênh đặt ra tiêu chuẩn mới về kỹ năng và chất lượng nhân sự.

Do đó, việc đổi mới đào tạo, đa dạng hóa nguồn tuyển dụng và giữ chân nhân tài là ưu tiên hàng đầu. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, các cơ sở đào tạo và ngân hàng sẽ quyết định sự phát triển bền vững của ngành, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế.

Lê Phương/Bnews/vnanet.vn