Ngân hàng, doanh nghiệp đề xuất bổ sung cơ chế mới quản lý thị trường vàng

Doanh nghiệp, ngân hàng đề xuất mở rộng nhập khẩu vàng và giao dịch phái sinh

Tại bảng tổng hợp góp ý dự thảo sửa đổi Nghị định 24, một số ngân hàng, doanh nghiệp kiến nghị NHNN nghiên cứu, xây dựng hành lang pháp lý và lộ trình cho phép triển khai thêm các sản phẩm khác để hỗ trợ thị trường như vàng kỳ hạn, chứng chỉ vàng… Bên cạnh đó, đề xuất NHNN xem xét bổ sung điều khoản cho phép DN, TCTD sản xuất vàng miếng, xuất/nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu được thực hiện các công cụ phòng ngừa rủi ro biến động giá (futrures, Forwards, swaps) với vàng tài khoản hoặc thị trường quốc tế. Ngoài ra, các tổ chức trên cũng đề nghị NHNN nghiên cứu, bổ sung quy định cho phép DN, TCTD có Giấy phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu được mua kỳ hạn từ nước ngoài.

Giải đáp đề xuất trên, NHNN cho biết, tại Khoản 2 Điều 112 Luật TCTD số 32/2024/QH15 quy định “Thống đốc NHNN quy định về phạm vi ngoại hối, cung ứng dịch vụ ngoại hối, cung ứng sản phẩm phái sinh; điều kiện, hồ sơ thủ tục chấp thuận việc kinh doanh ngoại hối, cung ứng dịch vụ ngoại hối, kinh doanh, cung ứng sản phẩm phái sinh của NHTM”. Trước đó, NHNN cũng đã ban hành Thông tư 40/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cung ứng sản phẩm phái sinh giá cả hàng hóa của NHTM.

Sau khi Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 được ban hành, NHNN sẽ rà soát, sửa đổi bổ sung các quy định có liên quan để tạo cơ sở cho NHTM có thể cung ứng sản phẩm phái sinh về vàng. Tuy nhiên NHNN lưu ý các DN khi sử dụng công cụ phái sinh thực hiện hạch toán theo quy định của Bộ Tài chính tại Thông tư 210/2009/BTC hướng dẫn áp dụng Chuẩn mực kế toán quốc tế về trình bày báo cáo tài chính và thuyết minh thông tin đối với công cụ tài chính tại Việt Nam. “NHNN sẽ phối hợp với cơ quan liên quan để xem xét việc bổ sung vàng vào danh mục hàng hóa được phép giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa theo quy định tại Nghị định 158/2006/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa (đã được sửa đổi, bổ sung)”, NHNN cho biết và thông tin thêm hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản sẽ được nghiên cứu, hướng dẫn cùng với việc hình thành Sở giao dịch vàng tập trung. Còn tại dự thảo Nghị định, NHNN đề xuất chưa sửa đổi quy định này.

Quy định cấp phép chặt chẽ để đảm bảo thị trường vàng cạnh tranh, minh bạch

Tại bảng tổng hợp góp ý dự thảo sửa đổi Nghị định 24, Hiệp hội Kinh doanh vàng và Doji đề nghị không nên bổ sung TCTD, đặc biệt là các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng. Nguyên nhân là nếu TCTD được thực hiện hoạt động “sản xuất” thì sẽ mâu thuẫn và không phù hợp với quy định tại Luật Các TCTD.

Giải trình về đề xuất này, NHNN cho biết việc cấp phép cho các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng là cần thiết trong giai đoạn hiện nay đảm bảo cho thị trường vàng cạnh tranh, công khai, minh bạch hơn và đã được NHNN giải trình cụ thể tại các báo cáo, tờ trình gửi lấy ý kiến rộng rãi.

Theo đó, bám sát chỉ đạo của Tổng Bí thư về việc xóa bỏ cơ chế độc quyền nhà nước về sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng tại Thông báo số 211-TB/VPTW, dự thảo Nghị định quy định các điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng với mục tiêu lựa chọn các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có đủ năng lực tài chính, tuân thủ pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng để thực hiện việc sản xuất vàng miếng.

Ở góc độ DN, PNJ đề xuất thêm NHNN xem xét cấp Giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ (TSMN); mở rộng cho phép các TCTD đã có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng được thực hiện việc nhập khẩu vàng nguyên liệu và xuất, nhập khẩu vàng miếng theo Giấy phép của NHNN cấp mà không chỉ giới hạn ở các TCTD được phép sản xuất vàng miếng.

Về đề nghị trên, NHNN cho biết, tại Thông báo số 211, Tổng Bí thư đã có chỉ đạo về việc mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, góp phần giảm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới. Thực tế hiện nay số lượng DN sản xuất vàng TSMN là rất lớn. Việc cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu do đó cần được thiết kế một cách tối ưu. Với sự tham gia của các NHTM đồng thời cùng các DN sản xuất vàng TSMN lớn, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu cho mục đích sản xuất vàng TSMN sẽ đảm bảo cạnh tranh, minh bạch hơn. Với cơ chế tại Dự thảo, các DN và NHTM đáp ứng điều kiện sẽ được NHNN xem xét cấp Giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Các ngân hàng HDBank VietinBank, BIDV, TCB đề xuất bổ sung: Quy định có Trung tâm kiểm định chất lượng vàng độc lập để đảm bảo đồng bộ chất lượng vàng miếng trong giao dịch; quy định cho phép bên thứ ba có năng lực được tham gia kiểm định chất lượng vàng miếng (trọng lượng, hàm lượng…) do doanh nghiệp được phép sản xuất.

Đồng thời, quy định cụ thể các nội dung bao gồm: Bộ tiêu chuẩn chất lượng, hướng dẫn kiểm định chất lượng, cần có tiêu chuẩn chung cho cả thị trường về khối lượng, hàm lượng vàng miếng từ cơ quan quản lý nhà nước để các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng sản xuất vàng miếng áp dụng…

Giải trình, NHNN cho biết Dự thảo Nghị định quy định trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện ban hành tiêu chuẩn quốc gia đối với vàng TSMN và vàng miếng; kiểm tra và quản lý chất lượng đối với vàng TSMN, vàng miếng và vàng nguyên liệu trong sản xuất, nhập khẩu và lưu thông trên thị trường; kiểm định phương tiện đo lường của các doanh nghiệp kinh doanh vàng.

NHNN sẽ tổng hợp, kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định tại Thông tư 22/2013 để tổ chức kiểm định hàm lượng vàng miếng và vàng nguyên liệu.

Liên quan đến hàm lượng vàng, trước đề nghị điều chỉnh khoản 1 Điều 14 theo hướng được phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu có hàm lượng vàng từ 99,5% trở lên, NHNN đã cho biết tiếp thu và tu chỉnh nội dung này tại Dự thảo nghị định.

Nguyễn Vũ