Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm triển khai sàn giao dịch vàng tại Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức Tọa đàm về thành lập Sàn giao dịch vàng tại Việt Nam. (Ảnh: SBV).

Ngày 15/10, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức "Tọa đàm về việc thành lập Sàn giao dịch vàng tại Việt Nam" nhằm thảo luận khung cơ chế, chính sách và các vấn đề kỹ thuật phục vụ cho việc hình thành sàn.

Tại tọa đàm, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, trong nhiều năm, thị trường vàng trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Với sự kiên định của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, đặc biệt là Nghị định 24 năm 2012, thị trường vàng đã đi vào khuôn khổ, góp phần ổn định vĩ mô trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, một số quy định tại Nghị định 24 đã không còn phù hợp với thực tiễn như quy định về việc Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước cho biết, việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng là bước đi mang tính chiến lược, nhằm hoàn thiện thể chế và hạ tầng thị trường theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và các cấp có thẩm quyền. Mục tiêu hướng tới là khơi thông nguồn vàng trong dân, tăng tính minh bạch cho thị trường, kiểm soát giao dịch tự do và nâng cao vai trò quản lý Nhà nước.

Trước đó, NHNN đã trình Chính phủ Nghị định 232 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, đồng thời khẩn trương xây dựng thông tư hướng dẫn thi hành, tạo hành lang pháp lý cho nhập khẩu, sản xuất và mua bán vàng trong nước. Phó Thống đốc cho biết, trong tháng 10, NHNN sẽ trình Chính phủ đề án thí điểm sàn giao dịch vàng.

Thành lập sàn giao dịch vàng sẽ có lộ trình và triển khai thận trọng

Tại tọa đàm, ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối, NHNN cho hay, việc thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý là phù hợp với thực tiễn và theo chỉ đạo của lãnh đạo các cấp và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Mục đích của việc thành lập sàn giao dịch vàng, bước đầu là sàn giao dịch vàng vật chất, trở thành kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu đủ tiêu chuẩn, đảm bảo công khai, minh bạch; từng bước theo lộ trình triển khai các sản phẩm vàng tài khoản, phái sinh; trở thành kênh huy động nguồn lực vàng trong dân, giảm tích trữ vàng để chuyển hóa thành nguồn lực đầu tư vào sản xuất, kinh doanh.

Đề cập đến những yếu tố thuận lợi cho việc thành lập sàn giao dịch vàng, ông Tuấn cho rằng Nghị định 232 đã tạo nền tảng pháp lý quan trọng khi trao quyền cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp phép nhập khẩu vàng cho các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đáp ứng điều kiện.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang có môi trường thuận lợi với sự hình thành của các cơ chế và mô hình tài chính hiện đại như sandbox – khung thử nghiệm đổi mới sáng tạo, trung tâm tài chính khu vực và quốc tế, sàn giao dịch tài sản mã hóa hay sở giao dịch hàng hóa. Một số ngân hàng cũng đã có kinh nghiệm trong việc tổ chức và vận hành các sàn giao dịch tài chính.

Ông Tuấn cho rằng, Việt Nam có thể tham khảo kinh nghiệm từ các mô hình sàn vàng thành công tại Trung Quốc (SGE), Ấn Độ (IIBX) hay Singapore (SBMA).

Về khó khăn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối nhấn mạnh hoạt động của sàn giao dịch vàng cần được triển khai thận trọng, có lộ trình phù hợp với điều kiện thực tế. Việt Nam là thị trường tiêu thụ vàng lớn, trong khi vàng là tài sản có giá trị cao, đòi hỏi hệ thống kho lưu trữ an toàn, chuyên biệt. Hiện nay, Việt Nam vẫn chưa có mạng lưới kho vàng tập trung hay trung tâm kiểm định vàng đạt chuẩn.

Đối với mô hình vận hành, ông Tuấn cho biết có thể xem xét ba hướng: thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia; đưa vàng vào danh mục giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa; hoặc xây dựng sàn vàng trong khuôn khổ Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Tất cả các phương án này đều hướng đến mục tiêu hình thành một trung tâm giao dịch vàng có quy mô, gắn với cơ sở hạ tầng kỹ thuật như hệ thống thanh toán, kho lưu trữ, từng bước huy động hiệu quả nguồn vàng trong dân.

Ông Tuấn cũng cho biết lộ trình thí điểm sàn giao dịch vàng tại Việt Nam sẽ được triển khai qua ba giai đoạn, với các bước cụ thể được điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến thực tế. Trong giai đoạn thí điểm, Việt Nam chưa thực hiện kết nối giữa sàn vàng trong nước và các sàn quốc tế.

Các ý kiến tại tọa đàm đều đánh giá cao tính cần thiết của việc thành lập sàn giao dịch vàng, đồng thời cung cấp nhiều góc nhìn chuyên sâu về cơ chế, kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị chính sách. Nhiều đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng sàn vàng tập trung, được quản lý thống nhất, khởi đầu với giao dịch vàng vật chất và tiến tới giao dịch vàng phi vật chất theo lộ trình.

Theo Ngân hàng Nhà nước, đây không chỉ là giải pháp quản lý vĩ mô mà còn là bước đi chiến lược giúp ổn định thị trường vàng, củng cố niềm tin của người dân, góp phần đưa nguồn vàng trong dân vào lưu thông, phục vụ cho sản xuất và phát triển kinh tế.

Thu Trang