Ngân sách đã bố trí 51 nghìn tỷ đồng chi cho khoa học công nghệ

Bộ trưởng đề nghị các bộ, ngành, địa phương đã có nguồn chi cho khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số có đề xuất với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính để bổ sung ngay. Đối với nguồn chi dự toán năm 2026, Bộ Tài chính sẽ triển khai theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương.

Trước đó, chiều 4/3, Tổng bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã chủ trì phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo. Tại cuộc họp, Tổng bí thư yêu cầu cơ quan chức năng điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 để bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời tăng dần tỷ lệ này trong những năm tiếp theo. Mục tiêu là nâng cao hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm và hàng hóa.

Về tháo gỡ thể chế, quy trình thủ tục chi cho nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Khoa học và Công nghệ, tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết về tháo gỡ cơ chế vướng mắc cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hiện nay, 2 bộ đang phối hợp để sớm tham mưu ban hành nghị định hướng dẫn, dự kiến trong tháng này.

(Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, theo lãnh đạo Bộ Tài chính, hiện nay, theo Nghị quyết 193 và theo dự thảo hướng dẫn đã tháo gỡ căn bản tất cả các vướng mắc, từ bố trí kinh phí, dự toán, phân bổ giải ngân, thanh quyết toán… Cơ chế đã mở và tiệm cận với hình thức tạo thuận lợi. Vì vậy, khi nghị định hướng dẫn được ban hành, chắc chắn quy trình chi cho nghiên cứu khoa học công nghệ được tháo gỡ hoàn toàn.

“Bộ Tài chính cũng đang rà soát tổng thể các vướng mắc, điểm nghẽn về thể chế, để trình và sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn. Hiện nay, qua rà soát, chúng tôi đang phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trình một dự án luật sửa nhiều luật, ngay trong kỳ họp Quốc hội tới. Cũng trong tháng 5 này, chúng tôi cũng sẽ đề xuất và trình Quốc hội sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước. Như vậy, các vấn đề liên quan đến thể chế chi cho khoa học công nghệ cơ bản đã tháo gỡ”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về cơ chế cho nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Bộ trưởng cho hay, hiện đang rà soát. Riêng nội dung hợp tác công tư sẽ sửa đổi ngay trong một luật sửa nhiều luật. Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ chuẩn bị luôn dự thảo nghị định hướng dẫn, để sau khi luật được thông qua sẽ ban hành nghị định hướng dẫn để áp dụng ngay.

Bộ trưởng tiết lộ, nội dung chính của hợp tác công tư lần này bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để phát triển đa dạng các loại hình hợp tác công tư, như "đầu tư công-quản trị tư" thông qua các phương thức đầu tư PPP như BO (nhà nước đầu tư, giao tư nhân quản lý vận hành), BOO (nhà nước đầu tư, tư nhân vận hành và chuyển giao cho tư nhân); hợp tác, liên doanh giữa các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công với tư nhân nghiên cứu, triển khai, ứng dụng KHCN… hoặc "đầu tư tư-sử dụng công" thông qua các hình thức đầu tư BOT, BT hoặc sử dụng ngân sách thuê, thuê mua, mua sản phẩm công nghệ do tư nhân đầu tư.

Cùng với đó, Bộ Tài chính cũng dự kiến bổ sung quy trình thực hiện riêng dự án PPP về khoa học công nghệ; cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các nhà đầu tư đề xuất PPP mà nhà đầu tư sở hữu có bản quyền công nghệ chiến lược. Trong trường hợp này, nhà đầu tư không cần phải đề xuất phương án kỹ thuật thực hiện dự án, chỉ cần chứng minh năng lực giá trị và đề xuất tài chính thương mại cho cơ quan nhà nước, và sẽ cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt đối với các dự án PPP về khoa học công nghệ.

Theo Bộ trưởng, còn nhiều chính sách ưu đãi hỗ trợ của nhà nước dành cho các dự án PPP cũng như áp dụng cơ chế chia sẻ doanh thu, vấn đề cam kết mua lại các sản phẩm khoa học công nghệ…

Nam Yên