Ngành công nghiệp sản xuất ô tô tại Châu Âu gặp khủng hoảng do cuộc xung đột ở Ukraine

Ảnh: Euro News

BMW đã ngừng sản xuất tại hai nhà máy ở Đức. Mercedes đang giảm công suất tại các nhà máy lắp ráp của mình. Volkswagen, cũng cảnh báo về việc ngừng sản xuất và doanh nghiệp này đang tìm kiếm các nguồn thay thế cho các bộ phận.

Trong hơn một năm qua, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã phải vật lộn với tình trạng thiếu chip bán dẫn và các bộ phận quan trọng khác một cách trầm trọng khiến khả năng sản xuất bị thu hẹp, giao hàng chậm lại và mức giá cũng tăng cao vượt quá ngân sách của hàng triệu người tiêu dùng.

Giờ đây, cuộc xung đột của Nga và Ukraine đã gây ra một trở ngại khác. Hàng loạt chuỗi cung ứng đặc biệt quan trọng, được sản xuất tại Ukraine, đột nhiên bị gián đoạn. Với nhu cầu của người mua cao, nguyên liệu khan hiếm và chiến tranh gây ra những gián đoạn mới, giá xe dự kiến sẽ còn cao hơn nữa trong thời gian tới.

Thiệt hại của cuộc xung đôt đã ảnh hưởng mạnh đối với ngành công nghiệp ô tô ở Châu Âu. Nhưng sản xuất của Mỹ cũng sẽ bị ảnh hưởng nếu hoạt động xuất khẩu kim loại của Nga - từ palađi cho bộ chuyển đổi xúc tác, niken cho pin xe điện - bị cắt đứt.

Khủng hoảng chuỗi cung ứng

Các vấn đề về nguồn cung đã khiến các nhà sản xuất ô tô điêu đứng kể từ khi đại dịch bùng phát cách đây hai năm, đôi khi phải đóng cửa các nhà máy và gây ra tình trạng thiếu xe.

Sự phục hồi mạnh mẽ sau cuộc suy thoái khiến nhu cầu về ô tô vượt xa nguồn cung - một sự chênh lệch khiến giá xe mới và xe cũ tăng vọt vượt xa khả năng kiểm soát của các nhà sản xuấn.

Tại Hoa Kỳ, giá trung bình của một chiếc xe mới đã tăng 13% trong năm qua, lên 45.596 USD (41.314 Euro), theo Edmunds.com.

Giá trung bình của mẫu xe đã qua sử dụng cũng đã tăng hơn nhiều: Chúng tăng 29% lên 29.646 USD (26.861 Euro).

Trước khi cuộc xung đột ở Ukraine diễn ra, S&P Global Mobility đã dự đoán rằng các nhà sản xuất ô tô toàn cầu sẽ sản xuất 84 triệu xe trong năm nay và 91 triệu trong năm tới ít hơn nhiều so với 94 triệu xe vào năm 2018.

Với tình hình hiện tại theo dự báo, khả năng sản xuất ô tô toàn cầu giảm xuống chỉ còn 82 triệu vào năm 2022 và 88 triệu trong năm tới.

Mức giá trên trời

Mark Fulthorpe, giám đốc điều hành của S&P, nằm trong số các nhà phân tích cho rằng lượng xe mới ở Bắc Mỹ và châu Âu sẽ vẫn khan hiếm với mức giá trên trời vào năm 2023.

Thêm một vấn đề nữa, những người mua không đủ ngân sách để mua xe mới sẽ làm tăng nhu cầu đối với các mẫu ô tô đã qua sử dụng và khiến giá xe tăng cao.

Cuối cùng, lạm phát cao trên toàn nền kinh tế - đối với thực phẩm, xăng dầu, tiền thuê nhà và các nhu yếu phẩm khác - có thể sẽ khiến một số lượng lớn người mua không đủ khả năng đáp ứng cho một chiếc xe mới hoặc đã qua sử dụng.

Nguồn cung cấp từ Ukraine bị cản trở

Việc Ukraine trở thành một khu vực chiến sự cũng gây tổn hại lớn. Wells Fargo ước tính rằng 10% đến 15% các nhà máy, thiết bị quan trọng cung cấp sản xuất xe ở Liên minh châu Âu được đặt tại Ukraine.

Trong thập kỷ trước, các nhà sản xuất ô tô và các công ty phụ tùng đã đầu tư mạnh vào các nhà máy ở Ukraine để hạn chế chi phí và có vị trí đắc địa, gần các nhà máy ở châu Âu.

Sự tê liệt dây chuyền sản xuất này đã khiến các nhà máy ở Đức, Ba Lan, Cộng hòa Séc và các nơi khác chậm lại. Sự thiếu hụt này cũng làm giảm khả năng xuất khẩu xe Đức sang Hoa Kỳ và các quốc gia khác.

Bất chấp cuộc xung đột, các nhà sản xuất qua trọng như Aptiv và Leoni đã cố gắng mở lại các nhà máy nhỏ ở miền Tây Ukraine. Tuy nhiên, Joseph Massaro, giám đốc tài chính của Aptiv, thừa nhận rằng Ukraine "hiện tại vẫn khó có thể mở cửa cho bất kỳ loại hoạt động thương mại thông thường nào".

Aptiv, có trụ sở tại Dublin, đang cố gắng chuyển hoạt động sản xuất sang Ba Lan, Romania, Serbia và có thể cả Maroc. Tuy nhiên, quá trình này sẽ kéo dài đến sáu tuần, khiến hàng loạt nhà sản xuất ô tô thiếu phụ tùng trầm trọng trong thời gian đó.

"Về lâu dài," Massaro nói với các nhà phân tích, "chúng tôi sẽ phải đánh giá xem liệu việc quay trở lại sản xuất, đầu tư tại Ukraine có còn hợp lý hay không".

BMW đang cố gắng phối hợp với các nhà cung cấp Ukraine để mở rộng mạng lưới nhà máy sản xuất bộ phận tại các quốc gia khác. Mercedes và Volkswagen cũng đang có các kế hoạch tương tự.

Tuy nhiên, việc tìm kiếm nguồn cung cấp thay thế ngay lập tức là điều không thể.

Hầu hết các nhà máy sản xuất linh kiện đang hoạt động gần hết công suất, do đó, một không gian làm việc mới sẽ phải được xây dựng để thay thế. Các công ty sẽ cần nhiều tháng để thuê thêm nhân viên và xây dựng các nhà máy sản xuất mới.

"Quá trình đào tạo và tăng tốc lực lượng lao động mới - không phải là chuyện một sớm một chiều", Fulthorpe nói.

Neon, bạch kim và palladium bị ảnh hưởng

Fulthorpe cho biết ông dự đoán nguồn cung nguyên liệu từ Ukraine và Nga sẽ bị thắt chặt hơn nữa trong thời gian tới. Ukraine là nước xuất khẩu khí neon lớn nhất thế giới, một loại khí được sử dụng trong laser để khắc mạch lên chip máy tính.

Hầu hết các nhà sản xuất chip sẽ bị thiết hụt lớn nguồn cung nhiên liệu sản xuất trong năm nay. Điều đó sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu chip, vốn đã khiến việc sản xuất bị trì hoãn thậm chí còn nhiều hơn dự kiến của các nhà sản xuất ô tô.

Tương tự như vậy, Nga là nhà cung cấp chính của các nguyên liệu thô như bạch kim và paladi, được sử dụng trong các bộ chuyển đổi xúc tác giảm ô nhiễm. Nga cũng sản xuất 10% niken của thế giới, một thành phần thiết yếu trong pin xe điện.

Nga cũng là một nước sản xuất nhôm lớn và là nguồn cung cấp gang, được sử dụng để sản xuất thép.

Alix Partners cho biết gần 70% lượng gang nhập khẩu của Mỹ đến từ Nga và Ukraine, vì vậy các nhà sản xuất thép sẽ cần chuyển sang sản xuất từ Brazil hoặc sử dụng các nguyên liệu thay thế. Trong khi đó, giá thép đã tăng vọt từ 900 USD (816 Euro) lên tới 1.500 USD (1.360 Euro).

Cần thời gian dài để phục hồi chuỗi cung ứng

Cho đến nay, các cuộc đàm phán về việc ngừng bắn ở Ukraine vẫn chưa có kết quả và cuộc xung đột vẫn tiếp diễn. Một đợt bùng phát virus mới ở Trung Quốc cũng có thể cắt giảm nguồn cung cấp linh kiện. Các nhà phân tích trong ngành cho biết họ không thể xác định khi nào các bộ phận, nguyên liệu thô và việc sản xuất ô tô sẽ diễn ra bình thường.

Ngay cả khi một thỏa thuận được đàm phán để tạm ngừng chiến sự, các lệnh trừng phạt đối với hàng xuất khẩu của Nga sẽ vẫn còn được áp dụng cho đến khi đạt được thỏa thuận cuối cùng.

Wakefield cũng lưu ý rằng do nhu cầu về phương tiện đi lại trên toàn thế giới bị dồn nén trong một thời gian dài, ngay cả khi các nhà sản xuất ô tô khôi phục lại toàn bộ sản xuất, thì quá trình chế tạo đủ phương tiện cũng sẽ còn kéo dài.

Theo Euro News

Tiến Dũng