Ngành rượu vang Bordeaux của Pháp chìm trong khủng hoảng

Rượu vang được bày bán tại cửa hàng ở Paris, Pháp. (Ảnh: THX/TTXVN)

Theo phóng viên TTXVN tại Pháp, ngành sản xuất rượu vang Bordeaux nổi tiếng của nước này đang rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng nhất trong nửa thế kỷ qua.

Đây là hệ lụy từ tình trạng sản xuất dư thừa trong khi tiêu thụ sụt giảm do thị trường xuất khẩu, đặc biệt tới Trung Quốc và Mỹ, bị hạn chế, cùng với việc giá bán thấp hơn nhiều so với chi phí sản xuất.

Nhiều nhà trồng nho đã lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán hoặc sắp phá sản, khiến toàn bộ vùng trồng nho đối mặt với “cú sốc kinh tế” có thể làm biến đổi cả diện mạo kinh tế-xã hội của nhiều địa phương.

Trong nhiều năm, rượu vang Bordeaux đã dựa vào cơ chế “bán rượu non,” tức là bán ngay sau mùa nho khi rượu còn đang được ủ trong thùng gỗ và chưa được đóng chai để có thể tạo ra dòng tiền hơn 1 tỷ euro mỗi năm.

Tuy nhiên, trong hai năm 2024 và 2025, cơ chế này gần như sụp đổ khi chỉ có vài chục cơ sở sản xuất rượu (château) bán hết hàng, còn lại phần lớn chỉ tiêu thụ được 10 - 30% sản lượng.

Hệ quả là hơn 1 tỷ euro vốn lưu động đã biến mất khỏi chuỗi giá trị, đẩy toàn ngành vào tình trạng thiếu thanh khoản trầm trọng.

Trong khi tài khoản ngân hàng trống rỗng, các bồn chứa rượu lại đầy ắp. Lượng tồn kho chất đống trong hầm, ở các nhà buôn và cả hệ thống siêu thị.

Dù gần 20% diện tích nho đã bị nhổ bỏ trong 2 năm qua nhưng tình trạng dư thừa vẫn chưa giảm bớt. Một số chủ vườn nho nhiều tuổi chọn cách nhổ cây, bỏ vườn và trông chờ vào việc bán dần số rượu dự trữ.

Nhiều nhà sản xuất khác buộc phải bán tháo khi bị chủ nợ thúc ép, thậm chí chấp nhận bán giá rẻ mạt trong các phiên thanh lý. Việc các dòng rượu cao cấp tung ra nhiều sản phẩm phụ với giá giảm mạnh đã tạo áp lực cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt với phân khúc trung cấp, làm toàn thị trường tràn ngập rượu giá rẻ.

Giá rượu Bordeaux đang ở mức thấp kỷ lục. Một số nhà sản xuất chỉ còn bán được với giá 700 - 800 euro/thùng, trong khi chi phí sản xuất tối thiểu là 1.500 euro.

Thậm chí có những chai Saint-Émilion Grand Crus (thương hiệu phổ biến với chất lượng tốt) chỉ bán dưới 6 euro/chai - mức giá chưa từng có.

Niềm tin rằng giá sẽ tiếp tục giảm càng khiến khách hàng trì hoãn mua, tạo ra vòng xoáy giảm phát nguy hiểm. Trong bối cảnh này, những cơ sở sản xuất lớn cũng gặp rất nhiều khó khăn về tài chính, còn những cơ sở nhỏ thì đứng trước nguy cơ biến mất hoàn toàn.

Niên vụ 2025 được đánh giá có chất lượng xuất sắc nhờ thời tiết thuận lợi, với rượu đậm đặc và phong phú hơn. Tuy nhiên, sản lượng lại giảm 30-50% so với trung bình. Điều này có thể làm trầm trọng thêm khó khăn tài chính khi chi phí sản xuất không giảm theo sản lượng, khiến giá thành trên mỗi đơn vị rượu tăng lên.

Do đó, niên vụ 2025 dù được đánh giá cao về chất lượng nhưng lại không đem lại cứu cánh về mặt kinh tế cho ngành rượu vang Bordeaux.

Khủng hoảng rượu vang Bordeaux ảnh hưởng đến khoảng 5.000 cơ sở sản xuất và 50.000 việc làm trực tiếp, chưa kể chuỗi nhà cung cấp, nhà buôn và dịch vụ hậu cần.

Crédit Agricole Aquitaine - ngân hàng nắm 70% dư nợ trong lĩnh vực này (2,7 tỷ euro) - chịu ảnh hưởng lớn nhất. Dù ngân hàng khẳng định không có rủi ro hệ thống, tỷ lệ vỡ nợ trong ngành đã tăng mạnh liên tục trong 2 năm qua.

Các nhà buôn hiện vẫn cầm cự, nhưng báo cáo tài chính năm 2025 dự báo nhiều rủi ro về định giá hàng tồn và thiếu hụt dòng tiền.

Theo các chuyên gia, cuộc khủng hoảng hiện nay như một “kế hoạch thanh loại” trên quy mô lớn, với hậu quả xã hội, gia đình và tài sản nặng nề. Đã có 18.000 hecta nho bị nhổ bỏ ở tỉnh Gironde và chính quyền đang tính toán kế hoạch nhổ thêm 15.000 - 30.000 hecta nữa.

Đối với nhiều người, đây không chỉ là một biến động kinh tế, mà còn là sự thay đổi tận gốc của di sản văn hóa-xã hội mà rượu vang Bordeaux luôn đại diện cho nước Pháp từ trước đến nay./.

(TTXVN/Vietnam+)