Ngành xe điện Trung Quốc đối mặt cuộc đua giảm giá khốc liệt

Xe ôtô điện bên trong nhà máy của hãng BYD ở Rayong (Thái Lan). (Ảnh: Reuters/TTXVN)

Các nhà sản xuất xe điện - đứng đầu là BYD, thương hiệu lớn nhất Trung Quốc - đã tham gia vào một cuộc chiến giá khốc liệt, khiến lợi nhuận của cả hãng xe lẫn các đại lý bán bị sụt giảm nghiêm trọng.

Trong khi các đối tác thương mại của Trung Quốc nhiều lần cáo buộc nước này tràn ngập thị trường toàn cầu bằng xe điện giá rẻ, thì nay, những lời chỉ trích tương tự đang xuất hiện ngay trong nước - làm dấy lên lo ngại về rủi ro tài chính trong ngành.

BYD đang là tâm điểm của những ý kiến trái chiều sau khi hãng công bố một loạt đợt giảm giá vào cuối tháng 5/2025, với mức giảm lên tới 34% đối với một số mẫu xe.

Chiếc Seagull - mẫu hatchback mini rẻ nhất của hãng - hiện chỉ còn khoảng 7.700 USD/xe, so với mức giá ban đầu khoảng 10.000 USD/xe.

Trước làn sóng giảm giá ồ ạt, nhiều lãnh đạo trong ngành ôtô đã lên tiếng cảnh báo. Chủ tịch của hãng Great Wall Motor, ông Wei Jianjun, so sánh tình hình hiện nay với cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản Trung Quốc, đặc biệt là trường hợp tập đoàn bất động sản Evergrande từng làm biểu tượng nhưng nay đã phá sản.

Ông Wei Jianjun nói: “Ngành ôtô đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng kiểu Evergrande - chỉ là chưa bùng nổ.”

Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc (CAAM) cũng kêu gọi các công ty không nên bán phá giá dưới chi phí sản xuất.

Tuy nhiên, BYD cho rằng phát biểu của ông Wei Jianjun là “lo ngại quá mức” và khẳng định hãng vẫn tin vào cạnh tranh lành mạnh.

Thêm vào đó, hiện tượng “xe cũ không kilomet” - tức là xe được đăng ký, cấp biển số và tính là đã bán nhưng thực chất chưa từng được sử dụng, cũng đang nổi lên tại Trung Quốc. Đây được cho là cách để các hãng xe và đại lý đẩy cao số liệu doanh số.

Giới chức Trung Quốc đang cố gắng giảm thiểu tác động tiêu cực, khiển trách ngành xe điện vì "cuộc đua xuống đáy" và đã triệu tập lãnh đạo các thương hiệu lớn đến Bắc Kinh vào tuần trước.

Tuy nhiên, những nỗ lực can thiệp trước đây dường như không mấy hiệu quả. Ít nhất trong ngắn hạn, các nhà đầu tư đang đặt cược rằng rất ít nhà sản xuất ôtô có thể thoát hiểm mà không bị tổn thất.

BYD, được cho là người hưởng lợi lớn nhất từ quá trình hợp nhất ngành, đã mất 21,5 tỷ USD giá trị thị trường kể từ khi cổ phiếu đạt đỉnh vào cuối tháng 5/2025.

Ông John Murphy, nhà phân tích ôtô cao cấp tại Bank of America Corp., nhận định những gì đang diễn ra ở Trung Quốc thật đáng lưu tâm vì có sự thiếu hụt nhu cầu và tình trạng cắt giảm giá cực đoan.

Ông cho rằng cuối cùng sẽ diễn ra một "làn sóng sáp nhập quy mô lớn" để giải quyết lượng công suất dư thừa.

Đối với các nhà sản xuất ôtô, việc giảm giá không ngừng làm giảm tỷ suất lợi nhuận, phá hoại giá trị thương hiệu và đẩy ngay cả những công ty có tiềm lực tài chính mạnh vào tình thế tài chính không bền vững.

Nhân Dân Nhật báo cảnh báo rằng các sản phẩm giá rẻ và chất lượng thấp có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín quốc tế của xe hơi "Made-in-China."

Điều này xảy ra đúng vào thời điểm các mẫu xe từ BYD đến Geely, Zeekr và Xpeng bắt đầu nhận được sự công nhận trên trường quốc tế.

Ôtô điện được sản xuất tại nhà máy ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc). (Ảnh: THX/TTXVN)

Đối với người tiêu dùng, việc giảm giá có vẻ có lợi nhưng lại tiềm ẩn những rủi ro sâu xa hơn. Việc định giá khó lường làm suy giảm niềm tin dài hạn, người dân đã bắt đầu phàn nàn trên mạng xã hội Trung Quốc, tự hỏi tại sao họ nên mua xe ngay bây giờ khi giá có thể còn rẻ hơn vào tuần tới.

Trong khi đó, có nguy cơ các nhà sản xuất ôtô, trong nỗ lực cắt giảm chi phí để tồn tại, có thể sẽ giảm đầu tư vào chất lượng, an toàn và dịch vụ hậu mãi.

Theo các nguồn thạo tin, các giám đốc điều hành trong ngành ô tô tuần trước đã được yêu cầu phải "tự điều chỉnh," không được bán xe dưới giá thành hoặc đưa ra những mức giảm giá bất hợp lý.

Vấn đề "xe không cây số," tức những chiếc xe chưa lăn bánh được đại lý bán ra thị trường xe cũ, một cách để các hãng xe thổi phồng doanh số và giải phóng hàng tồn kho, cũng được đưa ra thảo luận.

Tình trạng hỗn loạn về giá cả cũng đang diễn ra trong bối cảnh dư thừa công suất nghiêm trọng. Dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Ôtô Gasgoo (Thượng Hải) cho thấy, tỷ lệ sử dụng công suất sản xuất trung bình trong ngành ôtô Trung Quốc chỉ đạt 49,5% vào năm 2024.

Trong khi đó, một báo cáo tháng 4/2025 của AlixPartners nhấn mạnh sự cạnh tranh khốc liệt đang nổi lên giữa các nhà sản xuất xe năng lượng mới như xe thuần điện và xe hybrid cắm sạc (NEV).

Năm 2024, thị trường lần đầu tiên chứng kiến sự hợp nhất giữa các thương hiệu chuyên về NEV, với 16 thương hiệu rút lui và 13 thương hiệu mới ra mắt.

Ông Ron Zheng, đối tác tại công ty tư vấn toàn cầu Roland Berger GmbH, cho biết thị trường ôtô Trung Quốc đang tăng trưởng chậm lại. Các nhà sản xuất ôtô hiện phải đặt ưu tiên hàng đầu vào việc giành thêm thị phần./.

(TTXVN/Vietnam+)