Ngày Dân số thế giới 11/7: Khuyến sinh - Cần hành động thật

Ảnh minh họa

Từ những mô hình điểm…

Trong khi nhiều bạn bè cùng trang lứa quyết định sinh 1 con thì gia đình anh Lê Đình Nam và chị Nguyễn Thị Thi (ngụ phường Phước Thắng, TPHCM) quyết định sinh 2 con. Chị Thi (30 tuổi) chia sẻ, khi mới lập gia đình, vợ chồng anh chị tính chỉ sinh 1 con để dành điều kiện tốt nhất cho con.

Sau khi sinh bé đầu, vợ chồng chị được gia đình động viên, cũng như đoàn thể địa phương, trong đó có cán bộ Hội LHPN, tuyên truyền nên đã quyết định sinh thêm một bé nữa. "Giờ đây bé đầu đã 5 tuổi, còn bé thứ hai được hơn 2 tuổi. Chăm con vất vả nhưng tôi thấy hạnh phúc bởi các con có anh, có em để cùng chơi, cùng nhau học", chị Thi chia sẻ.

Cà Mau là 1 trong số 21 tỉnh, thành phố thuộc vùng có mức sinh thấp được cập nhật theo Quyết định 588/QĐ-TTg năm 2020 về phê duyệt Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030.

Bà Đào Thị Thanh An, Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Cái Đôi Vàm (tỉnh Cà Mau), cho biết, trong những năm qua, công tác tuyên truyền tới hội viên, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con, không lựa chọn giới tính thai nhi khi sinh được Hội quan tâm.

Hoạt động tuyên truyền không chỉ dừng ở các cuộc sinh hoạt mà cán bộ Hội còn đến từng hộ gia đình để tuyên truyền. Qua đó, không ít trường hợp vợ chồng ban đầu chỉ định sinh 1 con, sau đó đã quyết định sinh thêm con.

Theo bà Đào Thị Thanh An, có nhiều nguyên nhân khiến các cặp vợ chồng ngại sinh con. Tùy từng trường hợp mà cán bộ Hội có cách thức tuyên truyền, vận động phù hợp. "Đối với những cặp vợ chồng ngại sinh con vì muốn tập trung cho sự nghiệp thì mình phải tâm tình, chia sẻ với họ.

Bản thân họ đều là những người có trình độ nên cán bộ không thể tuyên truyền một cách sáo rỗng mà phải lấy dẫn chứng thực tế trên địa bàn, đặc biệt nhấn mạnh ý nghĩa của việc sinh đủ 2 con. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tuyên truyền về chính sách dân số đến hội viên, phụ nữ lớn tuổi để họ động viên con cháu mình sinh đủ số con", bà Thanh An cho hay.

Chi cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình TP Hải Phòng hỗ trợ 5 triệu đồng/gia đình sinh con một bề. Ảnh: haiphong.gov.vn

Cũng theo Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Cái Đôi Vàm, xác định việc thúc đẩy phát triển kinh tế gia đình là một giải pháp bền vững, tác động đến mức sinh nên Hội LHPN xã đã hỗ trợ vốn, giới thiệu việc làm... cho hội viên, phụ nữ. Khi đời sống kinh tế được cải thiện, chị em sẽ yên tâm hơn, có điều kiện để sinh thêm con.

Tại Vĩnh Long, bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh, cho biết, thực tế, hiện nay có nhiều vợ chồng trẻ ngại sinh con. Thời gian qua, các cấp Hội trên địa bàn tỉnh đã tập trung tuyên truyền, vận động người dân, đặc biệt là hội viên, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con.

Hoạt động này được thực hiện thường xuyên, liên tục thông qua các buổi sinh hoạt, hội thảo cũng như qua các nền tảng mạng xã hội. Cùng với công tác tuyên truyền, Hội cũng đã hỗ trợ vốn, định hướng nghề nghiệp, tạo việc làm… cho chị em.

"Tôi hy vọng, với những chính sách của Đảng, Nhà nước cũng như sự vào cuộc của chính quyền địa phương, các đoàn thể, trong đó có Hội LHPN thì mức sinh sẽ được cải thiện trong thời gian tới", Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Vĩnh Long cho hay.

9 tỉnh/thành đã ban hành chính sách khuyến sinh

Tính đến tháng 5/2025, có 9 tỉnh, thành phố đã ban hành chính sách khuyến sinh, gồm: Hải Phòng, TPHCM, Đồng Nai, Bạc Liêu, Long An, Bến Tre, Kiên Giang, Tiền Giang, Hậu Giang.

Đơn cử, tại thành phố Hải Phòng, theo báo cáo của Chi cục Dân số thành phố, địa phương này nhiều năm qua duy trì ở mức sinh thay thế nhưng tiềm ẩn biến động, đang có xu hướng mức sinh giảm. Vì vậy, thành phố đã có chính sách khuyến khích, hỗ trợ duy trì mức sinh thay thế.

Theo đó, các xã, phường được hỗ trợ từ 20 triệu đến 50 triệu đồng/năm khi có 70% trở lên cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con; hỗ trợ từ 500 nghìn đến 2 triệu đồng/phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, các đối tượng bảo trợ xã hội, người sống tại huyện đảo, xã đảo.

Thành phố Hải Phòng cũng có chính sách hỗ trợ cộng tác viên dân số 5 triệu đồng/năm khi thực hiện đạt chỉ tiêu kế hoạch năm do cấp có thẩm quyền giao, ngoài mức chi phụ cấp hằng tháng là 500 nghìn đồng/người/tháng. Năm 2024, Hải Phòng đã bố trí kinh phí gần 12 tỉ đồng để thực hiện các chính sách trên…

Tại TPHCM, ngày 11/12/2024, Hội đồng Nhân dân Thành phố đã ban hành Nghị quyết quy định về chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn Thành phố.

Cụ thể, xã 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con được đề xuất tặng Giấy khen, kèm theo hỗ trợ bằng tiền là 30 triệu đồng. Xã 5 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con được đề xuất UBND Thành phố tặng Bằng khen, kèm theo hỗ trợ bằng tiền là 60 triệu đồng. Phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được hỗ trợ một lần bằng tiền là 3 triệu đồng.

Theo Sở Y tế TPHCM, dân số tại Thành phố này tính đến cuối năm 2024 là hơn 9,5 triệu người, tỷ trọng dân số từ 15-64 tuổi chiếm 74,2%. Tỷ số giới tính khi sinh năm 2024 ghi nhận 106,1 bé trai/100 bé gái.

Tổng tỷ suất sinh của TPHCM năm 2024 là 1,39 con/phụ nữ, tăng nhẹ so với năm 2023 là 1,32, song vẫn thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ).

Lãnh đạo Sở Y tế TPHCM cho rằng, mức sinh thấp kéo dài sẽ tác động mạnh đến cơ cấu dân số của Thành phố trong tương lai. Để giải quyết "bài toán" mức sinh thấp cần sự vào cuộc cả hệ thống chính trị và sự đồng tình ủng hộ của người dân.

Thành phố đã và đang có sự chuẩn bị sẵn sàng cho các chính sách về an sinh xã hội, hỗ trợ về giáo dục, y tế, nhà cửa, thuế thu nhập cá nhân... được thực hiện đồng bộ để các cặp vợ chồng trẻ có thể yên tâm sinh đủ 2 con.

Nhóm PV